Op woensdag 16 november is na een ziekteperiode van enkele jaren op 53-jarige leeftijd overleden: Eliane Popa. Zij was werkzaam bij de universiteit en ontving op 22 november 2015 in de Sint-Jozefkathedraal te Groningen uit handen van de bisschop, mgr. De Korte, de maagdenwijding. Wij zijn haar dank verschuldigd voor haar persoonlijk geloofsgetuigenis, haar toegewijde leven in dienst van de Kerk en met name voor haar bijdrage aan de Sint-Augustinus studentenparochie in Groningen. We wensen de familie sterkte met dit verlies. Dat zij mag leven in Gods vrede. De uitvaart vindt plaats op vrijdag 25 november in de Sint-Jozefkathedraal te Groningen om 12.00 uur, waarna de begrafenis op het r.k. kerkhof, Hereweg 89 te Groningen.

Kan iemand zichzelf vergeven?

Vanuit de stilte van mijn jaarlijkse retraite schrijf ik deze column over de vergeving van God, een onderwerp waar we van de ene kant gemakkelijk over denken, en van de andere kant moeilijk over doen. We denken er gemakkelijk over omdat we ervanuit gaan dat God onze zonden wel vergeeft. We doen er moeilijk over omdat we helemaal niet zo gemakkelijk tegen Hem zeggen wat we verkeerd hebben gedaan.

God zal onze zonden alleen vergeven – en kan onze zonden alleen vergeven – als wij werkelijk inzien wat we verkeerd gedaan hebben, daar werkelijk spijt van hebben en Hem om vergeving vragen. Zonder een besef van zonde botst Gods barmhartigheid op een obstakel dat wij zelf niet willen wegnemen. Dit kunnen wij gemakkelijk begrijpen als we het vergelijken met menselijke situaties. Ik kan een ander pas vergeven als die ander tegenover mij spijt betuigt en ik in mijn gekwetste gevoelens gekend ben. De harmonie wordt pas hersteld wanneer de kwestie wordt uitgepraat. Als het niet wordt uitgesproken en aanvaard blijft de afstand tussen de zondaar en de benadeelde bestaan.

Het gaat er ook om dat God ons serieus neemt; Hij bagatelliseert niet wat we doen en laten. Serieus genomen worden in het kwaad dat we hebben aangericht kan pijnlijk zijn, maar is uiteindelijk helend. Een beroep doen op Gods barmhartigheid betekent ook dat ikzelf mijn leven serieus neem, dat ik bereid ben verantwoording af te leggen en dat ik niet vermetel en bij voorbaat op Gods barmhartigheid vertrouw. 

Soms krijgen we van iemand de suggestie dat we onszelf moeten vergeven. Dat is waar, maar niet helemaal. We moeten inderdaad onszelf aanvaarden zoals we zijn, ons karakter, onze geschiedenis, onze daden en gedachten. Juist dan kan het besef doordringen dat de vergeving van God moet komen en dat er een woord van de Andere Kant moet komen. Een priester kan in het sacrament van boete en verzoening zo’n woord van vergeving namens God uitspreken.

+ Ron van den Hout
bisschop van Groningen – Leeuwarden

Foto: Marlies Bosch

Door de minister is bij de Tweede Kamer een wetswijziging ingediend. Het moet gemakkelijker worden om in de burgerlijke basisadministratie ‘man’ door ‘vrouw’ (of omgekeerd) te vervangen. Het is niet langer nodig om een psycholoog of arts te raadplegen die een verklaring afgeeft. Het is ook niet nodig om fysiek in transitie te gaan (je geslacht operatief te laten veranderen). Het enige criterium is een duurzame overtuiging tot het andere geslacht te behoren dan je lichaam laat zien.

Er is over dit onderwerp weinig publiek debat en dat begrijp ik. Het gaat altijd over concrete personen. Misschien kent u wel iemand. En we willen elkaar niet kwetsen. Toch is deze wetswijziging niet zomaar iets. Ik vraag me af of de gevolgen op langere termijn en de gevolgen voor de meerderheid van de bevolking wel worden overzien.

Het enige objectieve criterium om te bepalen of je man of vrouw bent is het lichamelijk geslacht. Afgezien van mensen die kenmerken hebben van beide geslachten (een zeldzaamheid en tot nog toe als onwenselijk beschouwd) is het geslacht bij de geboorte lichamelijk te zien. Dit objectieve criterium wordt opgeofferd aan het zelfbeschikkingsrecht van het individu.

