Paus Leo XIV bezocht Turkije en Libanon: Pleitbezorger van oecumene, dialoog en vrede
Van 27 november tot 2 december 2025 maakte paus Leo XIV zijn eerste buitenlandse reis. Tot 30 november was hij in Turkije en op 1 en 2 december bezocht hij Libanon. De reis stond in het teken van oecumene, interreligieuze dialoog, vrede en verzoening. Voor de lokale christelijke gemeenschappen in Turkije en Libanon betekende het bezoek van de paus een steun in de rug.
Met zijn bezoek zette de paus de toenadering voort tot de islamitische en Arabische wereld, ingezet door zijn recente voorgangers. Zes dagen lang was de reis via You Tube rechtstreeks te volgen, een reis met sprekende beelden, hoopvolle woorden en krachtige symbolen. Terwijl in Turkije de nadruk lag op oecumene en interreligieuze dialoog, was het centrale thema in Libanon ‘vrede’.
Turkije
Op de heenvlucht naar Turkije vertelde de paus dat zijn reis “op een bijzondere manier allereerst de betekenis heeft van eenheid van christenen, waarmee we 1700 jaar na het Concilie van Nicea vieren.” Het bezoek aan Iznik, waar in 325 het Concilie van Nicea plaatsvond, was een hoogtepunt van de pausreis. Christenen uit verschillende tradities erkennen het Concilie van Nicea als een gemeenschappelijk fundament. Tijdens dit Concilie werd onder meer de geloofsbelijdenis geformuleerd, zoals we die nu nog steeds uitspreken.
In het kielzog van de paus bevonden zich, naast staatssecretaris kardinaal Pietro Parolin en secretaris van de relaties met de staten aartsbisschop Paul Gallagher, onder meer de Vaticaanse portefeuillehouders voor Oecumene, Oosterse Kerken en Interreligieuze Dialoog, respectievelijk kardinaal Kurt Koch, kardinaal Claudio Gugerotti en de met karakteristieke ‘shash’ getooide kardinaal George Koovokad.
Bruggen
De Turkse president Recep Tayyop Erdoğan en zijn vrouw Emine ontvingen paus Leo XIV op donderdag 27 november met alle egards, over de blauwe loper begeleid door een eresaluut van bulderende kanonnen. Meteen na aankomst legde de paus een krans bij het mausoleum van Mustafa Kemal Atatürk. Het monument heeft een grote betekenis voor de Turken, omdat Atatürk de stichter van het moderne Turkije is.
In het presidentieel paleis prees de paus de rol van Turkije bij het oplossen van conflicten in de regio. “Moge Turkije een rol spelen van toenadering tussen de naties en bijdragen aan de stabiliteit tussen de volkeren”, zei hij. President Erdoğan wees er op dat het bezoek van de paus plaatsvindt op een ‘zeer kritisch moment’ te midden van regionale en mondiale spanningen. Hij zei dat Turkije kiest voor de “moeilijke weg van verantwoordelijkheid nemen in een regio die wordt geteisterd door crises en onrecht.” De paus zegt sinds zijn verkiezing een bruggenbouwer te willen zijn. Hij ziet Turkije als een bruggenbouwer bij uitstek. Hij wees daarbij naar de brug over de Dardanellen als symbool voor een brug tussen continenten, tussen mensen en tussen hemel en aarde.
Gezamenlijk gebed in Nicea
Op vrijdag 28 november ontmoette de paus in Istanboel oecumenisch patriarch Bartholomeus van Constantinopel, geestelijk leider van 260 miljoen orthodoxe christenen. Samen reisden ze af naar Iznik, het vroegere Nicea. Onder de vertegenwoordigers van de christelijke kerken op het platform bij de ruïnes bevond zich ook de Nederlander Mgr. Dick Schoon namens de Oud-Katholieke Kerk.
Het gebed, gehouden voor iconen van Christus en het Concilie, werd afgesloten met het aansteken van een kaars als symbool van eenheid. “Ons verlangen en gebed is het herstel van de communio zichtbaar in de Kerk van Christus, en de verzoening tussen onze kerken, waarvoor we zonder op te houden bidden”, zei patriarch Bartholomeus. Het gezamenlijk gebed van de twee kerkleiders was een teken van getuigenis en hoop. De paus riep op tot het overwinnen van “het schandaal van de verdeeldheid” en vroeg iedereen om “eenheid” te bevorderen. De paus: “In de eenheid van het geloof, verkondigd vanuit de oorsprong van de Kerk, worden christenen geroepen om in harmonie samen te wandelen, het Evangelie van Jezus Christus te koesteren en met liefde en vreugde te verspreiden.”
Klein maar vruchtbaar
Tijdens een ontmoeting in de Kathedraal van de Heilige Geest in Istanboel op vrijdag 28 november moedigde de paus priesters, religieuzen en pastorale werkers aan om de kleine omvang van de katholieke gemeenschap in Turkije als een kracht te zien. Het aantal christenen in Turkije wordt geschat op 257.000 waarvan zo’n 25.000 katholieken. De Kerk in Turkije is weliswaar klein maar is volgens de paus vruchtbaar “als het zaad en het zuurdesem van het Koninkrijk.” Hij riep op tot het cultiveren van een spirituele houding van vertrouwen en hoop, het met vreugde getuigen van het Evangelie en het herkennen van veelbelovende tekenen, zoals de jongeren die met hun vragen en zorgen naar de Kerk komen. De paus drong aan op volharding in pastoraal werk, het luisteren naar jongeren en het prioriteren van oecumenische en interreligieuze dialoog, de overdracht van het geloof aan de lokale bevolking en de dienstverlening aan vluchtelingen en migranten.
Bezoek sultan Ahmet moskee
De paus benadrukte tijdens zijn reis meermaals het belang van de interreligieuze dialoog, met name tussen christenen en moslims. Op vrijdag 28 november bezocht hij op kousenvoeten de sultan Ahmet moskee in Istanboel, beter bekend als de blauwe moskee vanwege de blauwe mozaïeken. Het was de eerste maal dat hij als paus een moskee bezocht. Hij trad daarmee in de voetsporen van zijn voorgangers, die ook Istanboel bezochten, als blijk van respect voor de moslims in Turkije. Tijdens zijn reis sprak de paus niet alleen met lokale moslims en christenen, maar ook met vertegenwoordigers van de Armeense en Syrische gemeenschappen, die beide nauwe banden hebben met het Midden-Oosten. Dit kan een positieve boost geven aan komende uitwisselingen.
