Het Onderwijsbureau in Meppel brengt al jaren catechese materiaal uit voor katholieke basisscholen. Dat is ook heel bruikbaar voor jeugdcatechese in parochies. De identiteitsbegeleiders Jacqueline Huizinga, Tom Knippers en Agda Wachter publiceren hun materiaal en ideeën online op twee ‘padlets’: voor iedereen toegankelijke digitale prikborden.

Ze bieden een mooie, kleurrijke digitale omgeving waarop projecten en documenten zijn te downloaden via links. Voor verschillende onderwerpen verwijzen ze ook naar bronnen bij andere organisaties. Kortom, een digitale bibliotheek waar van alles is te vinden voor onderwijs in de levensbeschouwelijke identiteit van kerken en scholen. Materiaal dat ook goed te gebruiken is bij kindercatechese of kinderwoorddiensten in parochies. De info over de padlets mag vrij verspreid worden. Als bron van inspiratie voor pastores, leerkrachten en andere jeugdbegeleiders. 

Hieronder de links naar de twee padlets en een plaatje hoe het er ongeveer uit ziet. U kunt ook de QR-code scannen.

Padlet 1 – Feesten om te vieren, bij de feesten van het kerkelijk jaar:

https://padlet.com/onderwijsidentiteit/feesten-om-te-vieren-bn1ffa86oiih1bmm

Padlet 2 – Inspiratie voor betekenisvol onderwijs, met een grote variatie catechetische onderwerpen, waaronder ‘Katholieke school zijn’:

https://padlet.com/onderwijsidentiteit/inspiratie-voor-betekenisvol-onderwijs-cjf654zb2je6g9jy

Op zondag 11 mei is het Roepingenzondag. Deze vierde zondag van Pasen, waarop traditiegetrouw een gedeelte van het Evangelie over de goede Herder wordt gelezen, is sinds 1963 de Wereldgebedsdag voor roepingen. Die dag wordt in het bijzonder gebeden voor de bijzondere roeping tot het priesterschap, het diaconaat en het religieuze leven. Het thema in Nederland is: ‘Wat vraagt God van jou?’ De materialen voor deze dag, zoals posters en gebedsprentjes, staan nu ook online.

Het Interdiocesaan Roepingenoverleg (IRO), het landelijk samenwerkingsorgaan tussen bisdommen en religieuzen, heeft bij gelegenheid van Roepingenzondag dit materiaal ook naar de parochies gezonden om de aandacht voor en het gebed om roepingen te bevorderen.

Een oproep aan ons allemaal
Rector Kuipers van de Utrechtse priesteropleiding het Ariënsinstituut is voorzitter van het IRO. Hij licht het thema toe: ‘De vraag ‘Wat vraagt God van jou?’ is relevant voor mensen van alle tijden. In zijn boodschap voor Roepingenzondag roept paus Franciscus ons op om pelgrims van hoop te zijn, want elke roeping is een teken van hoop, een teken dat God met Zijn mensen bezig is, van hen houdt en een plan voor hen heeft.’

Belangrijke vraag daarbij is: wat vraagt God van jou? Rector Kuipers: ‘Het is een oproep aan ons allemaal om tijd en ruimte te vinden voor stilte en gebed, te luisteren naar de stem van God en op het spoor te komen van wat Hij vraagt. In een wereld die ons dwingt overhaaste beslissingen te nemen en ons overspoelt met allerlei stemmen is het moeilijk de stilte te ervaren die openstaat voor God die tot ons spreekt.’

De IRO-voorzitter benadrukt dat aandacht voor en bevorderen van roepingen een zeer belangrijke taak is binnen de parochies. ‘De zorg om voldoende herders in de toekomst is een gezamenlijke en blijvende verantwoordelijkheid van alle gelovigen. Niet alleen op Roepingenzondag, maar elke dag opnieuw.’

• Lees hier het bericht bij de boodschap voor de Wereldgebedsdag Roepingen.
• Lees hier de boodschap van paus Franciscus voor de Wereldgebedsdag voor Roepingen.
• Kijk op roepingenzondag.nl voor meer informatie.
• Kijk hier voor de beschikbare materialen per bisdom.