De gevoelens die iemand heeft en het karakter van iemand is niet zwart-wit. Om het maar gemakkelijk te zeggen: er zijn mannen met een vrouwelijke uitstraling en vrouwen met een mannelijke uitstraling. Dat is altijd zo geweest. Als het over ‘gender’ gaat is het niet zwart-wit. Maar met de wetswijziging nu wordt ook het objectieve lichamelijke criterium losgelaten. Dat betekent eigenlijk dat we niet meer in man-vrouw kunnen denken. Dat wordt non-binair genoemd.

Ik raak in de war. Ik vind de woorden op de eerste bladzijde van de Bijbel ineens heel providentieel: ‘God schiep de mens als zijn beeld; als het beeld van God schiep Hij hem. Mannelijk en vrouwelijk schiep God hen” (Genesis 1,27). God zouden we non-binair kunnen noemen, maar de mens toch niet?

+ Ron van den Hout
bisschop van Groningen – Leeuwarden

Foto: Marlies Bosch

Op 13 november bereikte ons het bericht dat N.H.M. van de Loo op 27 oktober 2022 is overleden in de leeftijd van 79 jaar.

Dominique van de Loo werd op 1 november 1990 aangesteld als pastoraal werkster voor de parochies H. Jozef te Barger Compascuum, H. Willehadus te Emmer-Compascuum, de H. Henricus te Klazienaveen en H. Antonius van Padua in Zwartemeer. Haar eerste aandacht ging uit naar Barger Compascuum.

Naast haar werkzaamheden in de parochies was zij lid van de werkgroep Liturgie van het bisdom Groningen-Leeuwarden en lid van de agendacommissie van de Dekenale Pastoresconferentie.

Op 1 mei 2008 bereikte zij haar pensioengerechtigde leeftijd waardoor zij eervol ontslag kreeg als pastoraal werkster in ons bisdom. Zij heeft veel voor de parochies en voor ons bisdom mogen betekenen.

Dominique haar lichaam is te rusten gelegd op de begraafplaats te Moergestel.

Wij wensen haar familie veel kracht en sterkte.

Dat Dominique mag rusten in Gods barmhartige vrede!

Op zondag 14 november vierden de bisschoppen de mis in de Friezenkerk van Rome. De voorzitter van de bisschoppenconferentie, mgr. Van den Hende was hoofdcelebrant en de andere bisschoppen concelebreerden. In zijn preek vertelde bisschop Van den Hende iets over het Ad Limina en stond hij stil bij de Werelddag van de Armen die op deze dag werd gevierd. ‘Vandaag vraagt paus Franciscus om solidariteit met vluchtelingen en met mensen in oorlogsgebieden, met hen die gebrek hebben aan voedsel, water, medische zorg en genegenheid. Wanneer wij geloven in Christus, dan volgt daaruit dat wij ook volharden in liefde en solidariteit met hen die arm zijn.’
Lees de preek hier.
Paus Franciscus vierde de Werelddag van de Armen met een mis in de Sint Pieter en sprak er over tijdens het Angelus.
Foto’s Ramon Mangold (niet rechtenvrij.)

Bekijk de eucharistieviering in de Friezenkerk hier.

Op zaterdag 12 november stond er nog een laatste belangrijk bezoek voor de bisschoppen op de agenda, namelijk aan het Staatssecretariaat van het Vaticaan, waar zij spraken met onder anderen kardinaal Parolin, de Staatssecretaris. Het Staatssecretariaat coördineert de curie van het Vaticaan, onderhoudt de relaties met de staten en met de pau­se­lijke gezanten (nuntii).
Maar eerst werd ’s ochtends de mis gevierd in de San Callisto, de titelkerk van kardinaal Eijk in Rome. In de sfeervolle en mooi versierde kerk was de kardinaal hoofdcelebrant in de viering.
Bisschop Smeets vierde ondertussen de mis in de Sint Pieter bij het altaar van paus Johannes Paulus II. Voor hem een bijzondere mogelijkheid waar hij dankbaar gebruik van maakte.
Foto’s van Ramon Mangold en rkkerk.nl (niet rechtenvrij).

