Mgr. Th.C.M. Hoogenboom, hulpbisschop van het aartsbisdom Utrecht, neemt in oktober namens de Nederlandse RK kerk deel aan de tweede zitting van de bisschoppensynode in Rome ‘Voor een synodale Kerk: communio, participatio, missio.’ Een synode waar ook vrouwen en lekengelovigen aan tafel zitten. In een tussenrapportage deelt hij zijn persoonlijke notities en ervaringen. Actuele thema’s in de wereldkerk passeren de revue. Studiegroepen gaan de komende jaren daar over rapporteren is de bedoeling. Het werkdocument van de synodegangers, het zgn. Instrumentum Laboris, werkt toe naar een slotdocument dat de paus na afloop van de synode vaststelt. Tot teleurstelling van met name Nederlandse media is het thema diakenwijding van vrouwen door de paus vooruitgeschoven. Landelijke en continentale bisschoppenconferenties krijgen misschien meer ruimte voor beleidsbeslissingen, zodat meer rekening wordt gehouden met de diversiteit van de katholieke wereldkerk. Hieronder de persoonlijke reflecties van mgr. Hoogenboom.  

Verslag mgr. Hoogenboom

foto boven: de werkgroep met leden uit Canada, Afrika, Ierland, India, Sri Lanka, de Filipijnen, Australië, Colombia en Nederland.

Bisschop Van den Hout blikt terug en kijkt vooruit in het oktobernummer van Spreek!, het kwartaalmagazine van het bisdom Groningen-Leeuwarden. Paus Franciscus stuurt met de bisschoppelijke synode te Rome aan op meer zeggenschap van onderen op in de katholieke kerk vermoedt hij: ‘misschien betekent dat een grotere rol voor de nationale en continentale bisschoppenconferenties.’ Of deze synode ook conclusies trekt over het leergezag van de katholieke kerk is echter de vraag. Studiegroepen over diverse discussiethema’s, zoals vrouwen en het priesterschap, zijn tijdens deze synode ingesteld en gaan de komende jaren rapporteren. De synode bepaalt zo opnieuw de werkwijze en agenda van de katholieke wereldkerk. Bij de paus bespeurt Van den Hout een andere theologisch geïnspireerde kerkvisie: ‘meer vanuit  de Geest die breed leeft in de geloofsgemeenschap,  dan vanuit  openbaring van de Heilige Schrift’.  De oud-bisschop van Groningen-Leeuwarden vertelt verder over zijn eerste indrukken en warme ontvangst in zijn nieuwe bisdom in Limburg.

De voorlopige plaatsvervanger van de bisschop in Groningen-Leeuwarden, diocesaan administrator Peter Wellen, presenteert zich met het thema ‘Vertrouwen’. Hij is begin september door het kathedraal kapittel van het bisdom opnieuw in deze functie benoemd na het vertrek van de bisschop. 

Priesterstudent Alex van den Hende is onlangs in Rome tot diaken gewijd, onder toeziend oog van de wereldkerk en een delegatie pastores uit Noord-Nederland.

Spreek! biedt verder een kleurrijk verslag van de jongerenreis uit het noorden na het bezoek van Paus Franciscus aan België. Een bustocht waarbij men ook de eigen oud-bisschop in Roermond bezocht voor viering en overnachting.

Gevangenispastor Marian Boersen vertelt over pastoraat onder gedetineerden in Veenhuizen.  Verder een selectie van berichten uit parochiebladen in de nieuwe rubriek Hart van de Kerk.

Het kwartaalmagazine Spreek! is verkrijgbaar bij het bisdom via onze webshop, zie bijgaande link:
https://bisdomgl.nl/product/bisdommagazine-spreek-nr-3-oktober-2024-een-nieuw-begin/
Een jaarabonnement kost 15 euro, incl. portokosten.

Mgr. mr. drs. Th.C.M. Hoogenboom neemt deel aan de tweede zitting van de 16e gewone algemene Bisschoppensynode ‘Voor een synodale Kerk: communio, participatio, missio.’ Halverwege het synodetraject deelt hij in een aantal persoonlijke notities en foto’s zijn ervaringen tot nu toe. U leest zijn verslag hieronder:

Anderhalve dag vakantie!

Het is nu zaterdagmiddag 12 oktober en de leden van de synode hebben na een intensieve week van ‘gesprekken in de Geest’ een middagje vrij! De synodekalender spreekt zelfs van ‘vakantie’ op zaterdagmiddag en zondag … Toen de voorzitter van het synodesecretariaat kardinaal Grech vanmorgen in de synode-aula (genoemd naar de heilige paus Paulus VI) aankondigde dat we zelfs een kwartiertje eerder zouden stoppen, juichten de synodeleden als schoolkinderen zo uitgelaten.

