In de context van toenemende complexiteit en geopolitieke onzekerheid rond vrede in Oekraïne heeft de Commissie van de Bisschoppenconferenties van de Europese Unie (COMECE) op dinsdag 4 maart 2025 een verklaring uitgebracht. Daarin wordt nadrukkelijk steun voor Oekraïne uitgesproken. COMECE: “De vredesstrijd van Oekraïne zal ook bepalend zijn voor het lot van Europa en de wereld”.

De verklaring benadrukt dat “de strijd van Oekraïne voor vrede en de verdediging van zijn territoriale integriteit niet alleen een strijd voor zijn eigen toekomst is. De uitkomst ervan zal ook bepalend zijn voor het lot van het hele Europese continent en van een vrije en democratische wereld.”

Verenigd blijven

In een geopolitiek landschap dat de EU-bisschoppen omschrijven als “complex” en gekenmerkt door “de onvoorspelbaarheid van de acties van sommige leden van de internationale gemeenschap“, roepen de bisschoppen van COMECE de Europese Unie en haar lidstaten op om verenigd te blijven in hun inzet om Oekraïne en zijn bevolking te steunen.

“De invasie van Rusland in Oekraïne is een flagrante schending van het internationaal recht. Het gebruik van geweld om de nationale grenzen te wijzigen en de gruwelijke daden tegen de burgerbevolking zijn niet alleen niet te rechtvaardigen, maar vereisen ook een consequent streven naar gerechtigheid en verantwoording”, stelt de verklaring.

Vredesonderhandelingen

De bisschoppen van de EU bevestigen dat een alomvattende, rechtvaardige en duurzame vrede in Oekraïne alleen kan worden bereikt door middel van onderhandelingen, die moeten worden ondersteund door sterke trans-Atlantische en wereldwijde solidariteit en waarbij Oekraïne moet worden betrokken. “Om duurzaam en rechtvaardig te zijn – stellen de EU-bisschoppen – moet een toekomstig vredesakkoord het internationaal recht volledig respecteren en worden ondersteund door effectieve veiligheidsgaranties om te voorkomen dat het conflict opnieuw uitbreekt.”

De verklaring besluit met de hoop dat de Europese Unie “trouw zal blijven aan haar roeping om een belofte van vrede en een anker van stabiliteit te zijn voor haar buurlanden en voor de wereld”, vooral in een tijd waarin de contouren van een nieuwe mondiale veiligheidsarchitectuur worden hertekend.

Lees het complete statement van COMECE (Nederlandse vertaling).

Kijk voor meer informatie over COMECE op de website.

foto: pixabay

Baarn/’s-Hertogenbosch, 3 maart 2025

Het Meldpunt Grensoverschrijdend Gedrag in de Rooms-Katholieke Kerk heeft een nieuwe website op rkmeldpunt.nl. De vorige website van het Meldpunt dateerde uit 2015. De vormgeving van de website is vernieuwd en laagdrempeliger gemaakt.

De vernieuwde website nodigt mensen die grensoverschrijdend gedrag hebben ervaren in de R.-K. Kerk uit om zich te melden. Dat kan persoonlijk en telefonisch. En/of er kan een formulier worden ingevuld.  De vernieuwde website is eenvoudig van opzet met een beperkt aantal pagina’s, die in kort bestek veel informatie geeft aan wie een melding wil doen. Op de homepage roepen de bisschoppen en religieuze oversten op: “Heeft u een ervaring van grensoverschrijdend gedrag binnen de R.-K. Kerk? U kunt met uw ervaring bij het Meldpunt terecht.”

• Meldpuntfunctionaris

Na een melding neemt het Meldpunt in de persoon van de meldpuntfunctionaris contact op: “De meldpuntfunctionaris van het Meldpunt luistert naar uw verhaal en biedt ondersteuning bij vervolgstappen, zoals juridische, pastorale of psychische hulp”, aldus de website. Mensen krijgen  persoonlijk en op maat hulp en advies, plus ondersteuning bij verdere  stappen die men kan zetten. 

• Vereenvoudigd webadres

Bij de vernieuwing van de website is een vereenvoudigde webadres gemaakt:  rkmeldpunt.nl. Het vorige webadres was: meldpuntgrensoverschrijdendgedragrkk.nl. Ook is er een nieuw logo ontworpen.

• ‘Veelgestelde vragen’

Het onderdeel “veelgestelde vragen” op de website geeft antwoord op vragen als: Wat is grensoverschrijdend gedrag binnen de R.-K. Kerk? Wat gebeurt er nadat ik een melding heb gedaan? Welke juridische stappen kan ik ondernemen als slachtoffer van grensoverschrijdend gedrag?

