Paus Franciscus publiceerde op 2 mei jl. een pauselijke brief aan parochiepriesters. Dit in aansluiting op een meerdaagse conferentie van parochiepriesters in het kader van de bisschoppelijke synode ‘Voor een synodale Kerk’ (oktober a.s.). De Nederlandse vertaling van de brief wordt via de bisdommen aan parochiepriesters gestuurd.  De paus ziet parochies als ‘synodale en missionaire kerk’ aanwezig in het hart van de samenleving. Een taak van parochiepriesters en gelovigen.

Paus Franciscus begint met zijn waardering: ‘’…de Kerk zou niet vooruit kunnen gaan zonder uw toewijding en uw pastorale dienst. Daarom wil ik eerst mijn dankbaarheid en waardering uitspreken voor het edelmoedige werk dat u elke dag doet, door zaden van het Evangelie te zaaien in elke soort grond (vgl. Marc. 4, 1-25).’’  Hij benadrukt dat parochies “in de eerste plaats dienstbaar zijn aan de zending die gelovigen vervullen in het midden van de samenleving, in het gezinsleven en op het werk, zonder zich uitsluitend te concentreren op hun eigen activiteiten en hun organisatorische behoeften.”  Parochies zijn in deze visie geloofsgemeenschappen: ‘’…van waaruit alle gedoopten als missionaire leerlingen vertrekken en waarheen zij met vreugde terugkeren om de wonderen te delen die de Heer door hun getuigenis heeft verricht (vgl. Lc. 10,17).’’

Synodale kerk niet zonder parochiepriesters

Parochiepriesters uit de hele wereld spraken van 28 april tot 2 mei in Rome met elkaar over het synodale proces. Een ontmoeting ter voorbereiding van de tweede sessie van de bisschoppelijke synode in Rome (oktober a.s.)  over het thema ‘Voor een Synodale Kerk: communio, participatio, missio’. Vanuit Nederland was  algemeen-gedelegeerde en parochiepriester Harry Quaedvlieg afgevaardigd voor de conferentie.

De paus stelt in zijn brief dat parochiepriesters ‘het leven van Gods volk kennen van binnenuit: haar vermoeidheden en haar vreugden, haar noden en rijkdommen. Daarom heeft een synodale Kerk haar parochiepriesters nodig. Zonder hen zullen we niet in staat zijn te leren hoe we samen op weg kunnen gaan en hoe we gestalte kunnen geven aan de weg van de synodaliteit. […] We zullen nooit een synodale en missionaire Kerk worden, als de parochiegemeenschappen niet alle gedoopten laten participeren in die éne missie: het evangelie te verkondigen als karakteristieke eigenschap van hun leven. Als parochies niet synodaal en missionair zijn, zal de Kerk dat ook niet zijn.’

Suggesties voor parochiepraktijk

De paus moedigt parochiepriesters aan om bouwers te zijn van een ‘missionaire en synodale Kerk’ en geeft daarvoor drie concrete suggesties:

1. Charisma delen met gelovigen: ‘Ik vraag u allereerst om uw specifieke charisma steeds meer in dienst te stellen van de veelvoudigheid van de door de Geest in het volk van God uitgezaaide gaven. Het is dringend noodzakelijk om “met de geloofszin de vele en gevarieerde charismatische gaven die aan de leken zijn toevertrouwd te ontdekken, te bemoedigen en te waarderen, of ze nu van een nederige of meer verheven vorm zijn” (Tweede Vaticaans Concilie, Decreet over het ambt en het leven van de priesters Presbyterorum Ordinis, 9).

2. Oefening in ‘onderscheiding’:  Een suggestie voor parochieel bestuur en overleg in de geest van de synodale weg:  ‘’Met heel mijn hart stel ik voor dat u de kunst van de gemeenschappelijke onderscheiding aanleert en beoefent, waarbij u voor dit doel de methode van “gesprek in de Geest” gebruikt, die ons zeer heeft geholpen op de synodale weg en in de werkzaamheden van de synodale vergadering zelf. Ik ben er zeker van dat u er veel goede vruchten van zult plukken, niet alleen op het gebied van gemeenschapsstructuren zoals pastorale parochieraden, maar ook op vele andere gebieden.’’