Bij gelegenheid van het overlijden van paus Franciscus hebben de Nederlandse bisdommen gezamenlijk een gedachtenisprentje uitgegeven. Deze is in de eerste week van mei in een oplage van 110.000 exemplaren over alle parochies in heel Nederland verspreid. In de eigen parochie kan iedereen een prentje meenemen, maar het is nu ook beschikbaar als download.

Gebed staat aan het begin en aan het einde van het pontificaat van paus Franciscus, zei bisschop Van den Hende, voorzitter van de Nederlandse Bisschoppenconferentie, op maandag 21 april, na het overlijden van de paus: “Toen de nieuwe paus Franciscus op het balkon verscheen, na zijn uitverkiezing in de besloten vergadering van de kardinalen, het conclaaf, boog hij zijn hoofd en vroeg de mensen voor hem te bidden. En die vraag is steeds gebleven.”

“We bidden voor de paus en de paus bidt ook voor ons. In de gemeenschap van de Kerk is steeds sprake van wederkerigheid”, aldus de bisschop. Nu de paus is overleden gaat het gebed door: “Nu heel bijzonder voor onze gestorven paus Franciscus: dat hij mag delen in het eeuwig leven bij God.”

• Download het gedachtenisprentje

Foto van het graf van paus Franciscus: Ramon Mangold.

Met het thema ‘Scherm uit, gezin aan’ brengt de Week van het Gezin, die van zondag 11 tot en met zaterdag 17 mei 2025 plaatsvindt, een actueel onderwerp onder de aandacht. Uit onderzoek en enquêtes blijkt steeds duidelijker dat overmatig schermgebruik door kinderen en jongeren nadelige effecten heeft op hun fysieke en mentale ontwikkeling. Mgr. Mutsaerts schreef twee brieven aan gezinnen over het thema.

GezinsPlatform.NL is initiatiefnemer van de Week van het Gezin die, nu voor de derde keer, plaatsvindt rondom 15 mei, door de VN ingesteld als Internationale Dag van het Gezin. Dit jaar staat het thema ‘Scherm uit, gezin aan’ centraal. “De grootste zorg van ouders is de verslavende werking van de smartphone en andere schermen”, aldus Yvonne Koopman, voorzitter van GezinsPlatform.NL.

Brieven mgr. Mutsaerts

Speciaal voor deze week schreef mgr. R. Mutsaerts een brief voor Moederdag (11 mei) en een boodschap over het thema ‘scherm uit, gezin aan’: “Het gezin zou de plek moeten zijn waar de digitale mist optrekt. (…) Het enige wat nodig is, is een eenvoudige daad van opstand: leg de telefoon neer. Leer de kunst van het samenzijn opnieuw ontdekken,” aldus mgr. Mutsaerts, die het thema huwelijk en gezin behartigt namens de Nederlandse Bisschoppenconferentie.

• Download hier de brief voor de Week van het Gezin
• Download hier de brief voor Moederdag

Middels een 10-puntenplan – dat op 13 mei wordt aangeboden aan de Commissie voor Digitale Zaken – pleit GezinsPlatform.NL samen met andere organisaties vanuit het maatschappelijk middenveld bij de politiek en in het publieke debat voor bewustwording en ondersteuning om kinderen en jongeren te behoeden voor overmatig schermgebruik, met name door social media en games. Het gezin speelt daarin een beslissende rol, zo geeft mgr. Mutsaerts in zijn boodschap aan.

Gedurende de week zijn er diverse activiteiten en op 17 mei is er ter afsluiting een Gezinsdag waarbij (buiten) spelen en gezinstijd centraal staan. Kijk voor verdere informatie op: weekvanhetgezin.nl

Foto mgr. Mutsaerts en afbeelding via weekvanhetgezin.nl.