Gezamenlijke verklaring
De paus werd ontvangen in het Oecumenisch Patriarchaat in Istanboel, waar een doxologie plaatsvond in de Patriarchale Kerk van St. George, gevolgd door de ondertekening van een gezamenlijke verklaring. In de verklaring betreurden de paus en de patriarch het aantal bloedige conflicten in de wereld en riepen ze maatschappelijke en politieke leiders op om naar vrede te streven.
De paus sloot de derde dag van zijn reis af met een Heilige Mis in de ‘Volkswagen Arena’ in Istanboel. Opnieuw haalde hij het beeld van een brug aan. “Net als de bruggen over de Bosporus hebben de fundamenten van de eenheid ook zorg, aandacht en onderhoud nodig, zodat ze stevig blijven en niet verzwakken door de tijd en variabelen”, aldus de paus. Hij riep op tot verbinding en om de banden tussen gemeenschappen te versterken. De paus: “We reizen als over een brug die de aarde met de hemel verbindt, een brug die de Heer voor ons heeft gebouwd. Laten we onze ogen altijd op beide oevers gericht houden, zodat we God en onze broeders en zusters met heel ons hart kunnen liefhebben om samen te reizen en onszelf op een dag verenigd te vinden in het huis van de Vader.”
Libanon: ‘Gezegend zijn de vredestichters’
In Libanon op het vliegveld van Beiroet wachtte de paus op zondag 30 november een groots onthaal door president Joseph Aoun en zijn vrouw Nehmat. Op een hangar stond met grote letters ‘Gezegend zijn de vredestichters’ (Mattheus 5,9), het motto van het bezoek van de paus aan Libanon. In de stromende regen reed hij in de pausmobiel door een haag van Libanezen, billboards met zijn portret, vlaggen, dansers en drummers, richting een groot beeldscherm voor het presidentieel paleis in Beiroet. Op het scherm passeerde een ode aan de paus de revue, compleet met spectaculaire lichteffecten en vredesduiven die vanuit het Vaticaan de wereld overvlogen.
In Libanon leven gemeenschappen van verschillende religieuze tradities samen. Ruim de helft van de inwoners is moslim. Zo’n 36 procent is christen, waaronder 20 procent Maronitische katholieken. Het land staat voor moeilijke uitdagingen en tal van problemen zoals corruptie en een grote economische crisis. Niettemin is Libanon een ‘krachtig voorbeeld’ van co-existentie, volgens de paus. Een dag later op de terugweg naar Rome in het vliegtuig zei hij dat de les die Libanon de wereld kan leren is “dat het een plek is waar de islam en het christendom beide aanwezig zijn en gerespecteerd worden, en waar de mogelijkheid bestaat om samen te leven, om vrienden te zijn.”
Er zijn ongeveer twee miljoen vluchtelingen in het land, waaronder Syriërs en Palestijnen, waardoor de spanningen toenemen. De paus zei in zijn toespraak in het paleis de moeilijkheid te erkennen om te regeren “in omstandigheden die zeer complex, conflictueus en onzeker zijn”. Hij prees de veerkracht van het Libanese volk: “Jullie zijn een volk dat niet opgeeft.” De paus verwees daarbij naar de velen die zich elke dag in stilte inzetten voor vrede. De explosie in de haven van Beiroet in 2020 en de vrees voor oorlog was voor een aantal Libanezen aanleiding om het land te verlaten. De paus: “Er is echte moed en vooruitziendheid voor nodig om in je eigen land te blijven, of ernaar terug te keren.”
Op maandag 1 december bad de paus voor vrede bij het graf van Sint Charbel Makhlouf, de heilige die door die zowel christenen als door moslims wordt bezocht. Bij het graf memoreerde de paus de stilte, nederigheid en armoede van Sint Charbel, mooie eigenschappen die haaks staan op de moderne cultuur. Ook bezocht de paus het Heiligdom van Onze-Lieve-Vrouw van Libanon in Harissa. Hij schonk daar een Gouden Roos ter ere van Maria en zei dat de geur van de roos christenen oproept om “de geur van Christus” te zijn, de geur van liefde. Later tijdens een ontmoeting met christelijke en islamitische leiders plantte de paus samen met hen een boom die ze samen besprenkelden, als symbool van samenleven en groeiende samenwerking.
Liefde is de ware kracht
Op het plein voor het Maronitische Patriarchaat van Antiochië in Bkerké, waar de paus maandag werd verwelkomd door patriarch kardinaal Béchara Boutros Raï en duizenden jongeren, opende hij zijn toespraak met ‘asalam alaikum’, wat ‘vrede zij met u’ betekent en vaak door moslims en ook christenen in Arabische landen wordt gezegd bij begroetingen. De paus benadrukte dat dit de groet is van de verrezen Jezus. “De interreligieuze dialoog groeit vanuit de ontdekking van Gods aanwezigheid voorbij welke grenzen dan ook en nodigt alle mensen uit om samen God te zoeken in eerbied en nederigheid”, aldus de paus. Tegen de jongeren zei hij dat liefde, en niet vergelding, de ware kracht is die hun land kan transformeren, terwijl het nog steeds worstelt met de wonden van conflict en sociale instabiliteit. De paus riep de jongeren, die hem toejuichten als een popster, op om hun land weer op te bouwen door verzoening, dienstbaarheid en een hernieuwde worteling in het geloof.
Kleine lichtjes in het hart van de nacht
Na zijn bezoek op dinsdagochtend 2 december aan het ‘De La Croix Hospital’ (Jal ed Dib), waar hij de zieken en hun verzorgers een hart onder de riem stak, leidde de paus een indrukwekkend stil gebed voor het monument ter nagedachtenis aan de slachtoffers van de explosie in de haven van Beiroet. Meer dan 200 mensen kwamen daar op 4 augustus 2020 om het leven, 7.000 mensen raakten gewond en 300.000 mensen werden dakloos. De paus boog zich voorover, raakte een krans van rode rozen aan en ontstak een olielamp.
