De Rooms-Katholieke Kerk viert op vrijdag 1 september 2023 de Wereldgebedsdag voor de zorg voor de schepping. Paus Franciscus publiceerde zijn boodschap voor deze gebedsdag. Hij gaat daarin speciaal in op de relatie tussen watertekort en het ontbreken van een rechtvaardige economische ordening in de wereld.

De paus knoopt aan bij het thema van het oecumenische ‘Seizoen van de Schepping’ dat begint op 1 september 2023 en eindigt op 4 oktober, de gedachtenis van de heilige Franciscus van Assisi. Het motto is ontleend aan de profeet Amos en luidt: het recht moet stromen als water, de gerechtigheid als een nooit uitdrogende beek (Amos 5, 24). God wil rechtvaardigheid. Recht is, aldus paus Franciscus, even noodzakelijk als water. Wanneer we het Koninkrijk van God zoeken en een juiste relatie met God, de mensheid en de natuur opbouwen, volgt rechtvaardigheid vanzelf.

De paus staat kort stil bij zijn bezoek aan Lac Sainte Anne in Canada op 26 juli 2022. Dit meer is een bedevaartsoord voor de oorspronkelijke bevolking van Canada. Toen hij luisterde naar de slagen van de Indiaanse drummers ervoer de paus dat we ook de hartslag van de schepping voelen. We moeten onze hartslag in harmonie brengen met die van de schepping, want deze is verstoord zegt de paus..

Opdrogende rivieren

Paus Franciscus wijst erop dat we de gevolgen hiervan overal zien, bijvoorbeeld in de opdrogende rivieren. Hij verwijst naar een uitspraak van paus Benedictus XVI die eens zei dat de woestijnen in de wereld groeien omdat onze innerlijke woestijnen zo uitgebreid zijn. De hebzucht van consumenten verstoort de watercyclus van de planeet met alle mogelijke gevolgen. Alarmerende watertekorten raken zowel kleine landelijke gemeenschappen als grote steden. De paus wijst ook op de gevolgen van de aantasting van onze waterbronnen door industrieën die overmatig veel water gebruiken voor het ‘fracken’ van olie en gas, grote mijnbouwprojecten en intensieve veeteelt. Water is onderworpen aan de wetten van de markt.

De paus roept tot het veranderen van ons hart, onze levensstijl en onze politiek. De verandering van ons hart is essentieel, zo benadrukt hij. We moeten onze ecologische zonden overwegen. Deze zonden beschadigen de natuur en onze medemensen. Franciscus vraagt ons een minder consumptieve levenswijze aan te nemen opdat alle mensen, ook de toekomstige generaties, kunnen gedijen.

Ecologisch schuld

De paus wijst erop dat de rijke landen een ecologische schuld hebben die afgelost dient te worden. De wereldleiders die van 30 november tot 12 december in Dubai samenkomen voor de klimaattop moeten luisteren naar de wetenschap en een snelle en evenwichtige transitie mogelijk maken om een einde te maken aan het fossiele tijdperk, aldus paus Franciscus.

De paus ziet parallellen met het synodale pad. Het slot van het oecumenische ‘Seizoen van de Schepping’ op 4 oktober valt samen met de opening van de synode over synodaliteit. Zoals rivieren gevoed worden door kleine stroompjes en beekjes, nodigt het synodaal proces ieder uit om, op persoonlijk en gemeenschappelijk niveau, samen te vloeien in een grote rivier van reflectie en vernieuwing. Zoals een rivier gevormd wordt door talrijke bronnen is de Kerk een gemeenschap van ontelbare lokale Kerken, religieuze gemeenschappen en bewegingen die voortkomen uit dezelfde oorsprong. Iedere bron voegt zijn unieke en onvervangbare bijdrage toe, totdat allen samenvloeien in Gods oneindige barmhartigheid. Op dezelfde manier als een rivier een levensbron is voor zijn omgeving, moet ook de Kerk een levensbron zijn voor ons gemeenschappelijk huis en al zijn bewoners.

Lees de boodschap van de paus

Bericht katholiekleven.nl, afbeelding Unsplash.