De Rooms-Katholieke Kerk viert de Werelddag van de Armen op zondag 19 november. Eerder dit jaar verscheen de boodschap van paus Franciscus voor deze dag. De paus neemt hierin als inspiratie het boek Tobit: “Het boek Tobit leert ons om realistisch en praktisch te zijn in wat we met en voor de armen doen.”

De paus neemt in zijn boodschap voor de Werelddag van de Armen 2023 deze woorden uit het boek Tobit als uitgangspunt: “Wendt je gezicht niet af van wie arm is” (Tobit 4, 7). Het boek Tobit vertelt de lotgevallen van Tobit en zijn zoon Tobias. Tobit leeft als een rechtvaardige in de Assyrische diaspora en wordt blind wanneer hij een vermoorde arme volksgenoot begraaft die buiten de poorten van de stad is gegooid.

Zijn rechtvaardigheid uit zich in concrete daden. Zo nodigt hij op het joodse Pinksterfeest de arme joden aan zijn tafel uit. Voor paus Franciscus is dit een inspirerend voorbeeld, dat navolging verdient op de Werelddag van de Armen. En hij benadrukt: “Het boek Tobit leert ons om realistisch en praktisch te zijn in wat we met en voor de armen doen.”

In zijn boodschap vraagt de paus zich af waar Tobit de kracht vandaan haalt om God te dienen te midden van een heidens volk, ook in tijden van beproeving. Het antwoord ligt er volgens hem in dat Tobit in moeilijke periodes van zijn leven ontdekte wat het betekende arm te zijn. Daardoor herkent hij armoede bij anderen. Hij adviseert dan ook zijn zoon Tobias zijn gezicht niet van armen af te keren. “Ook wij kunnen niet wegkijken wanneer we een arme persoon ontmoeten, want dat belet ons het gelaat van de Heer te zien”, zo stelt paus Franciscus.

De paus signaleert dat de virtuele realiteit en het echte leven steeds meer versmelten. De arme wordt op deze manier een onderdeel van een korte ‘videoclip’ die ons een ogenblik bezighoudt. Wanneer we de arme op straat tegenkomen, kijken we de andere kant op. De parabel van de Barmhartige Samaritaan daagt ons nog steeds uit, benadrukt paus Franciscus. Het gaat er daarbij om dat we de zorg voor anderen niet delegeren maar dat we onszelf engageren.

Armoede in oorlogssituaties

In zijn boodschap vraagt de paus ook aandacht voor nieuwe vormen van armoede. Hij wijst op de armoede van kinderen in oorlogssituaties maar ook op het groeiend aantal zelfmoorden onder jongeren. Zij geloven door de illusies die de hedendaagse cultuur schept dat zij verliezers zijn die nergens toe dienen. De paus roept op deze kwade invloeden te bestrijden en de jongeren te helpen op te groeien tot zelfverzekerde en edelmoedige mannen en vrouwen. De paus herinnert eraan dat armen geen nummer zijn maar personen met hun goede en slechte eigenschappen, met gezichten en verhalen. Zij zijn onze broeders en zusters.

De Werelddag van de Armen is een initiatief van paus Franciscus. Hij stelde deze dag in 2016 in bij het afsluiten van het Heilig Jaar van de Barmhartigheid. Jaarlijks viert de Kerk deze op de 33ste zondag door het jaar. De boodschap voor deze Werelddag van de Armen publiceerde de paus op 13 juni 2023, de gedachtenis van de heilige Antonius van Padua (de patroon van de armen). 

• Lees de boodschap van paus Franciscus voor de Werelddag van de Armen 19 november 2023

Lees het complete bericht op katholiekleven.nl, foto door Benjamin Disinger via Unsplash