Paus Franciscus heeft dit jaar als een Jozefjaar uitgeroepen. Hij heeft er een brief over geschreven: Patris Corde, Met het hart van een vader (8 december 2020). Het is namelijk 150 jaar geleden dat Z. paus Pius IX in 1870 Sint-Jozef uitriep tot patroon van de katholieke kerk. Er komen hem nog meer titels toe: patroon van de arbeiders (Pius XII in 1955) en Hoeder van de Verlosser (H. Johannes Paulus II in 1990). Het volk eert hem als patroon van de zalige dood.

Er zijn in ons bisdom zes kerken die aan Sint-Jozef zijn toegewijd: Heeg, Zuidhorn, Zandberg, Delfzijl, Barger Compascuum, Groningen (kathedraal). Heel verspreid dus.

Jozef is geen opmerkelijke figuur of misschien juist wel. Er zijn van hem weinig legendarische verhalen. Hij heeft een bescheiden plaats in het evangelie: hij staat náást Maria en ondersteunt haar in haar moederlijke rol. Jozef zegt niets en laat zich op aangeven van de engel in met het mysterie van de menswording en neemt de rol van wettelijke vader op zich. Hij wilde zich van zijn verloofde Maria distantiëren, maar dat was niet de bedoeling. Uiteindelijk begreep hij dat ook en hij nam de verantwoordelijkheid op zich.

Ook in onze tijd zijn er nogal wat vaders die kinderen opvoeden die niet van henzelf zijn maar die toch die verantwoordelijkheid hebben gekregen. Het kan allerlei redenen hebben. Misschien is het niet altijd gemakkelijk om een kind op te voeden dat je niet vanaf de geboorte hebt gekend. Toch verdient het kind een vader die het liefheeft, verzorgt en brengt tot volwassenheid. Een vader die met zijn kinderen speelt en hen meeneemt naar een museum, een vader die zijn vaderlijke rol vervult naast die van de moeder. We bidden voor deze ‘stiefvaders’ of hoe we ze ook zouden willen noemen, dat zij de verantwoordelijkheid nemen en het belang van de kinderen voorop plaatsen.

+ Ron van den Hout
bisschop van Groningen – Leeuwarden

Foto: Marlies Bosch

16 oktober 2020

Bij de Bonifatius Academie-lezing op 29 september jl. in Leeuwarden gaven prof. Cees Buisman, directeur van het Wetsus instituut, en dijkgraaf Hein Pieper van het waterschap Noord Overijssel hun visie ten beste. Waterschaarste in Nederland en de wereld in het kader van de pauselijke encycliek Laudato Sí was aanleiding voor een pleidooi voor ecologisch verantwoord leven en kiezen voor een economie van het genoeg. Volledige teksten en beeldpresentaties zijn terug te vinden op deze website bij de Bonifatius Academie. De Bonifatiuslezing 2020 was de aftrap van Bonifatius Academie cursussen en was georganiseerd in samenwerking met het christelijk opinieplatform Het Goede Leven.

Wetsus is een gerenommeerd internationaal onderzoekinstituut voor watertechnologie in Leeuwarden. Als betrokken katholieken pleitten beide gastsprekers in de geest van paus Franciscus voor versobering van welvaart en meer ‘Rijnlands denken’ bij bedrijven en bestuurders. Economische en politieke keuzes moeten gemaakt worden vanuit christelijke en ecologische waarden voor het leven en de schepping: een economie van het genoeg en acceptatie van eindig leven.Vasthouden aan blind geloof in groei en technische innovatie is een heilloze weg die uitputting van de aarde en wereldwijd zoetwatertekort dichtbij brengt.

Verdroging
De Nederlandse delta verdroogt: door klimaateffecten en intensief bodemgebruik door landbouw en verstedelijking. Zoetwatertekort en bodemverzilting beginnen op te spelen. Verschraling van biodiversiteit en mondiale opwarming van de aarde veroorzaken in tropische gebieden verwoestijning, die ook vluchtelingstromen blijven veroorzaken. Een omslag maken naar een economie van het genoeg is volgens Buisman en Pieper een haalbaar alternatief voor heilloos vasthouden aan onbegrensde groei en technologie als oplossing. Ook toenemende ongelijkheid tussen een rijke elite en armere groepen wordt tegengegaan. ‘’Niet alleen olie en gas, maar ook onze zoetwatervoorraad op de planeet is eindig,‘ stelde prof. Buisman. ‘En voor water als levensvoorwaarde bestaat geen alternatief. We kunnen het niet maken, en oceaanwater grootschalig ontzilten voor landbouw en drinkwater kost teveel.’ De huidige wereldbevolking kan zich 2300 liter water per jaar/per bewoner veroorloven gelet op de totale zoetwatervoorraad op aarde. Maar daar houden we ons niet aan. De Nederlandse waterconsumptie zit op 4000 liter per jaar; de Verenigde Staten op 7000 liter per bewoner. China zit dankzij welvaartsgroei inmiddels op 3000 liter.

Economie van het genoeg
De ombuiging eist een stap terug in leefstijl en welvaart door het rijke deel van de wereld: een economie van het genoeg. Vleesconsumptie bijvoorbeeld, kost gemiddeld 23% van ons watergebruik. Minder vlees eten heeft dus al veel effect. “Maakt 10% van de mensen een bewuste omslag in deze richting, dan kunnen ze een beïnvloedbare 60-70% van de bevolking meenemen”, stelt Buisman. ’Elk intelligent en bewust persoon heeft de plicht optimistisch te zijn. Wees een zon in je omgeving… wees stralend!’’

Hieronder treft u de lezingen aan:

Cees Buisman.Bonifatius lezing 2020

Hein Pieper.Bonifatiuslezing 2020

Vicaris Bultsma. Intro Wetsus lezing

Discussieverslag Bonifatiuslezing.2020

PowerPointpresentaties Buisman en Pieper.