3. Onderlinge broederschap: ‘Tenslotte zou ik u willen aansporen om alles wat u doet te baseren op een geest van delen en broederlijkheid onder elkaar en met uw bisschoppen.

1. Lees de complete brief van de paus aan de parochiepriesters
2. Lees weblog algemeen gedelegeerde Harry Quaedvlieg
3. Wat is de methode van een “gesprek in de Geest”? Bekijk de video op katholiekleven.nl

Foto: Ramon Mangold.

In de vorige column sprak ik over de betekenis van de misintentie in geestelijk opzicht. We mogen de doden niet vergeten en hun namen blijven we noemen in onze vieringen. Er zit ook een financiële kant aan de zaak. Het is een erkend gebruik in onze katholieke kerk om een priester te vragen een mis te celebreren voor een of meerdere overledenen. Het is ook een erkend gebruik dat de parochie voor de mis- of gebedsintentie een stipendium (geldbedrag) ontvangt. Hiermee wordt mede voorzien in het levensonderhoud van de priesters (en andere bedienaren). In de eerste eeuwen van de Kerk werden bij de offergang in de eucharistie gaven in natura naar het altaar gedragen. Een deel daarvan was voor de priester bestemd, zodat hij kon leven. Al in het Oude Testament waren de priesters vrijgesteld van werk en hadden geen landbouwgrond om die zelf te bewerken. Zij leefden van de offers die de Israëlieten in de tempel brachten en mochten daarvan een deel voor zichzelf bestemmen.

Dat alles betekent niet dat we de mis ‘betalen’ of ‘kopen’. Dat zou simonie zijn, een zeer kwalijk misbruik. Sacramenten zijn niet te koop. Het gaat er alleen om dat de parochie kan blijven bestaan door bijdragen van parochianen. Misstipendia zijn inkomsten voor de Kerk. Bij protestanten is het een onbekend verschijnsel maar zij betalen dan ook véél meer aan kerkbijdrage. Katholieken hebben naast de actie Kerkbalans vanouds de gewoonte een bijdrage te doen bij gelegenheden.

Het parochiebestuur is verantwoordelijk voor de honoraria en salarissen van priesters, diakens en pastoraal werkers. Het zogenaamde stipendium draagt daaraan bij. Het adviesbedrag voor een intentie is in ons bisdom € 15,00. Dit bedrag kan ook jaarlijks worden aangepast, want het levensonderhoud wordt ook steeds duurder.

In de parochiekerken, bijvoorbeeld in de Mariakapel, ligt vaak een intentieboek waarin kerkgangers of bezoekers een gebed opschrijven. Deze gebeden worden in de voorbede vaak méé voorgelezen. Om verwarring met (mis)intenties te voorkomen zouden deze gebeden dan wel anoniem moeten blijven. Ook zou het voor niemand financieel onmogelijk moeten zijn om een misintentie op te geven. In een persoonlijk contact met de pastoor of  het parochiesecretariaat is dat altijd bespreekbaar.

+ Ron van den Hout
bisschop van Groningen – Leeuwarden

Foto: Marlies Bosch

In 2024 bestaat de Sint- Willehaduskerk in het Drentse Emmer-Compascuum  honderd jaar. Een bijzonder eeuwfeest dat de parochie Maria, Hertogin van Drenthe herdenkt met een bisschoppelijke Pinksterviering op 20 mei a.s. – tweede Pinksterdag –  ’s middags om 15.00 uur. Het wordt een feestelijke eucharistieviering met een processie waarin bisschop Ron van den Hout, samen met andere pastores, zal voorgaan.

Voorafgaand aan de viering is voor belangstellenden een Pinksterbrunch vanaf 13.00 uur. Kosten van deze uitgebreide brunch met veel gezelligheid is  € 10,-. 

Opgave voor de brunch graag via de mail: lb.willehadus.mhvd@gmail.com.

Aanmelding kan ook telefonisch: op donderdagmorgen (11-12.00 uur) en zaterdagmorgen (10-12.00 uur) via de locatietelefoon (0591-351351).