• Gedragscode Pastoraat

Het Meldpunt benoemt over wie meldingen kunnen worden gedaan, omdat voor hen de Gedragscode Pastoraat geldt. Deze Gedragscode  is opgenomen bij de downloads op de website, waar ook het Reglement van het Meldpunt te vinden is en Jaarverslagen. Het Meldpunt vermeldt verder het preventiebeleid in de R.-K. Kerk en verwijst daarvoor ook naar de landelijke websites van de katholieke kerk en religieuze ordes:  rkkerk.nl en knr.nl.

Het Meldpunt is ingesteld door de Nederlandse Bisschoppenconferentie en het bestuur van de Konferentie van in Nederland gevestigde Religieuzen (= KNR).

Kardinaal Wim Eijk is namens de bisschoppen referent voor het dossier Seksueel Misbruik van de Nederlandse katholieke kerk. Hij zegt bij de lancering van de nieuwe website:  “De naam van het Meldpunt is vereenvoudigd en de website is zo toegankelijk mogelijk gemaakt. Als verantwoordelijke namens de bisschoppenconferentie ben ik heel blij dat we een nieuwe versie van de website lanceren. Wij vertrouwen er op dat het voor slachtoffers van grensoverschrijdend gedrag door medewerkers van de Kerk makkelijker is gemaakt om een melding te doen. Want op de eerste plaats gaat het om hun belang!”

Pater Mark-Robin Hoogland CP, voorzitter van de Konferentie van in Nederland gevestigde Religieuzen, zegt over het vernieuwde Meldpunt: “De Nederlandse religieuze ordes vinden het belangrijk dat mensen die grensoverschrijdend gedrag ervaren zich gehoord weten en dat er geen onnodige drempels zijn om zich te melden. De KNR is blij met de vernieuwde website. Wij hopen dat het Meldpunt toegankelijker is en dat mensen eenvoudiger informatie kunnen vinden.’’

Kijk ook op:

• www.rkmeldpunt.nl
• www.rkkerk.nl
• www.knr.nl

We zijn gewend dat er aan het begin van de Veertigdagentijd een brief komt van onze bisschop waarin hij ons gedachten ter overweging meegeeft in onze voorbereiding op Pasen. Nu er geen bisschop is valt mij de eer te beurt om deze overweging te schrijven.

Onlangs ontvingen wij de vertaling van de boodschap die Paus Franciscus heeft geschreven voor de Veertigdagentijd 2025: ‘Laten we samen op weg gaan in hoop.’

Ik heb ervoor gekozen deze brief met u te delen omdat de uitnodiging van de paus duidelijk en helder verwoord is weergegeven en daardoor een goede richtingwijzer kan zijn voor onze gezamenlijke tocht naar Pasen. Aan deze boodschap kan ik inhoudelijk weinig toevoegen.

Wel wil ik u uitnodigen om onze paus in uw gebeden te gedenken. Dat onze gebeden hem mogen steunen en bemoedigen. Dat God hem kracht en gezondheid mag schenken. Bidden we ook om kracht en wijsheid voor allen die rondom de paus staan.

Ik wens ons een gezegende Veertigdagentijd. Dat we  in verbondenheid op mogen gaan naar Pasen, het feest van de Verrezen Christus, het Licht der Wereld!

Peter H.H. Wellen
Diocesaan-administrator bisdom Groningen-Leeuwarden

Voor de volledige boodschap van paus Franciscus, zie bijgaande link: boodschap van paus Franciscus voor de Veertigdagentijd 2025.

Lees ook het artikel over deze boodschap op katholiekleven.nl.

Op woensdag 5 maart begint in 2025 de Veertigdagentijd. Deze dag wordt Aswoensdag genoemd en in de kerken krijgen de gelovigen die dag een askruisje aangebracht op het voorhoofd.  Op de website over de christelijke hoogfeesten, vier.nu, is een artikel te vinden met uitleg over de betekenis van Aswoensdag en het askruisje. De website biedt daarnaast nog meer informatie en inspiratie om de Veertigdagentijd en Pasen bewust te beleven en mee te vieren in de eigen parochie.

Een belangrijke link op vier.nu gaat dan ook naar de webpagina ‘zoek parochie’. Door op die pagina enkele gegevens in te vullen vindt men het adres en de websitelink van de eigen parochie. Op de parochiesite is vervolgens onder meer in het vieringenrooster te zien waar en wanneer er in de Veertigdagentijd en met Pasen wordt gevierd. Met name voor kerkgangers die niet regelmatig naar de kerk komen, kan dit heel behulpzaam zijn.

