Het is tien jaar geleden dat de Wereldgebedsdag voor de Schepping werd ingesteld en paus Franciscus zijn ‘groene’ encycliek Laudato si’ publiceerde (2015). Wat hebben opeenvolgende pausen over duurzaamheid gezegd? In deze aflevering: paus Paulus VI.

Klik op bijgaande link voor het gehele bericht: De eerste paus die over duurzaamheid schreef

Het is tien jaar geleden dat de Wereldgebedsdag voor de Schepping werd ingesteld en paus Franciscus zijn ‘groene’ encycliek Laudato si’ publiceerde (2015). Wat hebben opeenvolgende pausen over duurzaamheid gezegd? In deze aflevering: paus Franciscus.

Klik op bijgaande link voor het gehele bericht: ‘Alles hangt met alles samen’ – 10 jaar Laudato si’

1 september is in de Kerk de Wereldgebedsdag voor de Schepping. Deze dag werd ingesteld door paus Franciscus in het jaar dat hij zijn ‘groene’ encycliek Laudato si’ publiceerde (2015). De gebedsdag en de encycliek vieren in 2025 het tienjarig jubileum.

U kunt op bijgaande link klikken voor het gehele bericht: Tien keer Wereldgebedsdag voor de Schepping

In zijn boodschap voor de 111^e Werelddag van de Migrant en de Vluchteling noemt paus Leo XIV hen ‘missionarissen van de hoop’. Met nieuwe impulsen voor gemeenschappen die hen gastvrij ontvangen. De Werelddag van de Migrant en Vluchteling valt in het weekend van 4 en 5 oktober a.s. in het Heilig Jaar 2025 met het thema ‘Pelgrims van hoop’.

De Heilige Vader wijst in zijn boodschap op de groeiende actualiteit van alleen aan eigen belangen denkende afgebakende gemeenschappen, tegenover waarden als het delen van verantwoordelijkheid, multilaterale samenwerking en streven naar welzijn en solidariteit ten voordele van ‘de hele menselijke familie’. Een tendens die plaatsvindt in de internationale context van hernieuwde wapenwedloop en wapenontwikkeling (incl. kernwapens), rampzalige gevolgen van voortgaande klimaatcrisis en wereldwijde economische ongelijkheid.

Paus Leo: ‘Tegenover deze huiveringwekkende scenario’s van totale verwoesting is belangrijk dat in het hart van mensen verlangen groeit naar een toekomst van waarheid en vrede voor iedereen.’ Miljoenen mensen zijn gedwongen hun land van oorsprong achter te laten en elders toevlucht te zoeken. Zoals het volk Israel ooit gedwongen was tot een weg door de woestijn, zich richtend op geloof in een land met betere toekomst zoals door God beloofd. Migranten en vluchtelingen herinneren de Kerk aan haar ‘pelgrimerende ’ dimensie: niet zwichten voor de verleiding van ‘sedentarisatie’ (inactiviteit) en ophouden ’civitas peregrina’ te zijn (volk van God dat pelgrimeert naar het hemels vaderland).

Boodschappers van hoop

Op weg naar veiliger oorden kunnen hedendaagse migranten en vluchtelingen inspirerende boodschappers van hoop zijn, stelt de paus: ‘In een door oorlogen en ongerechtigheden verduisterde wereld, richten migranten en vluchtelingen – daar waar alles verloren schijnt –  zich op tot boodschappers van hoop. Hun moed en vasthoudendheid zijn een heldhaftig getuigenis van geloof dat verder kijkt dan onze ogen zien, wat hun kracht schenkt de dood uit te dagen op de verschillende huidige routes van de migratie.’

Goddelijke zegening

Katholieke migranten en vluchtelingen kunnen ‘missionarissen van hoop’ zijn die met geestelijk enthousiasme en vitaliteit verstarde gemeenschappen nieuwe impulsen geven. Paus Leo: ‘Hun aanwezigheid dient dus erkend en gewaardeerd te worden als een echte goddelijke zegening, een gelegenheid om zich open te stellen voor de genade van God, die nieuwe energie en hoop schenkt aan zijn Kerk: Vergeet de gastvrijheid niet; door haar hebben sommigen zonder het te weten engelen onthaald.” (Heb. 13, 2)’

Lees hier de complete boodschap van paus Leo XIV.

