Wij zijn blij u een nieuwe basiscursus ‘Jezus Christus’ aan te kunnen bieden.

Wie is Jezus Christus voor ons? Welke beelden van Hem komen we tegen in de Bijbel, in de Traditie en in de kunst? In een vijftal avonden gaan we ons bezig houden met deze vragen. We onderzoeken welke plaats Jezus Christus in ons geloven heeft. Bij elke avond hoort een thuisopdracht.

Avond 1: maandag 18 september 2023
Ons eigen beeld van Jezus. Uit welke bronnen kunnen we putten?

Avond 2: maandag 2 oktober 2023
Beelden van Jezus Christus in de H. Schrift: synoptici.

Avond 3: maandag 16 oktober 2023
Beelden van Jezus Christus in de H. Schrift: Johannes-evangelie.

Avond 4: maandag 30 oktober 2023
Beelden van Jezus Christus door de eeuwen heen.

Avond 5: maandag 13 november 2023
Eigen beelden van Jezus. Moderne beelden van Jezus Christus.

Cursusleider: pastoor B. van der Wal
De cursus wordt op maandagavond gegeven in het parochiehuis van de Dominicuskerk,
Harlingerstraat 26, Leeuwarden
Tijd: 20.00 uur – 21.30 uur
Kosten van de cursus € 20,00

Aanmelden: klik op bijgaande link aanmeldformulier. Het aanmeldformulier kunt u sturen naar:  
mw. Lisette Winter: l.winter@bisdomgl.nl

Op onze website kunt u meer informatie vinden over de Bonifatius Academie. Zie bijgaande link. Bonifatius Academie

Ook in ons eigen land is vrijheid van godsdienst een thema waar we het over moeten hebben. Ons land is niet meer overwegend christelijk. De afgelopen decennia zijn vele andersgelovigen hier komen wonen en komen werken. Godsdienstvrijheid betekent dat zij hun eigen godsdienst moeten kunnen uitoefenen en kunnen belijden. De erkenning van de menselijke waardigheid van iedere mens en van iedere bevolkingsgroep brengt dat met zich mee.

Dat er moskeeën verschijnen in onze steden vind ik niet per se ‘leuk’, maar het is wel in overeenstemming met mijn persoonlijke overtuiging dat godsdienstvrijheid een groot goed is. Als wij als christenen opkomen voor onze vrijheid, moeten we dat ook doen voor andere godsdiensten die vanwege de menselijke waardigheid recht van bestaan hebben. Ik vind het wel zeer schrijnend dat christenen in bijvoorbeeld het Midden-Oosten ernstig worden vervolgd en als tweederangsburgers worden behandeld. Oude christelijke gemeenschappen verdwijnen, terwijl ze eeuwen lang, vanaf het begin van het christendom, in harmonie hebben samengeleefd met de moslims. Syrisch-orthodoxen of Syrisch-katholieken, Chaldeeuwen, Armeense christenen trekken naar Europa en zoeken een nieuw en veilig bestaan. Het feit dat zij daar worden weggepest en dat wij hier moslims accepteren vind ik lastig te verteren.

In het Westen ontwikkelt zich een zekere ‘cancelcultuur’ met inbegrip van afgedwongen taalgebruik. Dit raakt wel de vrijheid van godsdienst en de vrijheid van denken en geweten. Afwijkende godsdienstige standpunten worden minder gemakkelijk geaccepteerd en de kans op juridische vervolging en verlies van kansen in de maatschappij nemen toe. Als het uiten van godsdienstige overtuigingen wordt verstaan als haat zaaien hebben we als christenen een probleem. Christenvervolging hoeft niet per se heel openlijk te gebeuren, het kan ook op een meer subtiele wijze. De gezondheid van onze democratie wordt afgemeten aan de manier waarop zij omgaat met de vrijheid van gedachte, geweten en godsdienst. Het recht om in woord en daad te getuigen is verbonden met het bestaan van religieuze overtuigingen (bron: Kerk in Nood, Godsdienstvrijheid in de wereld. Verslag 2023).