De synode wordt gevierd

Ik ben nu ruim twee weken in Rome, maar ik heb het gevoel dat ik hier al een half jaar ben. Op zondag 29 september begon de tweede zitting van de 16^e gewone algemene Bisschoppensynode ‘Voor een synodale Kerk: communio, participatio, missio’ met een openingsmis op het Sint Pietersplein. En dat laatste is veelzeggend, want de synode wordt immers gevierd, is heilige liturgie met als hoofdrolspeler de Heilige Geest. De voorzitter van het Synodesecretariaat, kardinaal Grech, noemde de aula die is genoemd naar de heilige paus Paulus VI heilige grond, waar de synodeleden uit eerbied als het ware hun schoenen moeten uittrekken om te luisteren naar de ingevingen van de Heilige Geest en naar elkaar. “Maria is de Maagd die luistert,” schreef de heilige paus Paulus VI in zijn apostolische exhortatie ‘Marialis cultus’ uit 1974 (nr. 17). De Maria-icoon die de aula van de synode siert, herinnert ons aan de ‘Madonna Synodale’ die ons voorgaat in het spreken met en luisteren naar God en elkaar in kracht van de Heilige Geest.

Een tweedaagse retraite in Vaticaanstad

De tweede zitting van de synode begon net zoals vorig jaar met twee dagen van inkeer en bezinning onder leiding van Father Timothy Radcliffe OP, de voormalige magister-generaal van de Orde van de Predikheren (oftewel Dominicanen), die in zijn witte pij zeer opvalt temidden van de deelnemers aan de synode. Overigens werd vorige week bekend dat paus Franciscus op 8 december aanstaande ook pater Radcliffe kardinaal zal creëren. Toen ik hem daarover sprak en hem feliciteerde, zei pater Radcliffe dat zijn medebroeders er wel voor zorgen dat hij niet naast zijn schoenen zal gaan lopen. Met zijn typisch Engelse gevoel voor humor zei hij: “Mijn medebroeders maken grappen over mij en vragen of ik als kardinaalrode sokken zal gaan dragen…”

De inleidingen van pater Radcliffe waren telkens weer zeer het beluisteren waard, met name vanwege zijn werkwijze: uitgaande van een tekst uit het Evangelie volgens Johannes nam hij zijn gehoor mee in een boeiend verhaal waarin diepe gedachten werden afgewisseld met een schat aan persoonlijke belevenissen met een niet zelden anekdotisch karakter.

Op de eerste dag gaf pater Radcliffe een inleiding onder de titel: ‘Opstanding: zoeken in het duister’. Pater Radcliffe nodigde ons uit om te gaan staan in de bijbelse sandalen van Maria Magdalena, van de apostel Petrus en de apostel Johannes die alle drie op zoek gaan naar Jezus die zij zo liefhadden. En dan zegt pater Radcliffe: “Ieder zoekt op zijn eigen manier naar de Heer; ieder heeft zijn eigen manier van liefhebben en ieder zijn eigen leegte. Elk van deze zoekers heeft zijn eigen rol in de dageraad van hoop. Er is geen rivaliteit. Hun wederzijdse afhankelijkheid belichaamt het hart van de synodaliteit. Ieder van ons kan zich met minstens één van hen identificeren. Wie ben jij?” Met deze indringende vraag zette pater Radcliffe mij en naar ik weet veel andere synodedeelnemers zeker aan het denken. (Foto: tijdens een van de meditaties).

Een vreugdevol weerzien; de synodale reünie

Heel veel synodeleden die ik vorig jaar tijdens de eerste zitting van de synode binnen en buiten de synode-aula heb leren kennen, mocht ik in hartelijke ontmoetingen terugzien. Velen vertelden mij dat zij in november vorig jaar terugkomend in Nigeria, Indonesië, Canada, België, Zuid-Afrika of waar dan ook hebben getracht om met veel enthousiasme het spreekwoordelijke synodale vuur aan te steken, aan te wakkeren. Veel tijd was er niet, maar zoals in de Katholieke Kerk in Nederland het synodaal proces op nogal wat plaatsen kleinere of grotere stappen maakte, zo gebeurde dat wereldwijd ook. Als ik vertelde over onze Landelijke Werkgroep Synodaliteit en wat die werkgroep in de afgelopen maanden heeft gedaan (ik denk aan de publicatie van de handleiding voor het ‘gesprek in de Geest’), vond ik vaak een aandachtig gehoor.

“Ik noem u geen dienaars meer … maar u heb Ik vrienden genoemd” (Joh. 15, 15).