Kijk voor de videoregistratie van de eucharistieviering in de San Callisto kerk op katholiekleven.nl.

Kijk hier voor een interview met hulpbisschop Woorts van het aartsbisdom Utrecht. Hij vertelt als referent voor de bedevaarten onder meer over het belang van bedevaarten om het geloof door te kunnen geven.

Kijk hier voor een interview met hulpbisschop De Jong van het bisdom Roermond. Hij bezocht het dicasterie voor de heiligverklaring en vertelt daarover.

Kijk hier voor een interview met hulpbisschop Hoogenboom van het aartsbisdom Utrecht. Bij het monument voor vluchtelingen op het Sint Pietersplein vertelt hij over het ook voor paus Franciscus zo belangrijke thema migranten en vluchtelingen.

Het was het eerste Ad Limina bezoek voor bisschop Smeets van Roermond en bisschop Van den Hout van Groningen-Leeuwarden. Voor bisschop Van den Hende was het zijn eerste Ad Limina als voorzitter van de bisschoppenconferentie. Hoe kijken zij terug op deze week en wat vonden zij het mooiste moment? Zie bijgaande link. https://www.katholiekleven.nl/videos/actuele-videos/de-mooiste-momenten-van-het-ad-limina-bezoek-2022

Op vrijdag 11 november zijn de Nederlandse bisschoppen op audiëntie geweest bij paus Franciscus. De ontmoeting met de paus maakte onderdeel uit van het Ad Liminabezoek van de bisschoppenconferentie aan Rome. De paus nam er ruim de tijd voor, in een ‘spontaan gesprek, met vragen over en weer’, zoals bisschop Van den Hende het omschreef na afloop. Op katholiekleven.nl zijn bij de livestreams meer reacties te zien, ook van kardinaal Eijk en bisschop De Korte.
Later die vrijdag vierden de bisschoppen de eucharistie bij het graf van Paulus in Sint Paulus Buiten de Muren. Mgr. Van den Hout was hoofdcelebrant in deze viering.
Foto’s Ramon Mangold en fotodienst Vaticaan (niet rechtenvrij). Klik op de foto voor een vergroting.

Kijk de registratie van de eucharistieviering in de Sint Paulus buiten de Muren op katholiekleven.nl.

Na een dag van gesprekken op verschillende dicasteries, vierden de bisschoppen op donderdag 10 november de eucharistie in de Santa Maria dell’Anima. In deze kerk bevindt zich het graf van paus Adrianus VI. De bisschoppen vierden de eucharistie samen met de Duitstalige gemeenschap in deze kerk. Mgr. De Jong was hoofdcelebrant in deze viering. Foto’s Ramon Mangold, (niet rechtenvrij).

Kijk de videoregistratie van de viering in de Santa Maria dell’Anima op katholiekleven.nl.

Op deze site zijn ook de registraties van de persontmoetingen met de bisschoppen terug te kijken, waar zij ingaan op vragen van de media en kijkers over het Ad Limina via de livestream.

Kijk hier voor een interview met hulpbisschop Mutsaerts over huwelijk en gezin.

Op woensdag 9 november vierden de bisschoppen de eucharistie in de Santa Maria Maggiore. Dit is een van de pauselijke basilieken in Rome. Mgr. Hendriks was hoofdcelebrant in deze viering.  Hij sprak over de plannen die bisschoppen kunnen en moeten maken voor de Kerk en voegde daar aan toe: ‘Maar evangelisatie is uiteindelijk geen zaak van grootse plannen. Ook Jezus had die niet. … Het is de goede God en Hij alleen die het hart van een mens kan raken. En omvormen. … De basis van onze inzet kan geen andere zijn dan het faciliteren van de genade.’ Foto’s van Ramon Mangold (niet rechtenvrij).

Kijk de videoregistratie van de eucharistieviering in de Santa Maria Maggiore op katholiekleven.nl.

Op deze site zijn ook de registraties van de persontmoetingen met de bisschoppen terug te kijken, waar zij ingaan op vragen van de media en kijkers over

het Ad Limina via de livestream.

Kijk hier voor een interview met kardinaal Eijk over onder meer het bezoek van de bisschoppen aan de Pauselijke Commissie voor de bescherming van minderjarigen.

Foto Ramon Mangold (niet rechtenvrij)