De Nederlandse Bisschoppenconferentie maakt een voorbede beschikbaar om te bidden voor het conclaaf dat op woensdag 7 mei begint. In het conclaaf kiezen de kardinalen uit hun midden een nieuwe paus als opvolger van paus Franciscus die op maandag 21 april overleed. Het college van kardinalen, in het Vaticaan bijeen, vraagt ook met nadruk om gebed van alle gelovigen voor het conclaaf.

De voorbede die de bisschoppenconferentie beschikbaar maakt voor de vieringen voorafgaand en tijdens het conclaaf kan uiteraard ook thuis worden gebeden. Het gebed gaat als volgt:

Voor de kardinalen die in conclaaf bijeen zijn in Rome,
dat ze, gedragen door het gebed van de gelovigen,​​​​​​
betrouwbare getuigen zijn van de christelijke hoop en
dat ze zich laten leiden door de Heilige Geest
om de nieuwe paus aan te wijzen die de gelovigen onderricht in de deugd
en hun harten vervult met de waarheid van het evangelie.

Over het conclaaf

De verkiezing van een nieuwe paus tijdens het conclaaf vindt plaats in de Sixtijnse Kapel in het Vaticaans Apostolisch Paleis, die volledig afgesloten blijft totdat het conclaaf is afgelopen. Gedurende het hele verkiezingsproces moeten de kardinalen zich onthouden van het sturen van brieven, het voeren van gesprekken, inclusief telefoongesprekken, behalve in gevallen van extreme urgentie. Het is hen niet toegestaan berichten van welke aard dan ook te verzenden of te ontvangen, kranten of tijdschriften van welke aard dan ook te ontvangen, of radio- of televisie-uitzendingen te volgen.

Om geldig een nieuwe paus te kiezen, is een twee derde meerderheid van de stemmen vereist. Als het totaal aantal stemmen niet deelbaar is door drie, dan is een extra stem noodzakelijk. Als het stemmen op de middag van de eerste dag begint, is er slechts één stemronde. Op de volgende dagen worden twee stemronden gehouden in de ochtend en twee in de middag.

Nadat de stemmen zijn geteld, worden alle stembiljetten verbrand. Als de stemming geen uitsluitsel gaf, stoot een schoorsteen boven de Sixtijnse Kapel zwarte rook uit. Als er een paus wordt gekozen, komt er witte rook uit de schoorsteen.

Mocht er na drie dagen geen overeenstemming zijn, dan is een pauze van maximaal één dag toegestaan voor gebed, vrije discussie tussen de kardinalen en een spirituele aansporing door de kardinaal proto-diaken (kardinaal Dominique Mamberti).

Wat gebeurt er onmiddellijk nadat een nieuwe paus is gekozen?

Zodra de kardinalen een nieuwe paus hebben gekozen, worden de secretaris van het college van kardinalen en de meester van de pauselijke liturgische vieringen naar de Sixtijnse Kapel geroepen. De deken van het college, kardinaal Giovanni Battista Re, spreekt namens allen en vraagt de instemming van de gekozen kandidaat met de volgende woorden: “Aanvaardt u uw canonieke verkiezing tot paus?” Als hij toestemming krijgt, vraagt hij: “Hoe wilt u genoemd worden?”

Vanaf dit moment verwerft de nieuwgekozen paus het volledige en hoogste gezag over de universele Kerk. Het conclaaf eindigt onmiddellijk op dit moment. De kardinalen brengen dan hulde en zweren gehoorzaamheid aan de nieuwe paus onder dankzegging aan God. De kardinaal Proto-Diaken verkondigt vervolgens aan de gelovigen de verkiezing en de naam van de nieuwe paus met de beroemde regel: “Annuntio vobis gaudium magnum; Habemus Papam.”

Onmiddellijk daarna geeft de nieuwe paus de apostolische zegen Urbi et Orbi vanuit de loggia van de Sint-Pietersbasiliek. De laatste stap die nodig is, na de plechtige inauguratie van het pontificaat de nieuwe paus formeel bezitneemt van de patriarchale aartsbasiliek van Sint-Jan van Lateranen.