Als ik nadenk over een rode draad die ik in de afgelopen twee weken heb ontdekt in het synodaal samenzijn rond paus Franciscus (hij is bij veel zittingen persoonlijk aanwezig), dan komt mij het Bijbelse beeld van de vriendschap voor ogen, waarvan ik denk dat het raakt aan het wezen van een synodale missionaire Kerk. Jezus zegt tot zijn leerlingen: “Ik noem u geen dienaars meer … maar u heb Ik vrienden genoemd” (Joh. 15, 15). Hij roept ons op tot vriendschap met Hem en met elkaar. De synodale Kerk als gemeenschap van gedoopten rond de verrezen Heer is zo beschouwd een oefenplaats voor groei in geestelijke vriendschap met de Heer en daarmee met elkaar. In een synodale missionaire Kerk gaat het om het weven en cultiveren van banden van vriendschap met de Heer en met elkaar. Het Instrumentum Laboris (het werkdocument dat de leidraad is voor de synodale gesprekken) maakt het duidelijk met een prachtig beeld: “De heilige Augustinus beschrijft het christelijke leven als een gezamenlijke pelgrimstocht, als een samen op weg gaan naar God toe, niet met onze voeten, maar met genegenheid” (Instrumentum Laboris, inleiding). (Foto: mgr. Hoogenboom met zijn werkgroep).

Wat ik steeds zo opmerkelijk vind in de ontmoetingen met andere synodeleden in en buiten de synode-aula, is die onderlinge genegenheid waarover de heilige Augustinus spreekt. Die maakt dat de drempel om met elkaar in gesprek te komen heel laag is, ook als je elkaar niet of nauwelijks kent. Dit maakt het mogelijk om met elkaar te spreken en naar elkaar te luisteren met een vertrouwelijkheid en welwillendheid die normaliter eigen is aan langdurige vriendschappen. Naarmate de synode vordert, proef ik iedere dag een beetje meer een gedeeld, diep besef van vriendschappelijke verbondenheid met de Heer en met elkaar. Dat geldt voor de ontmoeting aan het altaar van de Heer (iedere morgen om 07.00 uur), tijdens de ‘gesprekken in de Geest’ aan de ronde tafels in de synode-aula en tijdens de maaltijden.

Sommige ontmoetingen blijven mij extra bij. En die ontmoetingen geschieden niet alleen aan de inmiddels beroemde 36 tafels in de synode-aula. Ik sprak vorige week tijdens een koffiepauze met de jongerenwerkster van het Rooms-Katholieke aartsbisdom Moskou. Een jonge vrouw die ik vorig jaar heb leren kennen en die met haar bisschop aan de synode deelneemt. Zij vertelde mij hoe zij zich inspant om in een heel moeilijke situatie iets te maken van de viering van het Heilig Jaar 2025. “We willen in Rusland in 2025 pelgrims van hoop zijn,” zo zei ze terwijl zij haar tranen nauwelijks kon bedwingen.

Een feestelijke gedachtenis!

Laat ik dit verslag lichtvoetig eindigen: natuurlijk is er ook nog leven buiten de synode-aula. Op 4 oktober, de dag waarop de Kerk de liturgische gedachtenis van de heilige Franciscus van Assisi viert, hebben we in de synode-aula ‘Tanti auguri a te’ (‘Happy Birthday’) gezongen voor paus Franciscus, die daar zichtbaar van genoot. (Foto link: de paus in de synode-aula) ‘s Avonds tijdens de cena (het avondeten) besloot een aantal Afrikaanse en Indonesische bisschoppen en ook ik dat de aartsbisschop van Salzburg, mgr. Franz Lackner, een Franciscaan, het op de gedachtenis van de heilige Franciscus aan zijn stand verplicht was om ons te trakteren op een echt Italiaans ijsje. Dat was eerlijk gezegd niet een erg synodaal besluit; de aartsbisschop werd door zijn collega-bisschoppen eigenlijk een beetje gedwongen maar reageerde lachend. En zo togen we na het avondeten met een hele groep bisschoppen naar een naburige ‘gelateria’ om daar de gedachtenis van de heilige Franciscus, patroon van Italië, ook informeel te vieren. Aldus werd de broederschap onder bisschoppen, afkomstig van diverse continenten, bevestigd en versterkt tijdens het eten van ijsjes betaald door die arme franciscaanse aartsbisschop. Deze kreeg zijn ijsje trouwens gratis van de ijscoman…

“La Vergine in Ascolto”, de luisterende Maagd Maria

Zojuist heb ik mijn zondagspreek voorbereid want zondag mag ik de heilige Mis vieren in de Friezenkerk (zie onder de foto van de betreffende viering), waar ik al sinds mijn studietijd in Rome (1998-2001) graag kom. Zo meteen ga ik naar het Sint Pietersplein, waar elke zaterdag in de maand oktober een lichtprocessie met rozenkransgebed is (foto van het rozenkransgebed  voor de vrede met paus Franciscus). Daar zal ik ook zeker weer broeders en zusters treffen die ik ken uit de aula van de synode even verderop. We zullen bidden voor de vrede en om zegen over de synode op voorspraak van “la Vergine in Ascolto”, de luisterende Maagd die ons zachtmoedig maar met aandrang aanspoort om te luisteren naar haar Zoon.

