Het noorden van de Lage Landen kent al meer dan 13 eeuwen christelijke gelovigen. De eerste bekeerlingen dateren van de 7e eeuw na Christus dankzij het pionierswerk van de Engelse missionarissen Willibrord en Bonifatius. De moord op Bonifatius bij Dokkum (5 juni 754) en diens spoedige heiligverklaring maakten hem tot patroonheilige van het noorden en Dokkum tot de oudste ‘pelgrimsstad aan het Wad’ van Nederland. De Friezenkerk in Rome was (en is) de verzamelplaats van geestelijken en gelovigen afkomstig uit de Lage Landen. De noordelijke gebieden maakten lang deel uit van het (aarts)bisdom Utrecht.

In de 16e eeuw wordt Utrecht aartsbisdom met suffragaanbisdommen in ondermeer Groningen en Leeuwarden. In 1559 kwamen bisschopszetels in Groningen (voor de huidige provincies Groningen en Drenthe), Leeuwarden (huidige provincie Friesland, zonder Vlieland), Deventer, Haarlem en Middelburg. Op 2 oktober 1568 nam Johan Knijff als bisschop van Groningen zijn zetel in bezit. Op 1 februari 1570 begon Cunerus Petri als bisschop van Leeuwarden. De Reformatie leidt niet veel later echter tot teloorgang van de bisdommen. Herstel van de bisschoppelijke hiërarchie van de RK kerk in 1853 brengt katholieke noorderlingen opnieuw onder Utrechts bestuur. In 1956 krijgen de drie noordelijke provincies een eigen bisschop met als formele stichtingsdatum 2 februari 1956.