+ Ron van den Hout
bisschop van Groningen – Leeuwarden

Foto: Marlies Bosch

28 juli zijn de jongeren in alle vroegte begonnen aan het lopen van de Camino. Het weer was zoals we het gewend zijn in Nederland; miezer wat zich ontwikkelde tot regen. Gelukkig waren de meesten voorbereid en hadden poncho’s bij zich. Na een lange en vermoeiende tocht met veel heuvels en dalen waren alle jongeren veilig aangekomen in het hotel, waarna we een mis hadden in een klein kerkje in de stad waar we waren: Padrón.

De dag erna (29 juli) waren de jongeren met goede moed begonnen aan de tweede – en laatste – etappe van de Camino. Het weer was die dag meer van wat we verwachten van Spanje – warm en broeierig. Net als de dag ervoor was de tocht pittig, maar uiteindelijk hebben alle pelgrims het gehaald. Allen zijn aangekomen bij de langverwachte bestemming: de kathedraal van Santiago de Compostela.

Daarna konden de pelgrims zich snel opfrissen, en was het tijd voor de Heilige Mis, in een klein kerkje in Santiago.

Op zondag 30 juli is de groep begonnen met een rondleiding door Santiago, waarin de groep ook het graf en het beeld van de heilige apostel Jakobus heeft bezocht.

Daarop aansluitend begon de internationale pelgrimsmis in de kathedraal, waarin onze eigen bisschop van den Hout onverwachts voorging. Toch waren er ook tientallen priesters van over de hele wereld; van Zuid-Korea tot Argentinië.

En als kers op de taart werd het wierookvat (door de Zuid-Koreanen) gebruikt aan het einde van de mis.

Na een lekkere lunch is de groep per bus vertrokken naar Finisterre – het einde van de wereld. Dit punt is het eigenlijke einde van de Camino; verder kan je niet gaan. Naast een mooi uitzicht vanaf de kliffen op de zee was er ook een catechese. De catechese ging over de apostelen en over hoe de jongeren zich als apostelen kunnen gedragen in deze tijd.

De eerste vier apostelen van Jezus waren vissers, geen hoogopgeleide mensen maar mensen die “simpelweg” met hun handen werkten. Dit was inspirerend omdat dit laat zien dat iedereen volgeling van Jezus kan zijn zonder dat je vooraanstaand hoeft te zijn. Ook ging de catechese over het werk wat de apostelen in Jezus zijn naam verzet hebben. Met zijn twaalven hebben zij een enorm deel van de wereld bekeerd. Dit laat zien hoeveel werk de groep als groep zou kunnen verzetten.

Vanmorgen 27 juli 2023 in de vroege morgen is de reis van bisdom Groningen-Leeuwarden vertrokken. Na een reiszegen van pastoor Jellema (de lokale pastoor) is de groep nu onderweg naar het vliegveld van Düsseldorf. Tijdens de zegen heeft pastoor Jellema ook Maria aangeroepen, bij wie de groep op bezoek gaat in Fatima.

De komende twee dagen zullen in het teken staan van het wandelen van de Camino, wat de groep naar Santiago de Compostela zal brengen, waar we (hopelijk) komende zondag de internationale pelgrimsmis kunnen meevieren.

De sfeer in de bus is goed, en iedereen heeft er zin! Het is leuk om iedereen (weer) te zien, en tot nu toe is het heel erg gezellig! Zoals veel jongeren zeggen: hopelijk is het weer in Portugal beter, maar we hebben er sowieso zin in!