In een volgende bijdrage op rkkerk.nl zal ik wat meer ingaan op enkele onderwerpen die tijdens de ‘gesprekken in de Geest’ aan de synodetafels aan de orde komen.

Bij de twee foto’s hieronder:

Vrijdag 4 oktober was het 62 jaar geleden dat het Tweede Vaticaans Concilie werd geopend door de heilige paus Johannes XXIII. Op deze dag viert de Kerk ook zijn gedachtenis. Na mijn toespraakje in de Engelse taalgroep (ik ben gekozen als relator) ben ik naar het grafmonument van de heilige paus Johannes XXIII in de Sint-Pieter gegaan om op zijn voorspraak te bidden om Gods zegen over de Katholieke Kerk in Nederland en allen die betrokken zijn bij het synodaal proces. Enkele foto’s uit de Sint Pietersbasiliek die herinneren aan de goede paus Johannes en Concilium Oecumenicum Vaticanum II.

Vaticanum II.

Alle foto’s: mgr. Hoogenboom. Bij de foto helemaal linksboven vertelt mgr. Hoogenboom:

Inmiddels heb ik mijn eerste interventie gegeven in de plenaire vergadering. Het ging over de betekenis van de geestelijke en lichamelijke werken van barmhartigheid voor de zending in een synodale en missionaire kerk. Leuk om in de koffiepauze veel positieve reacties te horen. Onder meer van kardinaal Hollerich.

Een aantal functiewijzigingen en pastoresbenoemingen zijn bekend gemaakt door het bisdom Groningen-Leeuwarden.  Ze gaan dit najaar in. De functiewijzigingen zijn door oud-bisschop Ron van den Hout goedgekeurd, nog voor zijn vertrek naar Limburg (per 24 augustus jl.) De betrokken parochies zijn eind september reeds geïnformeerd.  

Pastores benoemingen

*Pastoor Albert Buter is per 1 november halftime benoemd in de Emmaüsparochie van de Noordoostpolder. Daarnaast is hij halftime aangesteld als pastoor voor de H. Christoffelparochie in Zuidwest Fryslân. Hij gaat wonen in de pastorie te Emmeloord.

*Pastoraal werker Ton Halin, afkomstig uit bisdom Rotterdam, is officieel per 1 december benoemd in de H. Christoffelparochie van Zuidwest-Fryslân. Hij gaat tijdelijk wonen in het Mattheushûs te Joure. Hij volgt pastoraal werker Annie Schothorst op in de H. Christoffelparochie die per 1 december met vervroegd pensioen gaat. Zij nam op zondag 13 oktober jl. afscheid.

Pastoor Buter vertrekt  uit de H. Norbertusparochie in Oost Groningen en de H. Liudger parochie in Noord- Groningen. Dit vertrek  wordt op verschillende manieren opgevangen:

*Pastoor Peter Stiekema is per 1 november waarnemend pastoor voor zowel de H. Norbertusparochie als de H.Liudgerparochie.  

* Diaken Sander Hof richt zich per 1 november volledig op de H. Liudgerparochie. Hij is daarnaast verantwoordelijk voor viering van de sacramenten van het H. Doopsel en het Huwelijk in de H. Norbertusparochie.

*Pastoraal werker Nelly Hamersma-Sluis verlaat de H. Liudgerparochie en gaat zich volledig wijden aan de H. Norbertusparochie.

 * Emeritus priester Anton Overmars uit het bisdom Haarlem-Amsterdam, woonachtig in de pastorie te Wehe den Hoorn in noord Groningen, is inzetbaar  voor eucharistievieringen en de viering van sacramenten voor de Zieken en Boete en Verzoening. Hij maakt geen deel uit van het pastoraal team.

Overige functiewijzigingen

*Pastoor Arjen Bultsma beëindigt zijn functie als pastoor-moderator in de H. Christoffelparochie, maar blijft betrokken bij het gebouwenbeleid.

*Pastoor Peter Wellen beëindigd zijn waarnemend pastoorschap voor de Emmaüsparochie in de Noordoostpolder.

