Voor het eerst in zijn rol als bisschop van het noorden neemt mgr. Ron van den Hout deze week deel aan het Ad Liminabezoek van de Nederlandse bisschoppen aan Rome. Ad Limina heeft het karakter van een werkbezoek aan de paus en bestuurders van de Rooms-Katholieke wereldkerk, afgewisseld met eucharistieviering en persoonlijke ontmoeting. De bisschop is namens de Nederlandse bisschoppen referent voor Missie en Ontwikkelingssamenwerking, en nieuwe evangelisatie. Vanuit deze functie verzorgde hij de voorbereiding van het werkbezoek aan het dicasterie van Evangelisatie en gaf daar een persoonlijke introductie. Enkele persoonlijke impressies van mgr. Van den Hout, ontvangen vanuit Rome door het bisdom Groningen-Leeuwarden.

Missie en secularisatie

Bisschop Van den Hout:

‘’Ons bezoek begon met een eucharistieviering bij het graf van Petrus in de aartsbasiliek Sint-Pieter te Rome. De mis werd gecelebreerd door kardinaal Eijk en aan het slot baden alle bisschoppen en begeleiders de geloofsbelijdenis. Op het geloof van de apostelen is het geloof van de Kerk gefundeerd.  Dus op deze plaats ons geloof uitspreken is heel betekenisvol. Op bedevaart gaan naar deze bijzondere plaats voor de wereldkerk is eigenlijk ook de eerste bedoeling van elk Ad Liminabezoek. De andere doelen zijn onze ontmoeting met de paus als opvolger van de apostel Petrus en gesprekken met medewerkers van de paus, werkzaam op zgn. dicasteries: verschillende bestuursdepartementen van de RK kerk, zoals Evangelisatie, Liturgie of Integrale Humane Ontwikkeling. Als bisschoppelijk gezelschap logeren we in Santa Martha, het hotel in het Vaticaan. Dat staat dichtbij veel van de dicasteries die we deze week bezoeken.  

We wandelen als bisschoppen gezamenlijk langs de dicasteries waar we worden verwacht. We spreken er over onze rapportages en papers die vooraf de dicasteries zijn toegestuurd. Daarbij doen we verslag van de situatie op het betreffende gebied voor de Nederlandse kerk en samenleving, waarbij ook vragen worden voorgelegd aan de kerkbestuurders in Rome.  De kardinaal-prefect van een dicasterie is steeds aanwezig met een deel van zijn staf/team. Zelf heb ik als referent van de Nederlandse bisschoppen voor Missie en Ontwikkelingssamenwerking een rapport voorbereid namens de Nederlandse bisdommen bij het dicasterie voor Evangelisatie. Daarbij hebben we als bisschoppen ondermeer gememoreerd dat niet alleen meer sprake is van missie van onze kerk in landen buiten Europa, maar dat Nederland als gevolg van sterke ontkerkelijking zelf ook ‘missieland’ geworden is.    

Wat mij opvalt in onze bezoeken, ook op andere dicasteries, is dat de medewerkers van de paus onze stukken hebben gelezen en op z’n minst hebben ingezien. De kardinaal-prefect is gastheer op zijn dicasterie en voert overleg in aanwezigheid van naaste medewerkers, zoals een secretaris en ondersecretaris. Dat leidt tot interessante gesprekken, maar soms vervalt men ook in algemeenheden. Niet dat de besproken problemen meteen worden opgelost, maar het delen van de zorg als kerk is ook belangrijk. Zo merkte ik zelf op, bij bezoek aan een van de dicasteries, dat de secularisatie in Nederland een grote rol speelt, waarop de kardinaal reageerde: ‘Dat geldt niet alleen voor Nederland, maar ook voor Europa, en zelfs voor de hele wereld’. Het is dus sowieso niet eenvoudig om je als kerk tot deze ‘massieve’ ontwikkeling te verhouden. Een andere gespreksdeelnemer zei dat het lijkt dat de secularisatie heel sterk is, maar hij vroeg zich tegelijkertijd af of dit ook werkelijk wel zo is.

Tot nu toe bezochten we als bisschoppelijke delegatie de dicasteries van Nieuwe Evangelisatie, de Liturgie, het Religieuze leven, de Bisschoppen en de clerus. Dit laatste dicasterie gaat over priesters en andere pastoraal werkenden, over de vorming van priesters maar ook over parochies: dus over ontwikkelingen als fusie en kerksluitingen. Het laatstgenoemde onderwerp kwam overigens niet expliciet aan de orde.  De bisschoppen hebben ook de Commissie voor de Bescherming van Minderjarigen bezocht. Deze Vaticaanse commissie is goed bekend met de aanpak van het sexueel misbruik  in Nederland en was vooral geïnteresseerd in hoe andere landen van deze aanpak zouden kunnen leren. Ik moet zeggen: de sfeer tussen de bisschoppen en hun begeleiders is vriendschappelijk en hartelijk. We trekken samen op als Nederlands gezelschap en voelen dat we voor eenzelfde opdracht hier in Rome zijn. Dat is ook een getuigenis van eenheid in verscheidenheid!’’

Vrijdag 11 november om 16.30 uur is een eucharistieviering van de Nederlandse bisschoppen ter ere van Sint Martinus in de aartsbasiliek van Sint-Paulus buiten de Muren. Mgr. Van den Hout treedt hier op als hoofdcelebrant. Deze viering is na afloop via internet te bekijken op internet. Nadere informatie zie: www.katholiekleven.nl.  Op zondag 13 november a.s. sluit het Ad Liminabezoek af met een eucharistieviering in de Friezenkerk te Rome om 10.00 uur. Deze is in Nederland te volgen op TV-zender NPO 2 via  KRO-NCRV.  De Friezenkerk is van oudsher de verzamelplaats van pelgrims uit de Lage Landen die op bedevaart zijn in Rome.