Het boek ‘Reis naar de stilte. De laatste brieven van H. Titus Brandsma’ presenteert de brieven die pater Titus Brandsma in 1942 schreef in Duitse gevangenschap tot aan zijn dood in het concentratiekamp Dachau (dd. 26 juli). Eerste exemplaren zijn door de uitgever, Adveniat directeur Leo Fijen, overhandigd aan provinciaal-overste Huub Welzen van de Karmel Orde, mgr. Hans van den Hende, voorzitter Nederlandse bisschoppenconferentie, en mgr. Ron van den Hout, bisschop van Groningen-Leeuwarden. Op donderdag 27 juli a.s. presenteert Leo Fijen ‘s morgens het boek in de Bonifatiuskapel te Dokkum (10.00 uur) op de jaarlijkse Gedenkdag Titus Brandsma. De kapel werd door Titus vanaf 1926 gesticht als nieuw heiligdom en bedevaartsoord in het noorden. Het programma van de gedenkdag krijgt ‘s middags en ’s avonds vervolg in Titus’ geboorteplaats Bolsward. Ds. Gerrit de Haan vergelijkt  daar Titus en zijn Duitse protestantse geestverwant ds. Dietrich Bonhoeffer (15.00 uur). Er is een eucharistieviering in de RK Franciscusbasiliek met de pauselijke nuntius (19.00 uur) met aansluitend een basilicalezing over Titusliederen door componist/leken-Karmeliet Chris Fictoor (20.00 uur). Chris Fictoor heeft een muzikale bijdrage over Titus en Bonhoeffer in het ochtendprogramma te Dokkum.     

Leo Fijen over het boek: ‘Deze heilige komt als geen ander heel dichtbij ons. In alle angsten die een mens kan ervaren. In de compassie met anderen. In de moed van een mystiek-gelovige die het heilige koestert in de meest profane omstandigheden. Een toonbeeld voor de missionaire kerk in deze tijd.’  

Reis naar de stilte

Inigo Bocken, hoogleraar Mystieke Theologie en medewerker van het Titus Brandsma Instituut licht in ‘Reis naar de stilte’ de brieven toe. Over Titus’ geestelijke kracht in verslechterende omstandigheden. Zijn mystiek-gelovige achtergrond van o.a. lezingen voor medegevangenen in kamp Amersfoort. Schokkend is Titus’ verzoekschrift aan de Duitse Sicherheitsdienst, dat na de oorlog bekend werd. Hij beschrijft zijn jarenlange kwetsbare gezondheid en vraagt de rest van de oorlog in huisarrest in een klooster te mogen doorbrengen. Het is zijn Gethsemané moment (‘mag deze beker aan mij voorbijgaan?’) op de kruisweg naar Dachau. Er kwam geen antwoord op.

De brieven zijn geordend per gevangenislocatie waar Titus achtereenvolgens verbleef: Scheveningen, Amersfoort, Kleef en Dachau. Op 15 mei 2022 is Titus Brandsma heilig verklaard door paus Franciscus. 

‘Reis naar de stilte. De laatste brieven van H. Titus Brandsma’.

Adveniat – Baarn, ISBN: 9789493279520. www.adveniat.nl.

Voor meer informatie zie bijgaande linken: Programmafolder Gedenkdag Titus Brandsma 27 juli 2023: zie ook www.bonifatiuskapel.nl. En: www.bisdomgl.nl.      

Foto Titus Brandsma: Radboud universiteit

Als we opkomen voor onze vrijheid om het christelijk geloof te belijden, moeten we ook opkomen voor de vrijheid van andere godsdiensten. Tussen haakjes: de godsdienstvrijheid (en de aandacht voor andere godsdiensten) is een van de belangrijkste uitkomsten van het Tweede Vaticaans Concilie, meer nog dan de veranderingen in de liturgie zoals het zogenaamde ‘zich omdraaien van de priester aan het altaar’.

De godsdienstvrijheid is gebaseerd op de menselijke waardigheid. Die menselijke waardigheid is aan de mensen door God gegeven. Ieder mens moet in vrijheid de zoektocht naar God en de waarheid kunnen afleggen. De waarheid kan niet worden opgelegd en kan alleen vrij van dwang worden aangenomen. Dit is een grote verandering van denken, want eerder hielden we het als katholieken bij de overtuiging ‘de onwaarheid heeft geen rechten’.