Aanmelding Pinksterbrunch svp vóór 12 mei a.s.

Op zaterdag 2 november 2024 houdt Jong Katholiek, de jongerenafdeling van de Rooms-Katholieke Kerk in Nederland, een Katholieke Jongerendag (KJD). Vanuit heel het land zijn jongeren tussen 16 en 30 jaar welkom in De Schuilplaats in Ede om hun geloof te beleven en andere jongeren te ontmoeten. Het thema is ‘Connect’ en sluit aan bij het Jaar van gebed 2024 in de Rooms-Katholieke Kerk.

“De KJD was in 2023 een groot succes,” vertelt projectleider Arieke van Reeken. Samen met een kernteam bereidt zij het programma voor 2024 voor. “Dit jaar hebben we gekozen voor een ruimere locatie om groei te faciliteren en een nóg mooiere jongerendag te kunnen houden. We willen het enthousiasme dat we bij zo veel jongeren hebben gezien verder laten uitgroeien en de deelnemers stimuleren mee te bouwen aan een levende kerk in Nederland. Het zal een dag worden van nieuwe ontmoetingen en weerziens.”

Breed gedragen organisatie

De voorbereidingen voor de KJD zijn al in volle gang. De organisatie bestaat uit verschillende werkgroepen van jongeren uit de bisdommen, nieuwe bewegingen, congregaties, katholieke studentengroepen en enkele jongeren uit migrantengroepen. Daarmee wordt de Katholieke Jongerendag een breed gedragen initiatief waar jongeren zich welkom voelen en gesterkt worden in hun christelijke identiteit.

Programma

Tijdens de KJD worden er verschillende gelegenheden aangeboden om te bouwen aan een persoonlijke relatie met God. Het programma bevat onder andere sprekers, muziek, een heilige mis, workshops en ruimte voor ontmoeting en ontspanning. Ook tieners tussen 12 en 15 jaar zijn met een tiener- of vormselgroep van harte welkom om aan te sluiten bij het programma. Voor hen zijn er op verschillende momenten eigen programma-onderdelen.

De katholieke jongerendag vindt plaats op de vooravond van het jubileumjaar dat de Rooms-Katholieke Kerk wereldwijd viert in 2025. Het voorbereidingsjaar op dit jubeljaar, is het Jaar van gebed. Tijdens de KJD staat dit Jaar van gebed centraal.

Foto: Katholieke Jongerendag 2023.

Met ingang van 1 april is Żaklina Melis (45) de nieuwe beleidsmedewerker voor Jong Katholiek op het Secretariaat van het Rooms-Katholiek Kerkgenootschap (SRKK). Żaklina is gemotiveerd en enthousiast begonnen en is in haar functie onder meer betrokken bij de voorbereiding van de Katholieke Jongerendag (KJD), de Wereldjongerendagen@home (op Ameland) en de internationale Wereldjongerendagen.

Als beleidsmedewerker Jongeren en Catechese heeft Żaklina een heldere visie om jongeren te helpen hun identiteit in Christus te (her)ontdekken en hun zelfvertrouwen als jonge katholieken te versterken. Bovendien heeft zij de nodige ervaring met het organiseren van evenementen en een helicopterview voor het vormgeven van landelijke activiteiten.

Żaklina Melis is kerkelijk betrokken en actief in de parochie in Bunnik, waar zij woont met haar echtgenoot Jaap en drie kinderen in de doelgroep van JongKatholiek. Op haar 19^e kwam ze als jonge student vanuit Polen naar Nederland om hier marketing en management te studeren. Ze spreekt intussen vloeiend Nederlands. Żaklina hoopt onder meer via het Officium Iuventutis, een overleg tussen alle jongerenwerkers van de bisdommen onder leiding van mgr. Mutsaerts, nader kennis te maken met het jongerenwerk in de R.-K. Kerk.

Żaklina: ‘Het is voor mij een hele mooie uitdaging om voor jongeren aan de slag te gaan en hen op het gebied van het geloof mogelijkheden te bieden om te groeien, te leren en elkaar te ontmoeten’.