Met een heilige Mis in ‘Beirut Waterfront’ sloot de paus zijn zesdaagse bezoek af. In zijn homilie zei hij dat de schoonheid van Libanon wordt overschaduwd door de vele problemen, de fragiele en vaak onstabiele politieke context, de dramatische economische crisis en het geweld en de conflicten die oude angsten opnieuw aanwakkeren. De paus begreep dat in zo’n scenario dankbaarheid gemakkelijk plaats maakt voor desillusie en dat hoop verdroogt door onzekerheid en verwarring. De paus: “Het woord van de Heer nodigt ons echter uit om de kleine lichtjes in het hart van de nacht te vinden, om ons open te stellen voor dankbaarheid en ons aan te sporen tot een gezamenlijke inzet voor dit land.”
Vrede als een weg
De paus kan de problemen van Libanon niet oplossen. Maar stemmen van goede wil dragen bij, door de gesprekken in een ander licht te plaatsen, aan het bevorderen van betere relaties met en tussen verschillende gemeenschappen en daarmee aan vrede en harmonie. Vooral ook betekende het bezoek van de paus veel voor de individuele Libanezen die gebukt gaan onder de problemen in hun land. De woorden van de paus bemoedigden hen, vertelden ze aan de journalisten. Een Libanese jongere, maandag op het plein, vatte de betekenis van het pausbezoek voor de camera als volgt samen: “Het bezoek van paus Leo geeft me hoop en vertrouwen in de toekomst!“
Omstreeks kwart over twee dinsdagmiddag steeg het vliegtuig van de paus op vanaf het vliegveld in Beiroet, uitgezwaaid door president Aoun. Vlak voor zijn vertrek terug naar Rome gaf de paus nog een laatste boodschap mee: “We moeten erkennen dat gewapende strijd geen enkel voordeel oplevert. Wapens zijn dodelijk en onderhandelingen, bemiddeling en dialoog zijn constructief. Laten we allemaal kiezen voor vrede als een weg, niet alleen als een doel!”
Verslag: Berry van Oers, Studie & Beleid Nederlandse Bisschoppenconferentie
Foto’s via: vaticannews.va
Lees ook
01
juli
Officiële logo voor het Jubeljaar 2025 ‘Pelgrims van hoop’ onthuld
Officiële logo voor het Jubeljaar 2025 ‘Pelgrims van hoop’ onthuld
Het Vaticaan heeft op dinsdag 28 juni op een persconferentie het officiële logo voor het Jubeljaar 2025 openbaar gemaa...
Lees meer18
december
Vieringen in de Nederlandse bisdommen bij afsluiting van het Heilig Jaar 2025
Vieringen in de Nederlandse bisdommen bij afsluiting van het Heilig Jaar 2025
Op zondag 28 december wordt het Heilig Jaar 2025 afgesloten met vieringen in de bisdommen wereldwijd. Op die dag sluiten ook...
Lees meer18
december
Open Kerststallen in noordelijke katholieke kerken
Open Kerststallen in noordelijke katholieke kerken
Ook dit jaar zijn in de katholieke kerken van het noorden tientallen kerststallen te bezien tijdens de Advent- en Kerstdagen...
Lees meerKerstmusical ‘Sterren naar Bethlehem’
Op zondag 7 december brengt de Parochie Musical Groep Willehadus de gloednieuwe en zelfgeschreven kerstmusical ‘Sterren naar Bethlehem’ in de RK Kerk St. Willehadus Hoofdkanaal o.z 83 te Emmer-Compascuum. Een vrolijke en eigentijdse musical, gebaseerd op het vertrouwde kerstverhaal, vol humor, herkenning en warme zang, dans en muziek waar meer dan 60 parochianen aan meedoen. De drie koningen reizen dit jaar in caravans, Kees en Annie emigreren naar Bethlehem en er komen veel tv-programma’s voorbij! En keizer Augustus is ook dit jaar weer een bekende Drent.
De voorstelling begint om 15.00 uur. De kerk is open vanaf 14.30 uur. Aansluitend is er tot 18.00 uur een gezellige kerstmarkt. Kom kijken, lachen en meevieren — en volg het licht. Iedereen is van harte welkom en de toegang is gratis.

Lees ook
01
juli
Officiële logo voor het Jubeljaar 2025 ‘Pelgrims van hoop’ onthuld
Officiële logo voor het Jubeljaar 2025 ‘Pelgrims van hoop’ onthuld
Het Vaticaan heeft op dinsdag 28 juni op een persconferentie het officiële logo voor het Jubeljaar 2025 openbaar gemaa...
Lees meer18
december
Vieringen in de Nederlandse bisdommen bij afsluiting van het Heilig Jaar 2025
Vieringen in de Nederlandse bisdommen bij afsluiting van het Heilig Jaar 2025
Op zondag 28 december wordt het Heilig Jaar 2025 afgesloten met vieringen in de bisdommen wereldwijd. Op die dag sluiten ook...
Lees meer18
december
Open Kerststallen in noordelijke katholieke kerken
Open Kerststallen in noordelijke katholieke kerken
Ook dit jaar zijn in de katholieke kerken van het noorden tientallen kerststallen te bezien tijdens de Advent- en Kerstdagen...
Lees meerRed Wednesday: Internationale campagne voor godsdienstvrijheid
Deze maand verscheen het onderzoeksrapport ‘Vrijheid van Godsdienst in de Wereld 2025’. Volgens schattingen van de pauselijke organisatie Kerk in Nood (ACN) leven 5,4 miljard gelovigen – van alle godsdiensten – in 62 landen waar zij worden blootgesteld aan ernstige schendingen van godsdienstvrijheid als mensenrecht. Hiervan zijn 24 landen geclassificeerd als landen waar ‘vervolging’ plaatsvindt, en 38 landen waar ‘discriminatie’ plaatsvindt.