Als we dus aandacht vragen voor de vervolging van christenen wereldwijd, moeten we ook erkennen dat andere godsdiensten worden onderdrukt. Het aantal voorbeelden is wel kleiner, maar dat maakt het principieel niet minder ernstig. Voorbeelden van geloofsvervolging zijn talrijk. Op atheïsme – dit is natuurlijk geen godsdienst maar behoort wel tot de vrije keuze van de mens – staat de doodstraf in sommige landen waar de islam dominant is. Aanhangers van de Baha’i worden vooral in Iran slachtoffer van willekeurige gevangenschap, marteling en terechtstelling. Boeddhisten worden veelvuldig aangevallen in Bangladesh. Moslims worden op grote schaal vervolgd, verjaagd en vermoord in Myanmar. China vervolgt degenen die de geloofsbeginselen van Falun Gong aanhangen. Hindoes zijn vervolgd in Pakistan en Bangladesh (bron: Amnesty International).

Dit wil niet zeggen dat we alle godsdiensten als gelijkwaardig naast elkaar stellen. We kunnen anders tegen God en tegen de waarheid aankijken, en daar kunnen we het met elkaar ook over hebben. Maar dat gaat dan in dialoog en met wederzijds respect. En een gemeenschappelijke opdracht is gezamenlijk te werken aan de wereldvrede.

+ Ron van den Hout
bisschop van Groningen – Leeuwarden

Foto: Marlies Bosch

Eind juli reizen vanuit Nederland zo’n 1.000 jongeren af naar de Wereldjongerendagen (WJD) in Lissabon. Dat aantal is genoemd door de Portugese organisatie van de WJD 2023, die plaatsvinden van 1 tot en met 6 augustus. Met de verschillende bisdomreizen vanuit Nederland gaan zo’n 523 jongeren mee naar dit grootste katholieke jongerenevenement ter wereld, de andere helft gaat via andere reizen. Vanuit het bisdom Groningen-Leeuwarden vertrekt een bus met ruim 50 deelnemers, vergezeld van bisschop Ron van den Hout.

‘Dit mooie aantal kan zich meten met het aantal Nederlandse pelgrims  dat deelnam aan eerdere edities van de Wereldjongerendagen, zoals in Krakau (2016) en Madrid (2011). Het is een hoopvol signaal, dat aangeeft dat de Kerk leeft bij jongeren die in de startblokken staan om in beweging te komen’, zegt Jochem Oor, projectleider Nederland van de  WJD.

Rise Up

De WJD in Lissabon zijn van 1 tot en met 6 augustus. Van de Nederlandse deelnemers worden ongeveer 800 verwacht bij de Nederlandse ‘Rise Up’ ochtenden op 2, 3 en 4 augustus. Bij deze ochtenden gaan deelnemende Nederlandse bisschoppen met  jongeren in op drie onderwerpen die paus Franciscus voor deze  bijeenkomsten heeft bepaald: Integrale ecologie (2 augustus), Sociale vriendschap (3 augustus) en Barmhartigheid (4 augustus). De onderwerpen sluiten aan bij de twee encyclieken van de paus: Laudato si’ (2015) en Fratelli tutti (2020). Nederlandse bisschoppen die meegaan naar de WJD zijn:

– Mgr. Hendriks (Rise Up catechese Integrale ecologie; woensdag  2 augustus)

– Mgr. Van den Hende (Rise Up catechese Sociale vriendschap; donderdag 3 augustus)

– Mgr. Mutsaerts (Rise Up catechese Barmhartigheid; vrijdag 4 augustus)

– Mgr. Van den Hout (bisdom Groningen-Leeuwarden)

– Mgr. Woorts (aartsbisdom Utrecht)

– Mgr. De Jong (bisdom Roermond)

Follow up

Na terugkomst in eigen land kunnen Nederlandse WJD-gangers het vuur verder dragen op de landelijke Katholieke Jongerendag,  4 november 2023 in Veenendaal. Het thema van de dag is  ‘Welkom Thuis’.

Voor meer informatie over de Katholieke Jongerendag  2023: katholiekejongerendag.nl. Voor alle informatie over verschillende WJD-reizen, zie: www.WJD.nl.