Op dinsdag 24 december opent paus Franciscus het Jubeljaar in Rome. Daarna volgen bisdommen wereldwijd met een openingsviering in hun kathedraal op zondag 29 december. Paus Franciscus nodigt iedereen uit om het Jubeljaar mee te vieren. Voorafgaand aan de opening worden daarom acht online Teams bijeenkomsten georganiseerd in oktober, november en december.

De online Teams bijeenkomsten willen pastorale teams, vrijwilligers en geïnteresseerden ondersteunen in de opmaat naar het Jubeljaar. Elke bijeenkomst bestaat uit een korte inleiding door een expert, er is gelegenheid om vragen te stellen en om eigen ideeën voor het Jubeljaar te noteren op een “inspiratiekaart”.

Elke bijeenkomst duurt een uur. De onderwerpen zijn genomen uit de bul van paus Franciscus voor het Jubeljaar: Spes non confundit (De hoop stelt niet teleur).

Het is mogelijk om de hele reeks te volgen, maar ook één of meer losse bijeenkomsten. De links naar de Teams bijeenkomsten worden vermeld in het onderstaande overzicht met sprekers en onderwerpen. Aanmelden is niet nodig.

Wie niet kan deelnemen, is uitgenodigd om de website van katholiekleven.nl te volgen. Daar wordt na afloop van elke bijeenkomst een podcast gepubliceerd.

De online Teams bijeenkomsten voor het Jubeljaar zijn een initiatief van de landelijke werkgroep voor het Jubeljaar. Deze werkgroep bestaat uit vertegenwoordigers uit bisdommen, religieuzen en bewegingen.

• Download de inspiratiekaart voor de bijeenkomsten

Bij elke bijeenkomst vindt u een Teams link. Vijf minuten voor aanvang van de bijeenkomst (19.25 uur) wordt u toegelaten door de moderator. U hoeft u niet vooraf aan te melden. De indeling van de bijeenkomsten is als volgt:

• 19.30 uur Welkom
• 19.35 uur Inleiding
• 19.55 uur Gelegenheid voor vragen via de chat
• 20.15 uur Inspiratiekaart: noteer de ideeën die u deze avond kreeg
• 20.30 uur Afronding

Data en onderwerpen:

Dinsdag 29 oktober (19.30-20.30 uur)

Het Heilig Jaar en het Tweede Vaticaanse Concilie
Mgr. Dr. Jan Hendriks (bisschop van Haarlem-Amsterdam)
Deelnemen via Teams

Woensdag  6 november (19.30-20.30 uur)

Wat zijn de prioriteiten in het Jubeljaar?
Diaken Rob Polet MA (diaken van het bisdom Haarlem-Amsterdam, coördinator Geestelijke Oefeningen voor het Platform voor ignatiaanse spiritualiteit)
Deelnemen via Teams

Dinsdag 12 november (19.30-20.30 uur)

Wat is de christelijke hoop in de bul van Paus Franciscus over het Jubeljaar?
Plebaan Michel Hagen (kathedraal bisdom Rotterdam)
Deelnemen via Teams

Maandag 18 november (19.30-20.30 uur)

Wat zegt de bijbel over hoop?
Diaken dr. Vincent de Haas (diaken van het bisdom Breda, coördinator Katholieke Bijbelstichting)
Deelnemen via Teams

Woensdag 27 november (19.30-20.30 uur)

Wat zijn de Joodse wortels van het Jubeljaar?
Mevrouw dr. Tineke de Lange (beleidsmedewerker voor de bisschoppenconferentie voor contacten met het Jodendom en docent Oude Testament en Judaïca)
Deelnemen via Teams

Dinsdag 3 december (19.30-20.30 uur)

Wat is de christelijke geschiedenis van de jubeljaren en de betekenis van de aflaat daarin?
Dr. Anton ten Klooster pr. (universitair docent aan de Tilburg School of Catholic Theology TST)
Deelnemen via Teams

Maandag 9 december (19.30-20.30 uur)

Waarom wordt Maria “Moeder van de hoop” genoemd?
Drs. Zr. Hildegard Koetsveld (benedictines van de Onze Lieve Vrouwe Abdij te Oosterhout)
Deelnemen via Teams

Maandag 16 december (19.30-20.30 uur)

Het Heilig Jaar en de geloofsbelijdenis van Nicea-Constantinopel
Lic. Harry Quaedvlieg pr. (vicaris-generaal bisdom Roermond en docent dogmatiek aan de theologische opleidingen in het bisdom)
Deelnemen via Teams

Foto: Pixabay.

