Bedevaarten en processies
In bedevaarten, pelgrimages en processies geven (katholieke) gelovigen uiting aan hun geloof. Individueel en in groepsverband. Bedevaarten kunnen naar veraf gelegen plaatsen zijn, zoals Rome, Lourdes of Santiago de Compostela. Het bisdom Groningen-Leeuwarden kent ook eigen processies en bedevaarttradities.
Het bisdom Groningen-Leeuwarden organiseert ook bedevaarten naar heilige plaatsen elders in Europa.
Dokkum: Bonifatiuskapel en -processie
Pelgrimsstad aan het Wad
De zeehavenstad Dokkum ontstond in de 8e eeuw als pelgrimsoord voor Sint Bonifatius, patroonheilige van het noorden. Het is een van de oudste Nederlandse bedevaartsplaatsen. Op 5 juni 754 stierf hier de missionaris Bonifatius bij een terp aan de noord Friese waddenkust na een moordaanslag door lokale Friezen. De hoogbejaarde bisschop was, behalve missionaris, op dat moment een vooraanstaand christelijke kerkleider van Europa. Voor Duitsland geldt Bonifatius als grondlegger van de kerk, met name in Hessen-Thuringen waar hij na zijn dood in Friesland op eigen verzoek is begraven in het klooster van Fulda. Spoedige heiligverklaring door de paus leidde eeuwenlang tot Europese pelgrimage en Bonifatiusverering op de martelaarsplek en het ‘wonder van de bron’ in Dokkum. Na teloorgang van de Bonifatiusverering en bedevaarttraditie als gevolg van de Reformatie (1580) kwamen vanaf de 20e eeuw (1926) nationale bedevaarten op gang naar de Bonifatiusbron. Dit op initiatief van parochianen en gesteund door het aartsbisdom en de gedreven Friese pater karmeliet H. Titus Brandsma. Pelgrims, bedevaartsgroepen en toeristen uit binnen- en buitenland bezoeken sindsdien het Bonifatiusheiligdom te Dokkum. De half open lucht kapel is in 1934 in neo-romaanse kloosterstijl gebouwd, zoals voorgesteld door architect H.W. Valk en pater Titus. Kruiswegstaties in het Processiepark (1949), ontworpen door Titus en de bevriende katholieke kunstenaar Jac Maris, alsmede een eigentijds ‘heiligenbeeld’ van Titus door beeldend kunstenaar Natasja Bennink – in 2004 geschonken door mgr. Eijk namens het bisdom Groningen-Leeuwarden – staan in het Processiepark bij de Bonifatiuskapel. Tijdens zijn Duitse gevangenschap tijdens WO II schreef Titus lijdensmeditaties voor de toekomstige kruiswegstaties van Dokkum. De kapel en het park vormen samen een lieu de memoire voor twee martelaren die hun leven gaven voor het geloof. Vanwege zijn principiële verzet tegen het Duitse nazisme stierf Titus Brandsma in 1942 in het concentratiekamp Dachau. In 1985 werd hij zalig verklaard door paus Johannes Paulus. Op 15 mei 2022 werd hij te Rome heilig verklaard door paus Franciscus.
Bonifatiusprocessie
Jaarlijks organiseren het bisdom en de parochie medio juni de Bonifatiusdag met een processie door de binnenstad naar het heiligdom waarbij het Bonifatiusrelikwie van de kerk in Dokkum wordt meegedragen. Het relikwie is een groot schedelfragment van de heilige, dat in de parochiekerk wordt bewaard. Op eerste Pinksterdag is elk jaar een oecumenische viering in de kapel in samenwerking met de protestantse kerken in Dokkum. Bedevaartprogramma’s met viering en rondleiding zijn het hele jaar op afspraak mogelijk. Info website: www.bonifatiuskapel.nl.
Meer informatie
Emmer Compascuum: Mariaprocessie met Pinksteren
Mariaprocessie
Elk jaar is bij de H.Willehaduskerk te Emmer-Compascuum op 2e Pinksterdag een veelbezochte processie naar de bedevaartskapel ‘Maria, Hertogin van Drenthe’. Het beeld in de kapel van Maria als Zetel van Wijsheid met het Kind Jezus op haar schoot is geïnspireerd door het wapen van de provincie Drenthe waar Maria en het Kind op voorkomen. Het wapen gaat terug op het vroegere Cisterciënzer vrouwenklooster Maria in Campis te Assen (13e en 14e eeuw). De bedevaarttraditie ontstond in de 20e eeuw uit dankbaarheid voor de terugkeer van alle 24 jongemannen uit Emmer Compascuum die in 1948 als dienstplichtig militair deelnamen aan politionele acties in voormalig Nederlands Indië. De bouw van de kapel startte in 1950. De kleine kapel is opgetrokken uit zogeheten kloostermoppen van het klooster in Ter Apel dat in die tijd nog een ruïne was. Op zondag 24 juni 1951 zijn de kapel en het Mariabeeld ingewijd door deken P. Veltman.