Christenen zijn als kwetsbare minderheid in veel van de onderzochte landen tegenwoordig een doelwit, waar het ACN-rapport ‘Vervolgd en Vergeten? 2024’ al op wees. Autoritarisme, jihadisme, religieus nationalisme en georganiseerde misdaad zijn de grootste bedreigingen voor vrijheid van godsdienst. Vergeleken met de vorige editie van het rapport laten maar twee landen, Kazachstan en Sri Lanka, verbeteringen zien voor godsdienstvrijheid.
Op 19 november jl. was wereldwijd de actiedag, Red Wednesday: ook in Nederland werden honderden kerken, kathedralen, en in sommige landen overheidsgebouwen, in rood licht gezet. Om aandacht te vragen voor het recht op godsdienstvrijheid en verzet tegen religieuze vervolging en discriminatie van gelovigen.

Over Kerk in Nood
Kerk in Nood is een pauselijke stichting (ACN) die jaarlijks meer dan 5.000 projecten in ruim 130 landen ondersteunt. Haar missie is christenen helpen waar zij pastorale hulp nodig hebben. In de 25 jaar dat de stichting rapporteert over godsdienstvrijheid en vervolging van christenen telde Kerk in Nood niet eerder zo’n groot aantal landen waar hier sprake van is. De kleur rood symboliseert hierbij het bloed van martelaren. Een visuele herinnering aan het lijden dat miljoenen mensen ondergaan vanwege hun geloof. Kerk in Nood (ACN) nodigt iedereen uit zich aan te sluiten bij dit internationale gebaar van solidariteit. Dan kan met gebed, op sociale media met de hashtags #RedWednesday2025 of door de website www.redwednesday.nl.
Red Wednesday Nederland
Zo’n 200 Nederlandse kerken namen woensdag 19 november jl. deel aan #RedWednesday in de ‘Red Week’ van 15 tot 23 november. Om letterlijk licht te werpen op de benarde situatie van vervolgde christenen en de verslechtering van godsdienstvrijheid. Geloofsgemeenschappen van Texel tot Vaals en van Bogotá tot Sydney deden mee aan de Red Week als wereldwijd initiatief van Kerk in Nood (ACN). Ook gebouwen van het Europees Parlement zijn aangelicht.
De Katholieke kerk was met 200 kerken actief op Red Wednesday. Dat is eenderde van de ruim 600 kerken die in Nederland zijn aangelicht voor geloof en vrijheid. Wereldwijd vonden in de Red Week – van 15 tot 23 november – meer dan 100 evenementen plaats. Van vieringen in kerken en schoolbijeenkomsten tot openbare evenementen als concerten en stille tochten. De kathedralen in Breda, ’s-Hertogenbosch, Groningen, Haarlem, Roermond, Rotterdam en Utrecht kleurden rood of deden mee met gebeds- of eucharistievieringen op RedWednesday. In de kathedralen van Haarlem en Roermond verzorgde Kerk in Nood lezingen over de vrijheid om te geloven. In bijna een kwart van de Nederlandse kerken waren vieringen of andere activiteiten.
Europese actiedag
Iconische internationale monumenten kleurden dit jaar ook rood, zoals Cristo Rei in Lissabon, de bondskanselarij van Oostenrijk, de Obelisk op Place Concorde in Parijs, alsmede katholieke kathedralen in Canada, Colombia, Duitsland, Australië en Nieuw-Zeeland, Groot-Brittannië en Nederland. Het Europees Parlement keurde het voorstel goed om als vertegenwoordiging van de 27 lidstaten, het parlementsgebouw in Brussel op Red Wednesday rood te verlichten. Begin volgend jaar wordt in Europa een conferentie over religieuze vervolging georganiseerd.
Kerk in Nood/ACN komt om de twee jaar met een onderzoeksrapport ‘Vrijheid van Godsdienst’.Het geeft wereldwijd actueel inzicht in ontwikkelingen van geweld en geloofsvervolging, en een overzicht van wettelijke beperkingen voor religies hun geloof te belijden.
Zie: www.kerkinnood.nl, Dossier: Vrijheid van Godsdienst
Bericht en foto’s via Kerk in Nood.
Lees ook
01
juli
Officiële logo voor het Jubeljaar 2025 ‘Pelgrims van hoop’ onthuld
Officiële logo voor het Jubeljaar 2025 ‘Pelgrims van hoop’ onthuld
Het Vaticaan heeft op dinsdag 28 juni op een persconferentie het officiële logo voor het Jubeljaar 2025 openbaar gemaa...
Lees meer18
december
Vieringen in de Nederlandse bisdommen bij afsluiting van het Heilig Jaar 2025
Vieringen in de Nederlandse bisdommen bij afsluiting van het Heilig Jaar 2025
Op zondag 28 december wordt het Heilig Jaar 2025 afgesloten met vieringen in de bisdommen wereldwijd. Op die dag sluiten ook...
Lees meer18
december
Open Kerststallen in noordelijke katholieke kerken
Open Kerststallen in noordelijke katholieke kerken
Ook dit jaar zijn in de katholieke kerken van het noorden tientallen kerststallen te bezien tijdens de Advent- en Kerstdagen...
Lees meerAcht inspirerende video’s van de bisschoppen: Advent en Kerstmis
Via de website Katholiek Leven in de aanloop naar Kerstmis en de dagen erna delen de Nederlandse bisschoppen acht korte video’s. De Adventsperiode en Kerstmis zijn het begin van het nieuwe kerkelijk jaar. De bisschoppen vertellen erover in acht video’s op weg naar Kerstmis en daarna. Elke video belicht een thema of eenvoudig voorwerp geïnspireerd door het kerstverhaal, zoals de kribbe van Jezus’ geboorte, een beeldje, een engel of de vlucht naar Egypte van Maria en Jozef met de pasgeboren Jezus. Elke video nodigt uit om stil te staan bij de betekenis van Kerstmis en hoe dit ons leven kan raken. Ontdek alle kerstvideo’s op www.katholiekleven.nl. De video’s verschijnen vanaf vrijdag 28 november a.s. .