8 De dag is ingesteld door paus Franciscus tijdens de Covid-19 pandemie. Dit keer met het thema: “Barmhartig is Hij van geslacht op geslacht” (Luc. 1, 50). De paus gaat in zijn boodschap in op de ontmoeting tussen de jonge Maria en haar oudere nicht Elisabeth.  Ook legt hij een link met het thema van de Wereldjongerendagen in Lissabon,  die kort na de dag voor Grootouders en Ouderen plaatsvinden.

Beide gebeurtenissen zoomen in op ‘de ‘haast” van Maria bij haar bezoek aan haar nicht Elisabet. Wat uitnodigt tot nadenken over de band tussen jongeren en ouderen.

Bezoek je grootouders

De paus richt zich in zijn boodschap voor de Werelddag rechtstreeks tot de jongeren die zich voorbereiden op hun Wereldjongerendagen. Hij vraagt hen: ‘Ga, alvorens op reis te gaan, je grootouders bezoeken, breng een eenzame oudere een bezoek! Hun gebed zal jullie beschermen en jullie zullen in je hart de zegen van deze ontmoeting dragen.’

Bid voor jongeren

Tegen de ouderen zegt paus Franciscus:  ‘U, ouderen, vraag ik om met uw gebed de jongeren te begeleiden die op het punt staan de WJD te vieren. Deze jongens en meisjes zijn het antwoord van God op uw vragen, de vrucht van wat u hebt gezaaid, het teken dat God zijn volk niet in de steek laat, maar het altijd verjongt met de fantasie van de Heilige Geest.’

In de parochies

Alle parochies worden van harte uitgenodigd op zondag 23 juli speciale aandacht te geven aan de Werelddag van Grootouders en Ouderen. Daarvoor is een gebed van de paus beschikbaar, in het Nederlands vertaald door de Nationale Raad voor de liturgie. Ouderen kunnen met dit gebed gehoor geven aan de oproep van de paus om te bidden voor jongeren:

Maagd Maria, Moeder van geloof en hoop,

voorbeeld voor de mensheid die gebukt gaat onder onverschilligheid,
maak mij zo gewillig als U
om de wil van God te aanvaarden
en om zijn barmhartigheid te loven en te prijzen.

Maria, Moeder van standvastigheid,
U die mijn hart kent,
sta niet toe dat ik ontmoedigd raak.
Vol vertrouwen leg ik mijn leven in uw handen.
Genees mijn wonden.
Moge uw tederheid mij begeleiden op mijn weg.

Uw aanwezigheid, Moeder van liefde,
brengt ons de vreugde
om onze families verenigd te zien.
Help me om de tederheid en liefde van God
over te dragen op de kleinkinderen en de jeugd,
zodat we niet alleen voor hen bidden,
maar ook mét hen kunnen bidden.

Maria, wees mijn voorspreekster om de gave van de Heilige Geest:
ondersteun mijn zwakheid;
adem in mijn hart de troost,
dat ik bij de jongeren sporen van geloof mag achterlaten,
die getuigen van de schoonheid van het leven,
en het besef
dat het leven een grens heeft
waarachter ons de omarming van de Vader wacht.

Amen.

• Download hier de complete boodschap van de paus voor de Werelddag van de Grootouders en de Ouderen.
• Download hier het gebed.
• Kijk hier voor onder meer een pastorale toolkit voor deze dag (Engels).

foto: Ramon Mangold, de paus op de Wereldjongerendagen in Panama

Het secretariaat in Rome van de bisschoppensynode heeft 20 juni jl. het ‘Instrumentum laboris’  gepubliceerd. Een leidend werkdocument voor de Algemene Vergadering van de Bisschoppensynode die in oktober a.s. van start gaat. Het werkdocument geeft richting aan de tweedelige synode over het thema ‘Voor een synodale Kerk: communio, participatio, missio’. De synode is gespreid over twee jaar, dat wil zeggen: in oktober 2023 en in oktober 2024.  

In het werkdocument (ca. 60 pagina’s) zijn de ervaringen verwerkt, die zijn opgedaan in de voorbereidende twee fasen van de synode sinds vorig jaar: eerst binnen de bisdommen, vervolgens tussen landen op continentaal niveau. Het werkdocument vormt de basis voor de werkwijze van  deelnemers aan de Algemene Vergadering van de Bisschoppensynode. 