Veertigdagentijd

Met de oproep Vier Pasen onderstreept de Rooms-Katholieke Kerk het belang om samen dit hoogfeest van de Verrijzenis van Christus te vieren en ook de periode van voorbereiding bewust te beleven. De Veertigdagentijd is van oudsher een tijd van bidden, vasten en boete doen.

De site vier.nu biedt onder meer kernbegrippen van de Veertigdagentijd en Pasen, informatie over de verschillende vieringen en tradities, een kleurplaat voor kinderen, tips voor het maken van een Palmpasenstok en meer. De site wordt regelmatig aangevuld met nieuw materiaal en ook andere hoogfeesten krijgen in de loop van het jaar een plek.

Voor parochies

Voor parochies is het er het een en ander aan materiaal te vinden om vier.nu maar ook de vieringen in deze periode die in de plaatselijke kerken worden gehouden, onder de aandacht te brengen. Daarnaast wordt aanbevolen om bijvoorbeeld ook de kleurplaat te printen, kopiëren en achter in de kerk te leggen om zo de kinderen iets extra’s mee te geven in de voorbereiding op de paastijd. Kijk hier voor het materiaal speciaal beschikbaar voor parochies: Download campagne­materiaal Vier.nu Pasen

Het artikel over Aswoensdag en het askruisje leest u op hier op vier.nu.

Kijk hier de video met uitleg over Vier.nu in minder dan 1 minuut:

video met uitleg over Vier.nu

In een persbericht van dinsdagavond 18 februari laat de persdienst van de Heilige Stoel weten dat paus Franciscus een dubbele longontsteking heeft, maar niettemin “goede moed” houdt. De paus verblijft sinds vrijdag 14 februari in verband met een behandeling voor bronchitis in het Gemelli ziekenhuis te Rome.

“Laboratoriumtests, röntgenfoto’s van de borstkas en de klinische toestand van de Heilige Vader blijven een complex beeld geven,” zo meldt het persbericht. De Heilige Vader krijgt onder meer antibiotica. Een CT-scan liet het begin van een dubbele longontsteking zien, waarvoor aanvullende medicatie nodig is. “Desalniettemin”, voegt het persbericht eraan toe, “blijft paus Franciscus in een goed humeur.”

Blijf bidden

De verklaring van de persdienst besluit met de opmerking dat de paus “de eucharistie heeft ontvangen en gedurende de dinsdag rust, gebed en lezing afwisselde. Hij spreekt zijn dankbaarheid uit voor de steun die hij op dit moment voelt en vraagt vriendelijk om voor hem te blijven bidden.”

Bericht via Vaticannews.va.

Foto: (c) Ramon Mangold/Katholiek Leven.nl (pausbezoek België)

Op dinsdag 18 februari spraken de Nederlandse bisschoppen met hun Vlaamse collega’s in het bisschopshuis van ’s-Hertogenbosch. Jaarlijks ontmoeten zij elkaar en wisselen dan van gedachten over actuele thema’s, zoals dit jaar over het Jubeljaar 2025, de recente synode en de omgang met kerkelijke gebouwen.

Voordat er werd vergaderd, lunchten de bisschoppen in het Zwanenbroerderhuis van de eeuwenoude oecumenische Onze Lieve Vrouwebroederschap of de Zwanenbroeders. Een van de leden, Roderick van de Mortel, burgemeester van Vught,  vertelde over de geschiedenis van deze broederschap die voor precies de helft uit katholieken en voor de andere helft uit protestanten bestaat, sinds dat in de tachtigjarige oorlog een voorwaarde voor het voortbestaan werd.

Geschenken

De bisschoppen wisselden ook geschenken uit. Zo ontvingen de Vlaamse bisschoppen het boek ‘Pelgrims van hoop. Bidden in het Heilig Jaar 2025’, waaraan al hun Nederlandse collega’s een bijdrage hebben geleverd. De Nederlandse bisschoppen kregen een monumentaal boek waarin verslag wordt gedaan van de zevenjaarlijkse Virga Jesse feesten te Hasselt.

Aanwezig waren van Nederlandse kant: mgr. J. van den Hende, mgr. G. de Korte, mgr. C. van den Hout, mgr. J. Hendriks, mgr. E. de Jong, mgr. Th. Hoogenboom, mgr. H. Woorts, mgr. R. Mutsaerts, mw. A. Kruse, hoofd pers en communicatie en dhr. B. van Oers, beleidsadviseur van de bisschoppenconferentie. Van Vlaamse zijde: mgr. P. Hoogmartens, mgr. L. Aerts, mgr. L. van Hecke, mgr. J. Kockenrolls, mgr. K. Vanhoutte,  de heer B. Spriet, secretaris-generaal en pater T. Scholtes, woordvoerder van de Belgische bisschoppenconferentie.