Bekijk de video’s op de website van Katholiek Leven. Of: abonneer je vanaf 28 november op de YouTube-playlist ‘Vier Kerstmis 2025’

Het thema van de kerstvideo van bisschop Cornelissen van het bisdom Groningen-Leeuwarden is: ’De andere kant van Kerstmis: Een familie op de vlucht’. De gedwongen vlucht naar Egypte van Jozef en Maria met het ‘koningskind’ Jezus verwijst ons naar het lot van vluchtelingen in deze tijd, verdreven van huis en haard door oorlog- en natuurgeweld. De video van mgr. Cornelissen verschijnt vrijdag 26 december a.s.
In de eerste video op vrijdag 28 november a.s. vertelt bisschop Liesen van Breda over een lege kribbe in de Adventstijd waarin de bijbel wordt gelegd. Het herinnert aan ‘het Woord dat vlees wordt ‘’(Zie: Johannes 1, 14). Wat betekent dat wanneer je voor moeilijke momenten staat? Bisschop Liesen vertelt hoe het evangelie, de kerkelijke traditie, en zijn persoonlijke ervaringen – zoals zijn ziekte en de laatste kerstwens van zijn vader – hem kracht geven. Advent als een uitnodiging om niet alleen te lopen, maar met Jezus.
Overzicht Kerstvideoprogramma:
- ‘Een lege kribbe in de Advent’: Het Woord dat leven geeft.
Mgr. Liesen van het bisdom Breda (vrijdag 28 november) - ‘Kerstmis begrijpen’: Jezus’ menswording maakt geloof concreet.
Mgr. Van den Hout van het bisdom Roermond (vrijdag 5 december) - ‘Kerstvoorstelling in Delfts blauw: Kribbe en kruis’
Mgr. Van den Hende van het bisdom Rotterdam (vrijdag 12 december) - ‘Kleurrijke kerststal uit Zuid-Amerika: Hoop en vreugde om God’
Mgr. De Korte van het bisdom ‘s-Hertogenbosch (vrijdag 19 december) - ‘’De kribbe vertelt het hele verhaal: Een kostbaar moment.’’
Kardinaal Eijk van het aartsbisdom Utrecht (maandag 22 december) - ‘’Gloria in excelsis Deo: De boodschap van de kerstengel’’
Mgr. De Jong van het militair ordinariaat (dinsdag 23 december) - ‘’De andere kant van Kerstmis: Een familie op de vlucht.’’
Mgr. Cornelissen van het bisdom Groningen-Leeuwarden (vrijdag 26 december) - ‘’Drie koningen, drie leeftijden: Koning Balthasar en de ster
Mgr. Hendriks van het bisdom Haarlem-Amsterdam (vrijdag 2 januari)
Zodra de video’s zijn gepubliceerd komen ze online te staan op de website van Katholiek Leven.
Foto: kerststal pixabay:
Beeld bisschoppen: Katholiekleven.nl
Lees ook
01
juli
Officiële logo voor het Jubeljaar 2025 ‘Pelgrims van hoop’ onthuld
Officiële logo voor het Jubeljaar 2025 ‘Pelgrims van hoop’ onthuld
Het Vaticaan heeft op dinsdag 28 juni op een persconferentie het officiële logo voor het Jubeljaar 2025 openbaar gemaa...
Lees meer18
december
Vieringen in de Nederlandse bisdommen bij afsluiting van het Heilig Jaar 2025
Vieringen in de Nederlandse bisdommen bij afsluiting van het Heilig Jaar 2025
Op zondag 28 december wordt het Heilig Jaar 2025 afgesloten met vieringen in de bisdommen wereldwijd. Op die dag sluiten ook...
Lees meer18
december
Open Kerststallen in noordelijke katholieke kerken
Open Kerststallen in noordelijke katholieke kerken
Ook dit jaar zijn in de katholieke kerken van het noorden tientallen kerststallen te bezien tijdens de Advent- en Kerstdagen...
Lees meerNovemberbrief van mgr. Mutsaerts aan jongeren online
Op Jongkatholiek.nl is in de rubriek ‘Smaakmaker’ de laatste brief van mgr. Mutsaerts te lezen. Mgr. Mutsaerts richt zich namens de Nederlandse Bisschoppenconferentie op jeugd en jongeren en hij schrijft de jongeren regelmatig een persoonlijke brief. In november 2025 doet hij dat hij dat over het thema ‘Vrijheid’, onder de titel ‘Een speeltuin met een hek’.
‘We denken dat vrijheid betekent: geen hek, geen heg, geen muur; ik wil zelf mijn grenzen bepalen. Maar toch, die omheiningen bieden ook bescherming. Het hek weghalen maakt je niet vrijer – het maakt je doodsbang. Stel je een speeltuin voor die aan de rand van een steile afgrond ligt’, schrijft mgr. Mutsaerts.
Lees ook
01
juli
Officiële logo voor het Jubeljaar 2025 ‘Pelgrims van hoop’ onthuld
Officiële logo voor het Jubeljaar 2025 ‘Pelgrims van hoop’ onthuld
Het Vaticaan heeft op dinsdag 28 juni op een persconferentie het officiële logo voor het Jubeljaar 2025 openbaar gemaa...
Lees meer18
december
Vieringen in de Nederlandse bisdommen bij afsluiting van het Heilig Jaar 2025
Vieringen in de Nederlandse bisdommen bij afsluiting van het Heilig Jaar 2025
Op zondag 28 december wordt het Heilig Jaar 2025 afgesloten met vieringen in de bisdommen wereldwijd. Op die dag sluiten ook...
Lees meer18
december
Open Kerststallen in noordelijke katholieke kerken
Open Kerststallen in noordelijke katholieke kerken
Ook dit jaar zijn in de katholieke kerken van het noorden tientallen kerststallen te bezien tijdens de Advent- en Kerstdagen...
Lees meerVier.nu Kerstmis staat online met tips voor parochies en tien kalenders om te winnen
De website over de christelijke hoogfeesten, vier.nu staat vanaf het begin van de Advent in het teken van Kerstmis. De site biedt informatie en inspiratie over dit belangrijke christelijk hoogfeest en tips voor parochies om hier aandacht voor te vragen. Op de site is ook een heiligenkalender te vinden, met daarop de heilige van de dag. Van een prachtig uitgevoerde papieren editie van deze kalender, geeft vier.nu tien exemplaren cadeau aan snelle bestellers.