Aanwezig bij het conclaaf

Het conclaaf dat op 7 mei van start gaat, zal minder eurocentrisch zijn dan het ooit geweest is. De in totaal 135 kiesgerechtigde kardinalen komen uit 71 verschillende landen verspreid over de vijf continenten. Meer dan driekwart van hen (108) werd benoemd door paus Franciscus, terwijl 22 werden gecreëerd door Benedictus XVI en vijf door Johannes Paulus II. Deze laatsten, de “veteranen” van het conclaaf zijn de Franse kardinaal Philippe Barbarin, de Kroatische kardinaal Josip Bozanić , kardinaal Vinko Puljić uit Bosnië en Herzegovina en kardinaal Peter Turkson uit Ghana. Vanuit Nederland neemt kardinaal Eijk (op de foto in het rood) deel aan het conclaaf. Hij werd kardinaal gecreerd door paus Benedictus XVI.

Europa heeft nog steeds een belangrijk gewicht in het College van Kardinalen. Het oude continent wordt vertegenwoordigd door 53 kiesgerechtigde kardinalen. Daarnaast zijn er 37 kardinalen uit Amerika, 23 uit Azië, 18 uit Afrika en 4 uit Oceanië. Wat betreft de leeftijd van de verkozenen, de jongste kardinaal in het College is de Australische, in Oekraïne geboren Mikola Bychok, 45 jaar oud, terwijl de oudste de Spanjaard Carlos Osoro Sierra is, 79 jaar oud.

Twee afwezigen

Van de 135 kardinalen die in aanmerking komen om te stemmen, hebben er twee bevestigd dat ze het Conclaaf om gezondheidsredenen niet kunnen bijwonen, wat het totaal op 133 brengt.

Bron: vaticannews.va, via de link ook te volgen voor verder nieuws over het conclaaf. Foto’s: Ramon Mangold.

In de maandmeditatie voor mei in het Jubeljaar 2025 schrijft mgr. Woorts, hulpbisschop van het aartsbisdom Utrecht over deze Mariamaand. Want ‘mei en Maria… voor menig katholiek zijn zij al eeuwenlang onlosmakelijk met elkaar verbonden’, aldus mgr. Woorts.

Hij verwijst in zijn meditatie naar de encycliek Mense maio van paus Paulus VI over de Meimaand Mariamaand. In deze encycliek brengt paus Paulus VI zijn grote zorg om de wereldvrede naar voren vanwege de destijds oplopende internationale spanningen. Dergelijke spanning is er ook in de huidige tijd.

Mgr. Woorts: ‘Paus Paulus VI hoopt met zijn woorden eraan bij te dragen dat wereldleiders niet doof blijven voor het grote verlangen van de mensheid naar vrede en om alles te doen om die vrede te bewaren. Ook in onze tijd zijn die spanningen er, alsmede het grote verlangen naar vrede overal op aarde. Als Nederlanders vieren wij in deze meimaand tachtig jaar bevrijding; een blijvende opdracht ook om die vrijheid en die vrede te koesteren en eraan te (blijven) werken’. We mogen om die vrede bidden op voorspraak van Maria, de Koningin van de Vrede, zegt de hulpbisschop.

Maria als pelgrim

In de context van het Jubeljaar schrijft mgr. Woorts dat Maria in haar aardse leven ook getypeerd kan worden als een pelgrim:  ‘Ze was immers gewoon om jaarlijks met Jozef en Jezus naar Jeruzalem te pelgrimeren voor het Joodse paasfeest (zie Lucas 2, 41). Het Heilig Jaar 2025 heeft als motto van paus Franciscus meegekregen ‘Pelgrims van Hoop’. Met Maria pelgrimeren wij hoopvol op weg naar het hemels Jeruzalem, waar de Heer ons eens thuis zal brengen. Iedere pelgrimage, iedere bedevaart is daarvan een uitdrukking, of het nu (de Nationale Bedevaart) naar Rome is, naar Lourdes of welke bedevaartplaats ook in het bijzonder die in het eigen bisdom.’