De jaarlijkse devotie tot Maria, Hertogin van Drenthe, op Tweede Pinksterdag is nog altijd levend.
Emmer CompascuumBarger Oosterveld: Gerardusbedevaart
Gerardus Majella
Sint Gerardus Majella is de patroonheilige van de katholieke parochiekerk in het Drentse Barger Oosterveld. De jaarlijkse bedevaart in juni omvat een hoogmis en processie naar de parochiekerk en het kerkenbos. De kerk is in 1906 gebouwd en als eerste in Nederland gewijd aan de heilige Gerardus Majella (1726-1755) die kort daarvoor – in 1904 – door de paus heilig was verklaard. Jaarlijks trekt de Gerardusbedevaart ca. 1000-1500 bedevaartgangers: een dag van saamhorigheid in het teken van naastenliefde. Gerardus Majella werd op 23 april 1726 geboren in het Italiaanse Muro. Hij werkte als kleermakersknecht en viel op door gulheid, edelmoedigheid en urenlang gebed. In 1749 trad hij in in de orde van Redemptoristen. Hij verrichte daar allerlei hand- en spandiensten en maakte indruk door zijn diepe godsdienstigheid en inzet voor behoeftigen, zieken en stervenden in wie hij Christus zelf zag. Eenvoud en geloof kenmerkten ook het leven van Drentse veenarbeiders die zich vanaf eind 19e eeuw in het veengebied van Barger Oosterveld vestigden. Onder hen waren veel katholieken. De dichtstbijzijnde parochiekerk was door moerassig hoogveen echter moeilijk bereikbaar. Twee pastores in de regio, pastoor Weninck uit Barger Compascuum en pastoor Vinke uit Munsterseveld, drongen er bij het bisdom op aan een kerk te bouwen in Barger Oosterveld. Zij stelden de nieuwe heilige Gerardus Majella voor als patroonheilige van de nieuwe kerk van Barger Oosterveld. Redemptoristen in Rome schonken de parochie reliekhouders met twee relieken van de heilige. De schenking van een schilderij van de H. Gerardus door pater Oomen uit Rome ging gepaard met de wens dat de kerk een bedevaartplek zou worden. De eerste bedevaart was op 16 oktober dat jaar, de sterfdatum van H. Gerardus Majella. Later uitgebreid met een Gerardusbedevaart in juni op de laatste zondag voor of met het feest van Petrus en Paulus.
Tegenwoordig is de Gerardusbedevaart alleen in juni.
Meer informatieBisdombedevaart Assisi 2020: voor onbepaalde tijd uitgesteld.
Het noord Italiaanse Assisi is een plek die de kracht van het menselijk geloof laat zien. Het is het verhaal van Franciscus (1181-1226), de jongeman uit een gegoed milieu, die zijn leefstijl drastisch veranderde en een beweging op gang bracht. Hij wijdde zijn leven aan armoede, gebed en dienstbaarheid aan de armen. Een voorbeeld voor mensen in deze tijd waarin paus Franciscus wereldwijd opnieuw een ‘franciscaans’ beroep doet op welvarende burgers. De pauselijke encycliek Laudato Sí (2015) opent met ‘geprezen zijt Gij’, de eerste regel van het Zonnelied van de Heilige Franciscus. Paus Franciscus roept de mensheid op tot ‘ecologische bekering’: de keuze voor een eenvoudige leefstijl als burger, bedrijf en consument om dreigende uitputting van de aarde en de toenemende kloof tussen arm en rijk tegen te gaan.
De bisdomreis is een uitnodiging aan alle gelovigen in het noorden. Pastores van het bisdom en bisschop Ron van den Hout vergezellen deze bedevaart, waar dagelijks vieringen op locatie worden gehouden. Tijdens de reis bezoeken we de bijzondere plaatsen uit het leven van Sint Franciscus. We staan stil staan bij wat zijn leven en voorbeeld voor ons kan betekenen en hoe we dit in ons eigen leven vorm kunnen geven.
Zodra er zicht is op een bisdombedevaart – mogelijk wordt dit een andere reis dan naar Assisi – informeren wij u nader.