Vespers

De dag werd besloten met het maken van foto’s en daarna het gezamenlijk bidden van de vespers in de sacra­ments­ka­pel van de Sint-Janskathedraal.

Foto’s: rkkerk.nl.

Op 17 juli 2024 schreef paus Franciscus een brief over de rol van de literatuur in de vorming van een christen. Deze brief verscheen op 4 augustus van dat jaar in Vatican News. Daarin onderstreepte de paus het belang van het lezen van romans en gedichten als onderdeel van iemands pad naar persoonlijke volwassenheid. Literatuur, zo stelt de paus, is essentieel voor gelovigen die oprecht proberen in dialoog te gaan met de cultuur van hun tijd, met het leven en de ervaringen van andere mensen. Voor paus Franciscus is literatuur luisteren naar de stem van een ander om te voorkomen dat we onszelf isoleren en tot een ‘spirituele doofheid’ geraken. Tijdens deze retraite willen we serieus ingaan op deze woorden van de paus.

In onze cultuur wordt nogal wat afgeschreeuwd. Toch ligt daaronder een diep verlangen. ‘De ontdekking dat er in het diepste van de mens een verlangen schuilt, waarmee uiteindelijk alles staat of valt, is wellicht de belangrijkste stap in iemands geestelijk leven,’ schrijft de dichter, hoogleraar en jezuïet Herwig Arts. De vraag is door welk verlangen wij worden getrokken. Franciscus van Assisi (1181/82-1226) verlangde ernaar in de voetstappen van Jezus te gaan. De Perzische dichter Mevlana Rumi (1207-1273) spreekt in zijn poëzie over het verlangen van de mensen; hij zoekt de weg naar binnen en weet ‘wat je zoekt, zoekt jou’. De dichter Jan Slauerhoff (1898-1936), afkomstig uit Leeuwarden, is een rusteloos mens, een tijdgenoot van ons en een dichter van een onvervuld verlangen met een heimwee naar het onbereikbare.

Wat vertellen een christen, een moslim en een seculiere tijdgenoot ons over het verlangen? Waarin verschillen ze en waarin komen we met elkaar overeen? Dat zal de vraag zijn van dit weekend.

Begeleiding: Peter Vermaat
Datum: vrijdag 11 april – zondag 13 april 2025
Plaats: Klooster Thuine, Duitsland
Tijd: Aankomst: 20.00 uur – vertrek: 16.00 uur

U kunt zich aanmelden bij Lisette Winter via e-mail of telefonisch: l.winter@bisdomgl.nl / 050-4065888.
De aanmelding is pas definitief na betaling.

De kosten voor de retraite zijn € 185 en deze dienen vóór 17 maart 2025 overgemaakt te zijn op rekening NL42 INGB 0670 2655 78 t.n.v. Bisdom Groningen-Leeuwarden onder vermelding van Retraite Thuine april 2025 en vermelding van naam deelnemer.

Vastenactie-campagne 2025: schoner koken, beter leven in Oeganda

Op Aswoensdag, 5 maart, start de vastenperiode en daarmee ook de jaarlijkse Vastenactie-campagne. Die staat dit jaar in het teken van schoner koken in Oeganda. Daar heeft een groep vrouwen ontdekt hoe ze van gft-afval briketten kunnen maken om hun kookvuren mee te branden. Daarmee sparen ze het kostbare oerwoud, beperken ze de uitstoot van schadelijke stoffen, verminderen ze het zwerfafval op straat én besparen ze dagelijks veel geld.

Met de verkoop van de briketten kunnen ze bovendien extra inkomsten verdienen. Een ogenschijnlijk eenvoudige oplossing met grote impact dus!

Rook van houtvuren is schadelijk

In de buitenwijken van Kasese in Oeganda leven veel gezinnen van dag tot dag. Ze hebben kleine handeltjes of werken als dagloner. De dagelijkse maaltijden worden gekookt op vuur, waarvoor houtskool of sprokkelhout wordt gebruikt. Hout wordt echter schaars en is voor veel gezinnen in Kasese onbetaalbaar. Bovendien is de rook van de houtvuren schadelijk voor de gezondheid en het milieu. Wereldwijd overlijden jaarlijks vier miljoen mensen door het inademen van schadelijke rook. Ongeveer twee procent van de wereldwijde CO₂ uitstoot is afkomstig van kookvuren.