Op de websitekalender is te zien op welke datum alle hoogfeesten worden gevierd. Ook wordt voor elke dag een heilige genoemd, wiens feestdag op die datum plaatsvindt. Deze kalender wordt gerealiseerd in samenwerking met de makers van de 365 Heiligenkalender.
Kunstwerken
Flora Bianchessi van strategie- en designbureau Impulsar, maakt een papieren versie, uitgevoerd in een maandkalender met heiligen, liturgische (hoog)feesten en gedenkdagen. Deze kalender op 2 x A4 formaat, uitgevoerd in full colour, en geïllustreerd met kunstwerken, of details daaruit, van grootmeesters als Rafaël, Murillo en Beato Angelico. Kijk op vier.nu hoe u de kalender kunt bestellen en een exemplaar kunt winnen. Tien snelle bestellers maken kans op 1 gratis exemplaar, als zij bij hun bestelling de code Vier.nu Kerstmis doorgeven.
Voor parochies: oproep om mee te vieren!
De website vier.nu is ook bedoeld om parochies te helpen om de informatie over de christelijke hoogfeesten toegankelijk te maken. Ook roept vier.nu mensen nadrukkelijk op om de feesten mee te vieren in de eigen plaatselijke kerken. Om zoveel mogelijk mensen met deze oproep te bereiken, zijn er verschillende dingen die de parochies zelf kunnen doen.

- Maak het rooster met de kerstvieringen in uw parochie goed vindbaar op uw parochiesite en plaats daarbij een link naar
de pagina op vier.nu met achtergrondinformatie over deze vieringen. - Informeer uw plaatsgenoten over uw vieringen met Kerstmis en gebruik daarvoor het kant- en klare bericht, de afbeeldingen en de poster, te vinden op de pagina met het campagnemateriaal voor parochies op vier.nu.
- Deel de video’s over Kerstmis van de bisschoppen met de parochianen op de parochiesite en bijvoorbeeld via een speciale nieuwsbrief. (De video’s komen vanaf 28 november 2025 online op vier.nu.)
- Download het Vier.nu Kerstmisboekje, het knutselwerkje om zelf een kerststal te maken of de kleurplaat om achter in de kerken te leggen. Zo geeft u kinderen iets extra’s mee tijdens de feestdagen. Met de kleurplaat kunt u ook een kleurwedstrijd organiseren.
- Kijk hier de video met uitleg over Vier.nu in minder dan 1 minuut.
- Of ga direct naar Vier.nu Kerstmis

Lees ook
01
juli
Officiële logo voor het Jubeljaar 2025 ‘Pelgrims van hoop’ onthuld
Officiële logo voor het Jubeljaar 2025 ‘Pelgrims van hoop’ onthuld
Het Vaticaan heeft op dinsdag 28 juni op een persconferentie het officiële logo voor het Jubeljaar 2025 openbaar gemaa...
Lees meer18
december
Vieringen in de Nederlandse bisdommen bij afsluiting van het Heilig Jaar 2025
Vieringen in de Nederlandse bisdommen bij afsluiting van het Heilig Jaar 2025
Op zondag 28 december wordt het Heilig Jaar 2025 afgesloten met vieringen in de bisdommen wereldwijd. Op die dag sluiten ook...
Lees meer18
december
Open Kerststallen in noordelijke katholieke kerken
Open Kerststallen in noordelijke katholieke kerken
Ook dit jaar zijn in de katholieke kerken van het noorden tientallen kerststallen te bezien tijdens de Advent- en Kerstdagen...
Lees meerVerslag Katholieke Jongerendag 2025: jongeren vieren hoop in Ede
Ruim 700 jongeren uit heel Nederland kwamen op zaterdag 8 november samen in De Schuilplaats in Ede voor de Katholieke Jongerendag (KJD). Onder het thema “Hoop” vierden zij hun geloof met eucharistie, lezingen, workshops en gebed. De dag, georganiseerd door jongeren zelf, liet zien dat de Kerk in Nederland leeft – jong, energiek en vol vertrouwen in de toekomst.
“Hoop is geen naïef wensdenken”
De dag begon met een feestelijke eucharistieviering, voorgegaan door mgr. Rob Mutsaerts, hulpbisschop van ’s-Hertogenbosch en referent voor jeugd en catechese. In zijn homilie riep hij de jongeren op om, juist in tijden van crisis en onzekerheid, de christelijke hoop vast te houden:
“We leven in een tijd waarin het woord ‘hoop’ klein lijkt,” zei hij. “Het nieuws staat vol met oorlog, klimaatcrisis en onzekerheid over de toekomst. Maar juist daar, in dat gevoel van machteloosheid, komt God ons tegemoet. Hoop is geen naïef wensdenken, maar een daad van geloof.”
Hij legde uit dat christelijke hoop niet begint bij grote plannen, maar bij kleine daden van trouw: “Hoop begint niet bij wereldverbeteraars, maar bij kleine, trouwe daden van goedheid – eerlijkheid in vriendschap, vergeving, liefde. Hoop is geen vlucht uit de wereld, maar een herinnering aan wie we werkelijk zijn: kinderen van God, onderweg naar huis.”
In een krachtige afsluiting verwees Mgr. Mutsaerts naar de eucharistie als de bron van alle hoop: “Aan het altaar raakt de eeuwigheid de tijd aan. Daar begint de hemel al. De eucharistie is de plaats waar we leren wie we werkelijk zijn – geroepen tot het ware leven.”
“Elke kleine daad van liefde is een sprankel van hoop in Gods wereld,” besloot mgr. Mutsaerts. “Elke keer dat je verkiest om niet cynisch te worden, maar te vergeven, te vertrouwen, te bidden – dan breekt er iets van het Koninkrijk van God door in onze tijd.”
Download hier de complete preek van mgr. Mutsaerts.