Christelijke organisaties slaan de handen ineen. Het Protestants en Rooms-Katholiek Justitiepastoraat, de Stichting Epafras, de Stichting Exodus Nederland, de Stichting Gevangenenzorg Nederland en Kerken met Stip vragen aandacht voor de situatie van gedetineerden in Nederland en elders. De Dag voor de Gevangene is op zondag 13 oktober 2024.

Jaarlijks is de Dag voor de Gevangene op de tweede zondag van oktober. De christelijke organisaties roepen de kerken op om in de zondagsviering  stil te staan bij gedetineerden en de mensen om hen heen. Speciaal voor de kerken is een magazine uitgebracht dat helpt bij invulling van de Dag voor de Gevangene.

De betrokken organisaties zeggen daarin:

“We willen werken aan meer begrip voor zowel gedetineerden als hun familie, zonder af te doen aan de delicten die zij hebben gepleegd en het leed dat mogelijke slachtoffers is aangedaan. Met de Dag voor de Gevangene hopen we bij te dragen aan herstel en een nieuwe start. In de christelijke traditie is de zorg voor gedetineerden een van de zeven ‘werken van barmhartigheid’. De Bijbel roept ons op om gevangenen niet te vergeten. Een houding van ‘eigen schuld, dikke bult’ past niet. Wij willen gedetineerden blijven zien als medemensen, voor wie herstel en een nieuwe start mogelijk zijn.”

Het magazine is te downloaden via Dag voor de Gevangene – Epafras.

Oktober is de Wereldmissiemaand van de Katholieke Kerk met Wereldmissiedag op zondag 20 oktober a.s. Paus Franciscus roept elke gedoopte op om deel te nemen aan de missie van  de Kerk in de wereld: ‘Ga en nodig iedereen uit voor het feestmaal’ is zijn evangelieboodschap.  Een uitnodiging op kruispunten met de moderne wereld:  ‘Terwijl de wereld ons uitnodigt voor maaltijden van consumentisme, zelfgenoegzaamheid, comfort en individualisme, roept het evangelie ons op tot de goddelijke maaltijd van vreugde, gerechtigheid en broederlijkheid in gemeenschap met God en de anderen’ aldus Franciscus.  

De pauselijke boodschap van ‘Ga en nodig iedereen uit’ is een citaat uit de parabel van Jezus  (Matteüs 22, 9) over een koning die een bruiloftsfeest geeft. Als de beoogde gasten de uitnodiging weigeren zendt de koning zijn dienaren uit naar alle drukke verkeerswegen met de opdracht iedereen mee te nemen die ze ontmoeten naar het bruiloftsmaal. Paus Franciscus ziet in Jezus’ vergelijking  belangrijke aspecten van evangelisatie. Hij verbindt dit met de synodale reis van de Kerk gericht op haar belangrijkste taak: evangelieverkondiging.

Roeping van elke gedoopte
De Paus bedankt in zijn boodschap de missionarissen die alles achter zich lieten om het Goede Nieuws overal te verkondigen, of die gebieden opzoeken waar de Kerk nog maar pas gevestigd is. Elke gedoopte is geroepen, aldus de paus, om deel te nemen aan de universele zending van de Kerk, voortdurend op zoek naar kruispunten met de moderne wereld.

Hij roept gedoopten op een nieuwe missionaire beweging te starten, net als bij de dageraad van het christendom: ‘De dienaren van de kerk moeten mensen uitnodigen met een gevoel van urgentie, maar ook respect en vriendelijkheid, nabijheid, compassie en tederheid. Een stijl die Gods eigen manier van doen weerspiegelt.’

Verscheurde wereld 
‘De eerste missionarissen leefden vanuit de verwachting dat de komst van de Heer nabij was’, aldus paus Franciscus. Een perspectief van urgentie dat we ook vandaag voor ogen moeten houden: ‘Terwijl de wereld ons uitnodigt voor maaltijden van consumentisme, zelfgenoegzaamheid, comfort en individualisme, roept het evangelie ons op tot de goddelijke maaltijd van vreugde, gerechtigheid en broederlijkheid in gemeenschap met God en de anderen.’

De eucharistie is een voorafschaduwing van deze maaltijd, zegt de paus. Want missie en eucharistie gaan samen. In een wereld verscheurd door verdeeldheid en conflicten “nodigt het evangelie ons met vriendelijke doch dringende stem uit elkaar te ontmoeten en te erkennen dat we broeders en zusters zijn,” aldus paus Franciscus.

• Lees het complete artikel bij de boodschap op katholiekleven.nl.
• Lees de boodschap van paus Franciscus voor Wereldmissiedag 2024
• Lees de parabel over de koning en het bruiloftsfeest (Matteüs 22, 1-14) op rkbijbel.nl

Foto boven: Anna Dziubinska via Unsplash: De koning in de parabel zendt zijn dienaren naar alle drukke verkeerswegen om mensen uit te nodigen.