Lees hier de complete meditatie van mgr. Woorts.

De ‘Beweging van hoop’ organiseert op vrijdag 16 mei een inspiratiedag over de ‘Beweging van hoop’. Het wordt een dag vol inspiratie, ontmoeting en verdieping. Wat is hoop in onze tijd? Hoe kunnen we hoop vinden, delen en laten groeien? Er wordt gezocht naar een antwoord op deze vragen en meer. Iedereen is van harte welkom.

‘Laat je verrijken door de denkkracht van filosoof Ralf Bodelier, de theologische visie van Anton van ’t Klooster, de pastorale stem van bisschop Gerard de Korte én door een inspirerend praktijkverhaal over een hoopvol project’, zo staat op de website bewegingvanhoop.nl.

Lees hier meer over de Beweging van Hoop.

Het programma voor deze dag, die plaats zal vinden in het Sint Janscentrum te ’s Hertogenbosch, zie er als volgt uit:

10.30 uur: Inloop en ontvangst
11.00 uur: Opening en toelichting campagne Beweging van hoop
11.15 uur: Hoop als bron van inspiratie, met:

• Mgr. Gerard de Korte, bisschop van ‘s-Hertogenbosch en bisschop-referent voor Kerk en Samenleving
• Ralf Bodelier (theoloog, filosoof, journalist en schrijver) ‘Verbeterlijke optimist die kiest voor hoop’
• Anton ten Klooster (theoloog):’Hoop is bezield tekort’
• Hoop in praktijk: presentatie van een hoopvol project

12.45 uur: Lunch
13.15 uur: Wat kunnen wij doen om hoop te verspreiden?
14.00 uur: Afsluiting

• Kom ook en meld je aan voor 12 mei
• Locatie: Sint-Janscentrum, Papenhulst 4, ’s-Hertogenbosch
• Tijd: Vrijdag 16 mei, van 11.00 tot 14.00 uur

De Nationale Bedevaart naar Rome is maandag 28 april écht begonnen. De eerste pelgrims waren zaterdag al met een bus op weg gegaan. Na een overnachting in Milaan kwamen zij zondag in Rome aan. De rest van de pelgrims arriveerde zondag in de loop van de dag per vliegtuig in Rome. Zondagavond was voor de meeste deelnemers een eerste voorzichtige kennismaking met Rome en maandagmorgen begon het programma echt.

Sint-Jan van Lateranen

Voor de meeste Nederlanders begon het programma maandagochtend. De pelgrims van de bisdommen Roermond en ’s-Hertogenbosch moesten het vroegste op, want zij werden al om negen uur verwacht bij de basiliek van Sint-Jan van Lateranen. Ook de deelnemers aan de jongerenreis en de studenten en docenten van het grootseminarie Rolduc hadden zich daar zo vroeg verzameld. Samen trokken zij door de Heilige Deur van deze basiliek. Volgens de overlevering is dit oudste heilige Deur in Rome.

In zijn preek wees bisschop Ron van den Hout van Roermond erop dat de Sint-Jan de eigenlijke bisschopskerk van de paus is en tevens de hoofd- en moederkerk van alle katholieke kerken in de wereld. Ook wees hij de pelgrims op een middeleeuws fresco in de basiliek, waarop paus Bonifatius VIII is afgebeeld, die in het jaar 1300 het allereerste Heilige Jaar afkondigde.

Mgr. Van den Hout waarschuwde de pelgrims ook dat je in Rome overweldigd kunt raken door de kerkelijke cultuur en de vele kunstschatten en dat het soms lijkt alsof het alleen maar om de buitenkant gaat. “Maar juist in Rome is het goed om ook de stap naar de binnenkant te maken en in gebed persoonlijk contact te leggen met Jezus,” aldus de Roermondse bisschop.