Op maandag 8 september wordt in de Tweede Kamer de initiatiefnota van D66 behandeld met de titel ‘Toegang tot abortus is een mensenrecht’. Kardinaal Eijk, bisschopreferent voor medische-ethische kwesties namens de Nederlandse Bisschoppenconferentie, reageert op deze nota. Hij wijst op het fundamentele recht op leven, ook van ongeboren kinderen en beschrijft daarbij de nodige wezenlijke achtergronden en morele consequenties.

Ook noemt de kardinaal het gevaar dat medische hulpverleners tegenover abortus als mensenrecht niet langer op principiële grond bezwaar kunnen maken tegen medewerking aan abortus. ‘Abortus tot een fundamenteel mensenrecht verklaren impliceert dat artsen en zorgverleners die abortus weigeren op basis van gewetensbezwaren vrouwen het recht op zorg en het recht op abortus zouden ontzeggen. Dit zal de gewetensvrijheid van medewerkers in de gezondheidszorg ondermijnen.’

De complete verklaring van kardinaal Eijk, is hier als pdf te downloaden. 

Verslag door een deelnemende tiener – Anna van Houten

Zondag 31 augustus was het zover, de Startactiviteit voor de tieners van het bisdom. We begonnen de dag om 10 uur met de eucharistieviering in de Sint Willibrord te Beilen. Daarna was er lunch voor alle tieners en de ouders en speelden de tieners nog wat spelletjes om elkaar beter te leren kennen. Daarna begaven we ons richting het klimpark in Grolloo. Na uitleg te hebben gekregen mochten we beginnen met de makkelijkere klimroutes en als we durfden mochten we daarna naar de moeilijkere klimroutes. Ondertussen kregen de ouders catechese van de pas gewijde priester Alex van den Hende. Na 2,5 uur gezellig te hebben geklommen werd er nog een groepsfoto gemaakt en was het alweer tijd om naar huis te gaan. Het was een mooie en gezellige dag.
Geloofd zij Jezus Christus in alle eeuwen der eeuwen,
Amen.

Caritas Internationalis heeft scherpe kritiek geuit op de situatie in Gaza, waar volgens de Verenigde Naties inmiddels officieel sprake is van een hongersnood. De internationale katholieke hulporganisatie spreekt van een door mensen veroorzaakte crisis die een schending vormt van het internationaal recht, waaronder het Verdrag inzake de Voorkoming en Bestraffing van Genocide.

Volgens Caritas zijn sinds de escalatie van het geweld honderden mensen omgekomen door honger, onder wie veel kinderen. De organisatie benadrukt dat de hongersnood niet het gevolg is van een natuurramp, maar van “bewuste keuzes”, zoals het blokkeren van humanitaire hulp en het vernietigen van voedselvoorzieningen en infrastructuur.

Concrete stappen

Caritas roept de internationale gemeenschap op tot concrete stappen. Daarbij pleit de organisatie voor een onmiddellijk en permanent staakt-het-vuren, vrije doorgang voor humanitaire hulp, bescherming van burgers en een grotere rol voor de Verenigde Naties bij het waarborgen van veiligheid en rechtsorde. Ook vraagt Caritas om vrijlating van gijzelaars en willekeurig vastgehouden personen, en om juridische vervolging van verantwoordelijken.

De hulporganisatie verwijst naar recente uitspraken van het Internationaal Gerechtshof, dat opriep tot beëindiging van de Israëlische aanwezigheid in de bezette Palestijnse gebieden. Caritas benadrukt dat internationale verdragen en afspraken alleen betekenis hebben als landen en instellingen bereid zijn ze daadwerkelijk te handhaven.