Paus Franciscus bezocht eind september België. Een bus vol tienerjongeren van het noordelijk bisdom zocht hem daar op en ging ook bij onze oud-bisschop Ron van den Hout langs in Roermond. Karli Fleur was een van de deelnemers. Hieronder haar verslag:

‘‘Het weekend van 27 september stond in het teken van ‘Hope Happening’: het evenement in Brussel en het bezoek van Paus Franciscus aan België. Ook gingen we tijdens dit weekend nog even op bezoek in Roermond bij onze geliefde oude bisschop Van den Hout.

Vrijdags verzamelden we op de parkeerplaats in Groningen en Hoogeveen voor de busreis naar het klooster van De Blauwe Zusters (Dienaressen van de Heer en de Maagd van Matará) in Brunssum. Na de zegen zijn wij met 53 mensen op weg gegaan.

Ontmoeting met de bisschop

Na een lange maar gezellige busreis kregen we een warm welkom van de zusters met soep, stokbroodje en spelletjes. We mochten het avondgebed meedoen en in de kloosterkapel een kaarsje aansteken voor Maria voor hulp. Het was een hele fijne beleving om als groep samen te bidden. Hier hebben we met zijn allen overnacht om de volgende ochtend in Roermond de ochtendmis met bisschop Van den Hout te volgen. Het was ontzettend fijn om hem te zien, te spreken en zijn huis te mogen zien!  Met de bus op weg naar de expo in Brussel gingen ook jongeren en zusters uit Brunssum mee wat het totaal aantal 60 maakte. Wij hebben vele mensen mogen ontmoeten zoals medejongeren, zusters die naast ons sliepen en vele anderen.

DJ-priester en de Paus

Op de ‘Hope Happening’ bij de Paus genoten we van de muziek gemixt door een DJ-priester toen op de borden verscheen dat de Paus zou komen. We waren blij verrast door zijn bezoek aan het festival en we hebben met hem gebeden en gezongen. Dit was een mooie afsluiting van de dag en we vertrokken naar de hallen om te slapen. De volgende ochtend weer vroeg op, liepen we naar het stadion om de mis te volgen met de Paus. Deze ervaring delen met de vele jongeren die er aanwezig waren heeft indruk gemaakt. Het was mooi de mis in zoveel verschillende talen te horen en de Paus te horen spreken.

Als goed vertegenwoordigd bisdom met zoveel enthousiaste jongeren zijn we moe maar geïnspireerd weer naar het noorden gegaan. Het is fijn om bij zo’n gezellige groep te mogen horen en dat we zulke fantastische organisatoren hebben waardoor we als jongeren van het bisdom echt een groep kunnen vormen.’’  

Foto’s waarop de paus is afgebeeld zijn gemaakt door Ramon Mangold

Het bezoek van paus Franciscus aan België van 26 tot en met 29 september, heeft diepe indruk achtergelaten, vooral bij de vele jongeren die deelnamen aan het speciale jongerenfestival Hope Happening en de Heilige Mis met de paus. Dat laat Żaklina Melis weten, projectleider van JongKatholiek en organisator van een busreis voor jongeren om deel te nemen in België.

Het festival en de mis stonden in het teken van zingeving, hoop en liefde en honderden Nederlandse jongeren, ook gekomen met andere busreizen, waren er bij. ‘De jongeren deelden hun zoektocht naar betekenis in het leven en vonden hoop en kracht in de boodschap van liefde die paus Franciscus bracht’, zegt Żaklina Melis.  ‘Er was bijzonder veel belangstelling voor de nachtwake en de Heilige Mis, die op zaterdag werd gevierd door kardinaal Czerny. De Heilige Mis met de paus was een centraal moment waarin de verbondenheid onder de aanwezige jongeren nog sterker voelbaar werd,’ vertelt ze.

Dankbaarheid

Żaklina kijkt met dankbaarheid terug op dit eerste evenement dat zij voor JongKatholiek organiseerde. ‘Het was mooi om met een groep enthousiaste jongeren samen te komen om dit historisch moment te beleven. De positieve, hoopvolle energie die we in België mochten ervaren, willen we nu als een ware ‘wave of hope’ meenemen en over Nederland verspreiden.’

Van de deelnemende jongeren kreeg Żaklina terug dat het bezoek van de paus en het Hope Happening-festival een blijvende impact zal hebben, zowel op henzelf als op hun geloofsgemeenschappen in Nederland. Ze hopen met Żaklina dat de boodschap van hoop, liefde en eenheid als een golf door Nederland zal gaan en vele jongeren zal inspireren om zich opnieuw te verbinden met hun geloof.