Catechese christelijke hoop

Terwijl de Roermondse en Bossche pelgrims in de basiliek van Lateranen eucharistie vierden, begon bisschop Hans van den Hende van Rotterdam in de Friezenkerk aan een catechesemoment over christelijke hoop voor de pelgrims van de bisdommen Rotterdam en Haarlem-Amsterdam. (Foto: Huis voor de Pelgrim). Aansluitend vierden zij in die ‘Nederlandse kerk’ in Rome ook de eucharistie, waarbij zich ook de pelgrims van het bisdom Groningen-Leeuwarden aansloten.

Nederlandse paus
De pelgrims van het Aartsbisdom Utrecht en de deelnemers aan de gezinsbedevaart begonnen de week maandagmorgen wat meer toeristisch met een wandeling langs de overblijfselen van het oude Rome, zoals het Colosseum en enkele bijzondere kerken in de buurt daarvan. Zij vierden maandagmiddag de eucharistie in de basiliek Santa Maria del’Anima. Dit is de andere kerk in Rome, die nauwe banden met Nederland heeft. Hier ligt de enige Nederlandse paus uit de geschiedenis (Adrianus VI) begraven. Kardinaal Wim Eijk, de aartsbisschop van Utrecht was hoofdcelebrant in deze mis en gaf aan de pelgrims van zijn bisdom tekst en uitleg over de geschiedenis van de kerk en de Utrechtse paus. Na afloop van de viering waren de pelgrims in de gelegenheid om het graf van Adrianus te bezoeken.

Bredase heilige

Op hetzelfde moment bezochten de pelgrims van het bisdom Breda het generalaat van de zusters franciscanessen missionarissen van Maria, waartoe de heilige Marie-Adolpinie (Kaatje Dierikx) uit Ossendrecht behoorde. Zij stief in 1900 de marteldood in China en werd tijdens het vorige gewone Heilige Jaar (2000) heilig verklaard. De gezinnen die vanuit Breda waren meegekomen, hadden een lied geschreven over de heilige Marie-Adolphine en brachten dat vol enthousiasme ten gehore.

Dinsdag Sint-Pieter
Dinsdag 29 april vindt de eerste grote nationale viering plaats. Alle 1.100 Nederlanders in Rome verzamelen zich dan bij de Sint-Pieter om gezamenlijk door de Heilige Deur te trekken en bij het graf van Petrus de eucharistie te vieren. Deze viering zou door KRO-NCRV live op internet worden gestreamd, maar vanwege een extra viering in de Sint-Pieter in verband met het overlijden van de paus is de Nederlandse mis twee uur vervroegd, waardoor de livestream helaas niet kan doorgaan. Wel worden op diverse social mediakanalen voortdurend updates van de bedevaart gepubliceerd.

Alle foto’s hieronder zijn van Ramon Mangold (niet rechtenvrij). Klik op de afbeelding voor een vergroting.

Bisdom Groningen-Leeuwarden is met jong en oud vertegenwoordigd onder de 1100 Nederlandse Pelgrims deze week in Rome. Een selectie van foto impressies van een gezamenlijke processie door de stad, op weg naar gezamenlijke eucharistieviering met de bisschoppen in de St. Pieter basiliek. 

Er komt een prachtige tentoonstelling van ruim veertig kunstwerken in de Dominicuskerk te Leeuwarden, van 8 juni tot en met 6 juli 2025. Drieëntwintig kunstenaars uit Friesland interpreteren het Zonnelied op hun eigen wijze.  Elk kunstwerk biedt een unieke blik op het Zonnelied van Franciscus van Assisi. Deze bijzondere tentoonstelling wordt georganiseerd omdat het dit jaar 800 jaar geleden is dat Franciscus het zogenaamde Zonnelied schreef. Tijdens de tentoonstelling zijn er op bepaalde tijden bijzondere performances van Peter Vermaat, Stefan Beldenbosch en Detslaif, Piet Vessies, Rianne Meinardi, Johan Smit, Hendrikje van den Berg en Vronie de Vreeze.

De tentoonstelling is tussen 8 juni en 6 juli te bezichtigen elke woensdag, zaterdag en zondag tussen 14.00 en 17.00 uur. Meer informatie: www.sintvitusparochie.nl of Peter Vermaat: peter@petervermaat.nl