Moreel appèl op menswaardigheid

Tegelijkertijd wijst Caritas op de hoop die in menselijk handelen besloten ligt. Het citaat van paus Franciscus in Fratelli Tutti “We worden of allemaal samen gered, of niemand” wordt door de organisatie aangehaald en ook de Schrifttekst uit Spreuken (31, 8) klinkt: “Spreek je uit voor degenen die niet voor zichzelf kunnen spreken”. De oproep is niet alleen juridisch of politiek, maar ook moreel: een herinnering aan de menselijke waardigheid die in elke persoon aanwezig is.

Voor de katholieke hulporganisatie is de situatie in Gaza een toetssteen van internationale solidariteit en gewetensvorming. Caritas vraagt gelovigen, maatschappelijke organisaties en individuen om hun stem te laten horen en regeringen tot verantwoordelijkheid te manen. “De wereld kijkt toe, de geschiedenis neemt het op, en Gaza wacht af. Niet op wat er gezegd wordt, maar op verlossing,” aldus Caritas Internationalis.

Caritas Internationalis is een wereldwijd samenwerkingsverband van 162 nationale katholieke hulp-, ontwikkelingsorganisaties, actief in meer dan 200 landen. De naam verwijst zowel naar het internationale netwerk als naar het algemene secretariaat, dat gevestigd is in Vaticaanstad. Gezamenlijk en individueel hebben de aangesloten organisaties als missie de armen te dienen en wereldwijd liefde en gerechtigheid te bevorderen. Caritas Internationalis vormt een van de grootste humanitaire hulpnetwerken ter wereld.

Bron: Vatican News, foto: Unsplash

‘In september vraagt de Kerk aan alle gelovigen om stil te staan bij de schepping als groot geschenk van God. Wij weten echter ook dat die schepping niet onbedreigd is’, schrijft mgr. De Korte, bisschop van ’s-Hertogenbosch in zijn maandmeditatie voor het Jubeljaar 2025. De bisschopreferent voor Kerk en Samenleving spreekt de hoop uit dat gelovigen hun levensstijl willen aanpassen ten gunste van het behoud van de schepping.

Hij verwijst daarbij naar Laudato si’, de encycliek van paus Franciscus waarin de zorg en verantwoordelijkheid voor de schepping nadrukkelijk verbonden worden met sociale gerechtigheid. ‘Paus Franciscus noemt in zijn encycliek een aantal ontwikkelingen die hem grote zorgen baren. Het gebrek aan schoon drinkwater en goede sanitaire voorzieningen, de vervuiling, de klimaatcrisis en de teloorgang van de biodiversiteit. Maar de paus legt ook de vinger op de ongelijkheid in de wereld’, aldus mgr. De Korte.

Met paus Franciscus zegt de bisschop dat gelovigen, maar ook bestuurders en beleidsmakers niet onverschillig mogen staan tegenover het onrecht in de wereld, maar dat er barmhartigheid en solidariteit nodig is. Hij maakt ook de connectie met het Jubeljaar dat als thema heeft ‘Pelgrims van hoop’:

De Geest geeft hoop

‘Dit Jubeljaar 2025 vormt ook een jaar van bekering en vernieuwing door de kracht van Gods Geest. De Geest doorbreekt onze moedeloosheid en geeft hoop. Paus Franciscus maakte in zijn eigen bestaan duidelijk dat een bescheiden levensstijl ons als katholieke christenen past. Wij kunnen niet doorgaan met een ondoordachte productie en consumptie van goederen. […] Hopelijk kunnen wij de woorden van de paus in dit Jubeljaar omzetten in een nieuwe en meer sobere stijl van leven.’

U leest de complete maandmeditatie voor september hier.

Op zondag 7 september worden Carlo Acutis en Pier Giorgio Frassati heiligverklaard. Mgr. Mutsaerts, bisschopreferent voor jeugd en jongeren, schreef eerder al een brief over Carlo Acutis. Nu schrijft hij aan jongeren ook over Pier Giorgio Frassati die honderd jaar geleden (1925) overleed aan de gevolgen van polio. ‘Zijn heiligheid lag in het overwinnen van zichzelf’, schrijft mgr. Mutsaerts.