Geloof, ontmoeting en creativiteit
Naast de gezamenlijke viering bood het programma tal van workshops en gesprekskringen over thema’s als roeping, evangelisatie, Theologie van het Lichaam, duurzaamheid en hoop in vriendschap.
Hoofdspreker pater Richard Steenvoorde OP sprak over Christelijke Hoop als kracht die “geen goedkoop optimisme is, maar een kracht die de toekomst opent.”
Gedurende de hele dag konden jongeren zich in de kapel terugtrekken voor rust, stilte en ontmoeting met de Heer in het Allerheiligste. Samen met de zusters van Maria Stella Matutina werd regelmatig het rozenkransgebed gebeden, en jongeren konden een priester aanspreken om het sacrament van de biecht te ontvangen — waarvan ruim gebruik werd gemaakt.
In de infomarkt waren talloze katholieke initiatieven en projecten vertegenwoordigd, van missionaire bewegingen tot roepingenpastoraat. Opvallend waren ook de jonge katholieke ondernemers: Avé Clothing, met T-shirts bedrukt met een geloofsgetuigenis, en Rosaries by Lie, van een jonge vrouw die haar eigen rozenkransen ontwerpt en maakt.
Van uur van barmhartigheid tot praise party
Voor het avondeten werd een Uur van Barmhartigheid gehouden. In de grote zaal was het Allerheiligste uitgesteld en jongeren konden daar in stilte bij de Heer verblijven. Verspreid door de ruimte stonden gebedsteams klaar om met en voor jongeren te bidden, terwijl priesters achter in de zaal het sacrament van verzoening bedienden.
Na de mediterrane buffetmaaltijd barstte een feest van lofzang los tijdens de praise party met de jongerenband Mountain and the Mustard Seed. De dag eindigde in vreugde, zang en gebed – als één gemeenschap van gelovige jongeren, gedragen door dezelfde hoop.
Jongeren aan het roer
De KJD wordt jaarlijks georganiseerd door een team van jonge vrijwilligers. Dit jaar stonden onder meer Maudy van der Heiden en Arieke van Reeken (project leiding) in het kernteam, samen met Clarianne Haarsma en Maarten Wilmink (programma en liturgie), Robin de Wit en Sheranne Spoelder (logistiek), Piotr Kemna (media en communicatie) en Żaklina Melis (eindverantwoordelijke namens Jong Katholiek – jongerenorganisatie van de Nederlandse kerkprovincie) begeleidden de voorbereiding.
Melis: “Het is bijzonder om te zien hoeveel geloofsenergie er leeft onder jongeren. Ze zoeken echtheid, gebed, gemeenschap. De KJD is daar een prachtig teken van – de Kerk leeft, en jongeren dragen haar met liefde.”
Bericht Jong Katholiek, foto’s Ramon Mangold.











Lees ook
01
juli
Officiële logo voor het Jubeljaar 2025 ‘Pelgrims van hoop’ onthuld
Officiële logo voor het Jubeljaar 2025 ‘Pelgrims van hoop’ onthuld
Het Vaticaan heeft op dinsdag 28 juni op een persconferentie het officiële logo voor het Jubeljaar 2025 openbaar gemaa...
Lees meer18
december
Vieringen in de Nederlandse bisdommen bij afsluiting van het Heilig Jaar 2025
Vieringen in de Nederlandse bisdommen bij afsluiting van het Heilig Jaar 2025
Op zondag 28 december wordt het Heilig Jaar 2025 afgesloten met vieringen in de bisdommen wereldwijd. Op die dag sluiten ook...
Lees meer18
december
Open Kerststallen in noordelijke katholieke kerken
Open Kerststallen in noordelijke katholieke kerken
Ook dit jaar zijn in de katholieke kerken van het noorden tientallen kerststallen te bezien tijdens de Advent- en Kerstdagen...
Lees meerUITNODIGING MAAGDENWIJDING van Marian Spoelstra
Na een aantal jaren van onderscheiding, geestelijke begeleiding en voorbereiding zal Marian Spoelstra uit Drachten in grote dankbaarheid jegens God de maagdenwijding ontvangen.

De maagdenwijding gaat terug tot de eerste eeuwen na Christus en is daarmee één van de oudste sacramentaliën van de kerk. De Godgewijde maagd leeft voor Christus in de wereld en behoort alleen Hem toe. Daarom zal de gewijde maagd ‘bruid van Christus’ genoemd worden. Marian gaat haar leven toewijden aan Jezus en Hem navolgen.
Deze bijzondere wijding zal plaatsvinden tijdens een pontificale eucharistieviering op zondag 23 november 2025, Hoogfeest van Christus Koning, in de St. Jozefkathedraal te Groningen, aanvang 11:00 uur. Hoofdcelebrant is
mgr. R.G.W. Cornelissen, bisschop van Groningen-Leeuwarden,
Marian vraagt uw gebed in deze tijd van voorbereiding.
Iedereen is van harte welkom om mee te komen vieren.
Lees ook
01
juli
Officiële logo voor het Jubeljaar 2025 ‘Pelgrims van hoop’ onthuld
Officiële logo voor het Jubeljaar 2025 ‘Pelgrims van hoop’ onthuld
Het Vaticaan heeft op dinsdag 28 juni op een persconferentie het officiële logo voor het Jubeljaar 2025 openbaar gemaa...
Lees meer18
december
Vieringen in de Nederlandse bisdommen bij afsluiting van het Heilig Jaar 2025
Vieringen in de Nederlandse bisdommen bij afsluiting van het Heilig Jaar 2025
Op zondag 28 december wordt het Heilig Jaar 2025 afgesloten met vieringen in de bisdommen wereldwijd. Op die dag sluiten ook...
Lees meer18
december
Open Kerststallen in noordelijke katholieke kerken
Open Kerststallen in noordelijke katholieke kerken
Ook dit jaar zijn in de katholieke kerken van het noorden tientallen kerststallen te bezien tijdens de Advent- en Kerstdagen...