Media

Het evenement trok ook de aandacht van de Nederlandse media. Żaklina (op de foto in gesprek met de NOS): ‘Dat bood kans om het geloof onder een breder publiek te delen. Jongeren spreken van een onvergetelijke ervaring en kijken uit naar meer momenten van geloofsviering en saamhorigheid in de toekomst.’

Foto’s: JongKatholiek. Foto onder met mgr. Van den Hout en mgr. De Korte en links achter paus Franciscus: Ramon Mangold.

Op zondag 29 september viert de Rooms-Katholieke Kerk de Werelddag van de Migrant en de Vluchteling. Thema dit jaar is ‘God trekt mee met zijn volk’. Paus Franciscus schrijft hierover en ook de Nederlandse bisschoppen brengen bij gelegenheid van deze dag een boodschap naar buiten. Zij onderstrepen een eerdere oproep om ‘herbergzaam te zijn en om het hart te openen en royaal te zijn voor hen die door oorlog en vervolging op de vlucht zijn geslagen.’

De complete boodschap luidt als volgt:

WOORD VAN DE NEDERLANDSE BISSCHOPPEN BIJ DE BOODSCHAP VAN DE PAUS VOOR DE WERELDDAG VAN DE MIGRANT EN DE VLUCHTELING 2024  

Sinds zijn verkiezing in 2013 komt paus Franciscus onvermoeibaar op voor mensen in de marge. De diepste motivatie voor onze paus vormt de waardigheid van iedere mens als schepsel van God. Die waardigheid vormt een van de pijlers van het katholiek sociaal denken.

De paus heeft een bijzondere zorg voor migranten en vluchtelingen. In zijn brief voor de Werelddag van de migrant en de vluchteling 2024 (29 september 2024) refereert de paus aan de uittocht van Israël onder leiding van Mozes uit de slavernij van Egypte. Evenals het volk Israël ten tijde van Mozes vluchten mensen vaak voor onderdrukking, geweld en discriminatie. Veel vluchtelingen ervaren God tijdens hun reis als gids en reisgenoot. Maar God is, naar Bijbels getuigenis, ook in de vluchtelingen te ontdekken. Juist in mensen in de marge is het gelaat van Christus te zien. Jezus zegt in het evangelie: “Ik was vreemdeling en gij hebt Mij opgenomen” (Mattheus 25,35).

In 2015 publiceerden wij de brief Herbergzaam Nederland als een gelovige motivatie om vluchtelingen te helpen. Wij vroegen mensen om hun hart te openen en royaal te zijn voor hen die door oorlog en vervolging op de vlucht zijn geslagen.

Vandaag willen wij die oproep opnieuw benadrukken. Naast oorlog en geweld kunnen ook klimaatverandering en economische omstandigheden ertoe leiden dat mensen huis en haard verlaten om hun heil elders te zoeken. Wij weten dat rond migratie en de opvang van vluchtelingen in ons land verschillend wordt gedacht. Ook menig katholiek heeft twee zielen in de borst. Er leeft angst en onzekerheid over het aantal personen dat naar Nederland komt en de draagkracht van de Nederlandse samenleving. Maar tegelijk kennen wij de evangelische oproep om de naaste in de nood te helpen. In dit Woord spreken wij niet over arbeids- en studiemigranten maar concentreren wij ons op vluchtelingen.

Als bisschoppen van Nederland hebben wij de overtuiging dat iedereen die op Nederlandse bodem verblijft voldoende voedsel, een slaapplaats en hygiëne nodig heeft. De bescherming van de waardigheid van iedere mens is daarbij leidend.

Vluchtelingen hebben niet alleen rechten maar ook plichten. Van hen mag worden gevraagd mee te werken dat onze samenleving niet ontwricht raakt maar een veilige plek voor allen blijft.

Van ons wordt een sterk moreel besef en krachtige wil gevraagd om herbergzaam van hart te zijn. Onze creativiteit wordt gevraagd om problemen van financiële, technische en organisatorische aard het hoofd te bieden.

Wij geloven dat God zich in Christus onvoorwaardelijk met ons verbonden heeft. Deze goddelijke solidariteit roept ons op om ook zelf solidair en herbergzaam te zijn, juist ook voor mensen op de vlucht.

DE ROOMS-KATHOLIEKE BISSCHOPPEN VAN NEDERLAND

• Download hier de boodschap van de NL-bisschoppen als pdf.
• Download hier de boodschap van paus Franciscus voor deze Werelddag.

Foto: monument voor migranten en vluchtelingen in Rome.