‘Pier Giorgio Frassati was geen bisschop, geen theoloog, geen martelaar die in een Romeins circus zijn bloed verloor. Hij was een student, een bergbeklimmer, een jongeman met rozenkrans én rugzak. Zijn heiligheid lag niet in het overwinnen van leeuwen in Circus Maximus, maar in het overwinnen van zichzelf: het dragen van armoede die niet de zijne was, het beklimmen van bergen die meer geestelijk dan geografisch waren. Het wonder is niet dat hij werd heiligverklaard, maar dat wij verrast zijn dat zulke mensen bestaan’, aldus de bisschopreferent in zijn brief aan de jongeren.

Meest moderne figuur in de Kerk

Hij schrijft dat heiligheid geen onbereikbaar doel is voor jonge mensen. Pier Giorgio Frassati laat dat net als Carlo Acutis zien. Mgr. Mutsaerts noemt dat:  ‘de blijvende les van deze nieuwe heiligen: dat je tegelijk kunt lachen en bidden, klimmen en knielen, feesten en vasten. In een tijd die altijd kiest tussen of-of, verkondigt Frassati de oude katholieke wijsheid van én-én. En misschien is dat wel het mooiste van alles: dat een jongeman die in 1925 stierf, in 2025 de meest moderne figuur in de Kerk blijkt te zijn.’

Lees de complete brief van mgr. Mutsaerts hier.

Lees hier meer over het leven van Pier Giorgio Frassati.

KRO-NCRV zendt de heiligverklaring op 7 september live uit via een stream op You Tube.

Foto Pier Giorgio Frassati via Vaticannews.va.

Binnen parochies groeit de belangstelling voor digitale hulpmiddelen. Steeds vaker komt ook kunstmatige intelligentie (AI) ter sprake, zoals ChatGPT, Copilot of Gemini. Deze programma’s kunnen teksten schrijven, informatie samenvatten of ideeën aandragen. Dat kan het werk in de parochie verlichten – mits AI verantwoord wordt gebruikt en als hulpmiddel wordt beschouwd in plaats van vervanging van menselijke intelligentie.

Waar kunnen AI-assistenten bij helpen?

• Het maken van een eenvoudig vergaderschema of rooster.
• Het herschrijven van een algemene tekst voor het parochieblad of de nieuwsbrief.
• Het bedenken van een werkvorm voor catechese of een korte toelichting bij een feestdag.
• Het formuleren van een bedanktekst voor vrijwilligers.

AI werkt via servers buiten Europa. Dat betekent dat gegevens (inclusief persoonsgegevens) gedeeld worden met buitenlandse entiteiten. Alles wat de gebruiker invoert, verlaat dus tijdelijk diens computer. De Autoriteit Persoonsgegevens waarschuwt dat dit een risico kan zijn. Zie hierover het nieuwsbericht van de Autoriteit Persoonsgegevens.

Niet doen:

• Geen persoonsgegevens invoeren, ook niet van parochianen of vrijwilligers.
• Geen gegevens uit de RK-ledenadministratie (DocBase, Exact) delen met AI-assistenten.
• Geen spelfouten laten corrigeren door AI-assistenten in vertrouwelijke documenten of teksten, zoals notulen van vergaderingen of verslagen van pastorale gesprekken.
• Geen bank- of contactgegevens invoeren in AI-assistenten.

Wie voorzichtig te werk gaat, kan AI inzetten als digitale assistent. AI is altijd een hulpmiddel, geen vervanging van menselijk werk. Dat sluit ook aan bij het recente kerkelijke document over AI. Zie ook dit nieuwsbericht. 

Zorgvuldigheid en privacy blijven vooropstaan. Bij goed gebruik kan dit nieuwe gereedschap de parochie ondersteunen, zonder het vertrouwen van parochianen te schaden.

Foto: pixabay.com