Lees meerBoodschap paus Leo XIV voor 40e Wereldjongerendag, zondag 23 november
Op zondag 23 november 2025, het hoogfeest van Christus Koning viert de Rooms-Katholieke Kerk ook de 40e Wereldjongerendag in de bisdommen. Het thema van dit jaar, aangekondigd in de boodschap van paus Leo XIV voor deze dag, luidt: “Ook gij moet getuigen, want gij zijt bij Mij” (Joh. 15,27).
In zijn boodschap richt de paus zich tot jongeren wereldwijd en benadrukt hij het belang van getuigenis en vriendschap met Christus. Hij roept jongeren op om hun geloof niet te beperken tot een eenmalige ervaring, maar om het Jubeljaar en andere ervaringen om te zetten in een blijvende inzet voor een christelijk leven.
De paus benadrukt dat het thema voor de Wereldjongerendag draait om twee belangrijke aspecten: het verdiepen van de persoonlijke vriendschap met Jezus, die wordt gezien als een kostbaar geschenk van God, en het actief bijdragen aan de samenleving door te werken aan vrede en solidariteit. Deze combinatie van innerlijke verbondenheid en maatschappelijke verantwoordelijkheid vormt volgens Leo XIV de kern van het christelijk getuigenis.
Geen propaganda
De paus moedigt jongeren aan om missionarissen van hoop te worden, vooral in een wereld waar veel leeftijdsgenoten te maken hebben met geweld, migratie en sociale ongelijkheid. Hij onderstreept dat een christelijk getuigenis geen ideologische propaganda is, maar een uitdrukking van liefde en solidariteit.
Daarnaast verwijst hij naar voorbeelden uit de Bijbel, zoals Johannes de Doper, en benadrukt hij dat ware getuigen nederig blijven en Christus centraal stellen. Leo XIV waarschuwt voor verdeeldheid en spoort jongeren aan om zich in te zetten voor verzoening en sociale rechtvaardigheid.
De boodschap sluit af met een oproep tot gebed en een bijzondere band met Maria, waarbij de paus het rozenkransgebed aanbeveelt als bron van kracht en troost. De Wereldjongerendag van 2025 vormt een stap richting de internationale Wereldjongerendagen in Seoel in 2027.
Lees hier de Nederlandse vertaling van de boodschap van de paus.
foto: Vaticannews.va.
Lees ook
01
juli
Officiële logo voor het Jubeljaar 2025 ‘Pelgrims van hoop’ onthuld
Officiële logo voor het Jubeljaar 2025 ‘Pelgrims van hoop’ onthuld
Het Vaticaan heeft op dinsdag 28 juni op een persconferentie het officiële logo voor het Jubeljaar 2025 openbaar gemaa...
Lees meer18
december
Vieringen in de Nederlandse bisdommen bij afsluiting van het Heilig Jaar 2025
Vieringen in de Nederlandse bisdommen bij afsluiting van het Heilig Jaar 2025
Op zondag 28 december wordt het Heilig Jaar 2025 afgesloten met vieringen in de bisdommen wereldwijd. Op die dag sluiten ook...
Lees meer18
december
Open Kerststallen in noordelijke katholieke kerken
Open Kerststallen in noordelijke katholieke kerken
Ook dit jaar zijn in de katholieke kerken van het noorden tientallen kerststallen te bezien tijdens de Advent- en Kerstdagen...
Lees meerDrs. Marie-Heleen Lüchinger nieuwe beleidsmedewerker interreligieuze dialoog en oecumene
Drs. Marie-Heleen Lüchinger is door de Nederlandse Bisschoppenconferentie benoemd tot beleidsmedewerker voor de beleidsterreinen interreligieuze dialoog en oecumene. Ze volgt daarmee op het landelijke Secretariaat van het Rooms-Katholiek Kerkgenootschap (SRKK) te Baarn drs. Berry van Oers op, die in 2025 met pensioen is gegaan.
Mevrouw Lüchinger is momenteel werkzaam in het middelbaar onderwijs. Zij studeerde theologie aan de universiteit te Leiden en behaalde daarna haar eerstegraads lesbevoegdheid voor godsdienst en levensbeschouwing. Later rondde ze ook nog een studie wijsbegeerte af.
Dialoog in de praktijk
‘Interreligieuze dialoog is voor mij dagelijkse praktijk. In mijn lessen op een religieus en cultureel diverse school zie ik hoe geloof, identiteit en maatschappelijke spanningen samenkomen. Vanuit mijn ervaring weet ik hoe belangrijk het is om verschillen te respecteren, grenzen te stellen en werkvormen te kiezen waardoor echte ontmoeting mogelijk wordt. Ik geloof dat oprechte dialoog begint bij een stevige eigen identiteit, en juist die verankering maakt wederzijds begrip mogelijk’, aldus mw. Lüchinger.
De nieuwe beleidsmedewerker is op 3 november begonnen. Voor het beleidsterrein Oecumene ondersteunt zij de bisschop-referent mgr. Van den Hende (en secundus mgr. De Korte). Daarnaast ondersteunt zij tevens de bisschop-referent voor de Interreligieuze dialoog, mgr. Woorts.
Foto: rkkerk.nl
Lees ook
01
juli
Officiële logo voor het Jubeljaar 2025 ‘Pelgrims van hoop’ onthuld
Officiële logo voor het Jubeljaar 2025 ‘Pelgrims van hoop’ onthuld
Het Vaticaan heeft op dinsdag 28 juni op een persconferentie het officiële logo voor het Jubeljaar 2025 openbaar gemaa...
Lees meer18
december
Vieringen in de Nederlandse bisdommen bij afsluiting van het Heilig Jaar 2025
Vieringen in de Nederlandse bisdommen bij afsluiting van het Heilig Jaar 2025
Op zondag 28 december wordt het Heilig Jaar 2025 afgesloten met vieringen in de bisdommen wereldwijd. Op die dag sluiten ook...
Lees meer18
december
Open Kerststallen in noordelijke katholieke kerken
Open Kerststallen in noordelijke katholieke kerken
Ook dit jaar zijn in de katholieke kerken van het noorden tientallen kerststallen te bezien tijdens de Advent- en Kerstdagen...
Lees meer