Mary Biira, een jonge moeder uit Kasese, besloot in actie te komen toen ze de dagelijkse worsteling van de vrouwen in haar parochie zag. Ze ontwikkelde briketten van gft-afval en dat veranderde veel! De meeste vrouwen waren voorheen 3.000 tot 4.000 Oegandese shilling per dag kwijt aan hout of houtskool. Dat is ongeveer € 0,75. Veel mensen verdienen ongeveer € 1 per dag! Met de briketten bespaart een gezin ongeveer 2.000 Oegandese shilling per dag. Bovendien kunnen de vrouwen de briketten ook verkopen voor extra inkomsten. Marion Muhindo, een van de deelnemende vrouwen, vertelde: “Voorheen kon ik soms geen eten kopen voor mijn gezin, maar nu heb ik zelfs geld om het schoolgeld en de lesboeken voor de kinderen te betalen.”

Hoe de vrouwen in Kasese te helpen?

Op dit moment doen tweehonderd vrouwen in de buitenwijken van Kasese mee aan het brikettenproject. RUGLI, de lokale partner van Vastenactie, wil nog meer vrouwen betrekken. Daarvoor is het belangrijk dat de huidige productiecapaciteit wordt uitgebreid, onder andere met extra persen, maar ook met klein materiaal als grote mengbakken, persoonlijke beschermingsmiddelen (handschoenen, laarzen en mondmaskers tegen het stof) en jerrycans.

U leest meer over dit project op vastenactie.nl. U kunt de vrouwen in Kasese steunen door bij te dragen aan de Vastenactie-collecte in de kerk of door rechtstreeks aan Vastenactie over te maken op vastenactie.nl.

In het Jubeljaar 2025 staat de boodschap van paus Franciscus voor Wereldziekendag op dinsdag 11 februari in het teken van hoop, aansluitend bij het thema ‘Pelgrims van hoop’ van het Heilig Jaar. De paus citeert de apostel Paulus die in een brief aan de Romeinen schrijft: ‘De hoop wordt niet teleurgesteld’ (Rom. 5, 5) en vult de paus aan: ‘wat meer is, hoop maakt ons sterk in de beproeving.’

Sinds 1993 viert de Rooms-Katholieke Kerk op 11 februari Wereldziekendag. Deze dag valt samen met de gedachtenis van Onze Lieve Vrouw van Lourdes. Maria verscheen namelijk op 11 februari 1858 in Lourdes voor de eerste keer aan Bernadette Soubirous. Lourdes heeft zich sindsdien ontwikkeld tot een bedevaartplaats waar de zieke mens centraal staat. Jaarlijks publiceert de paus een boodschap voor deze dag.

Drie kenmerkende aspecten

In 2025 gaat paus Franciscus in op de nabijheid van God bij de zieken. Hij ziet drie kenmerkende aspecten van deze nabijheid, namelijk ontmoeting, gave en samen delen. Over het aspect van de ontmoeting met God tijdens ziekte schrijft de paus: ‘Ziekte wordt dan een gelegenheid voor een ontmoeting die ons verandert, de ontdekking van een onwankelbare rots waaraan wij ons kunnen vastklampen om de stormen van het leven onder ogen te zien: een ervaring die ons, ondanks wat we opofferen, sterker maakt, omdat wij ons er meer van bewust worden dat wij niet alleen zijn.’

Het lijden tijdens ziekte kan volgens de paus als een gave worden gezien, wanneer men zich juist dan realiseert dat de hoop van God komt. Het is het ervaren van Gods nabijheid waaruit de zieken weer moed en vertrouwen kunnen putten.

Lichtjes om te koesteren

Het derde aspect gaat over het samen delen dat plaats vindt in een proces van ziekte. Paus Franciscus schrijft over ‘de vriendelijke glimlach van een werker in de gezondheidszorg, de dankbare en vertrouwvolle blik van een patiënt, het begripvolle en zorgzame gezicht van een dokter of een vrijwilliger, het gezicht vol van verwachting en bezorgdheid van een echtgenoot, een kind, een kleinkind of een dierbare vriend. Het zijn allemaal lichtjes die men moet koesteren en die in het duister van de beproeving niet alleen kracht geven, maar de ware smaak van het leven leren kennen in de liefde en de nabijheid (vgl. Luc. 10, 25-37).’

Lees hier de complete boodschap voor Wereldziekendag 2025.

Foto: pixabay.