Op 10 oktober 2021 zette paus Franciscus een reis in gang om in stappen ‘’te groeien als synodale Kerk’. Het nu gepubliceerde Instrumentum laboris is bedoeld als hulpmiddel voor onderscheiding tijdens de Algemene Vergadering (= dat wat in het synodaal gesprek van de bisschoppen als hoofdlijn komt bovendrijven, ingegeven door de Heilige Geest). Tegelijkertijd is het een praktisch hulpmiddel ter voorbereiding van alle deelnemers.  

Inhoud 

Het Instrumentum laboris omvat een verklarende tekst en vijftien werkbladen waaruit een dynamische visie op het concept “synodaliteit’ spreekt. Er zijn twee onderdelen: deel A belicht de ervaringen van de afgelopen twee jaar en schetst een route naar een steeds meer synodale Kerk; deel B – getiteld “Communio, Missio, Participatio” – richt zich op de ‘drie prioritaire kwesties’ die de kern zijn van het werk dat dit jaar, oktober 2023, gedaan moet worden. 

De drie kwesties zijn uitgewerkt in drie hoofdthema’s, die alsvolgt worden samengevat:  

(1)Groeien in gemeenschap door iedereen te verwelkomen en niemand uit te sluiten; 

(2)Het erkennen en waarderen van de bijdrage van iedere gedoopte met het oog op zending; 

(3)Het identificeren van bestuursstructuren en -dynamieken waardoor participatie en gezag in de loop van de tijd in een missionaire synodale Kerk tot uitdrukking komen. 

De synodale Kerk is ook ‘een Kerk van ontmoeting en dialoog’ met gelovigen van andere religies en met andere culturen en samenlevingen. Dat is een Kerk die “niet bang is voor de verscheidenheid die de gemeenschap draagt’, maar die dit, integendeel,  ‘waardeert zonder tot uniformiteit te dwingen.’ De Kerk is synodaal als ze onophoudelijk wordt gevoed door het mysterie dat zij viert in de liturgie, waarin elke dag ‘radicale eenheid’ wordt ervaren in hetzelfde gebed, temidden van de  ‘verscheidenheid’ van talen en riten’. Aldus het werkdocument. 

Via deze link is het Instrumentum laboris en een aantal bijlagen te downloaden. 

Vrijdagavond 30 juni a.s. vertegenwoordigt bisschop Ron van den Hout het noordelijk bisdom Groningen-Leeuwarden bij de Keti-Koti herdenking van het slavernijverleden in de stad Groningen. De herdenking komt voort uit het Burgerinitiatief Keti-Koti Groningen met o.a. steun van het stedelijk Platform voor Religie en Levensbeschouwing. ‘’Stilstaan bij het slavernijverleden en de gevolgen hiervan, merkbaar ook in hedendaagse verhoudingen van onze samenleving, is belangrijk voor ons allen. Ik ben er voorstander van om in enigerlei vorm hier een jaarlijks terugkerende herdenking van te maken voor alle vormen van slavernij in het verleden waar Nederland bij betrokken was. Mogelijk kan dit uitgroeien tot een traditie van nationale betekenis.’’ Voor het standpunt van de RK kerk over het Nederlandse slavernijverleden en gevolgen verwijst de bisschop naar de recente verklaring van de Nederlandse bisschoppen. Zie bijgaande link: https://bisdomgl.nl/nieuws/dan-zijn-er-geen-slaven-en-vrijen-meer-gal-328/

De 1^e herdenking van het transatlantisch slavernijverleden in Groningen op vrijdagavond 30 juni a.s. vindt plaats op de Ossenmarkt vanaf 18.30 uur. Op het programma staan o.a. toespraken van nazaten van slaven uit Suriname en het Caraïbisch gebied en burgemeester Koen Schuiling van de stad Groningen. Aansluitend volgen kransleggingen door vertegenwoordigers van diverse organisaties, waaronder gemeente, de universiteit en religieuze stromingen.