Wat vieren we eigenlijk met Hemelvaart en Pinksteren? Twee christelijke hoogfeesten die ten grondslag liggen aan enkele vrije dagen in mei a.s. voor iedereen. Op de katholieke website vier.nu wordt uitgelegd wat en hoe christenen vieren met Hemelvaart en Pinksteren. Welke tradities er mee verbonden zijn. De site biedt parochiebezoekers materiaal om het in eigen kerk te vieren.

Naast de uitleg over het hoogfeest kun je op de site over Hemelvaart negen gebeden downloaden voor een pinksternoveen. Een noveen is een negen dagen durend gebed dat op of vlak na Hemelvaartsdag wordt gestart. Negen dagen tot Pinksteren wordt gebeden om de komst van de Heilige Geest. De noveengebeden zijn beschikbaar gesteld door de Congregatie van de Heilige Geest, aangesloten bij de Konferentie van in Nederland gevestigde Religieuzen (KNR).

Pinksterkleurplaat
Op de websitepagina van vier.nu over Pinksteren is een fraaie pinksterkleurplaat beschikbaar, ontleend aan het glas-in-lood raam van de Sint-Pieter kerk in Rome, waarop de Heilige Geest als een duif is verbeeld.  De vele vakjes op de kleurplaat bieden de mogelijkheid om de creativiteit de vrije loop te laten.

Tip voor parochies: 
Download de kleurplaat en leg een stapel kopieën achter in de kerk om kinderen -en volwassen creatievelingen – iets mee te geven tijdens de Hemelvaart- en Pinkstervieringen. Maak er eventueel een kleurwedstrijd van.
Beschikt u over een kleurenprinter, download ter inspiratie voor parochianen en gezinnen ook de Vier.nu pinksterposter in A4- of A3-formaat.

Hemelvaart op 9 mei a.s.
Hemelvaart is elk jaar tussen 30 april en 3 juni. Altijd veertig dagen na Pasen en tien dagen voor Pinksteren, en altijd op een donderdag. Hemelvaartsdag is in Nederland een verplichte vrije dag. Met Hemelvaart viert de kerk dat Christus is opgenomen in de werkelijkheid van God, de Hemel. Voor gelovigen een feest van vreugde! Doordat Christus als Hoofd van de kerk plaatsneemt aan de rechterhand van God, zijn ook alle leden van de Kerk verbonden met de Hemel.

Pinksteren op 19 mei a.s.

Pinksteren is altijd op een zondag en maandag tussen 9 mei en 13 juni. Dat is vijftig dagen na Pasen en tien dagen na Hemelvaart. Met dit hoogfeest viert de Kerk de ‘uitstorting van de Heilige Geest’ over de apostelen van Jezus. De avond voor zijn lijden en sterven aan het kruis, beloofde Jezus zijn volgelingen dat Hij hen de Heilige Geest zou sturen. De Geest is God zelf die in gelovigen woont en werkt, en hen met God verbindt. De Geest als goddelijke geschenk in mensen markeert de geboorte van de Kerk. De apostel Petrus treedt na neerdaling van de Heilige Geest als eerste naar voren om zich te richten tot de joodse bewoners van Jeruzalem.

https://www.rkkerk.nl/tag/hemelvaart

• ‘

Op zaterdag 11 mei begint in Nederland voor de tweede keer de Week van het Gezin. Zondag 12 mei is het Moederdag. Voor mgr. Rob Mutsaerts, hulpbisschop van bisdom ’s-Hertogenbosch en voor de bisschoppenconferentie contactpersoon voor huwelijk en gezin, reden om een brief te schrijven aan de gezinnen in Nederland.

‘Gezinnen verdienen onze steun, omdat zij niet alleen voorzien in de basisbehoeften van kinderen, maar ook in emotionele behoeften. Een kind dat zich geliefd weet, houdt zich gemakkelijker overeind in moeilijke tijden’, schrijft mgr. Mutsaerts in zijn brief. Hij benadrukt het belang van een gezond gezin voor goede ontwikkelingsmogelijkheden voor kinderen.

De hulpbisschop spreekt ook zijn dank uit aan alle ouders die zich inzetten voor hun gezin: ‘Wat is voor een kind van grotere waarde dan terug te kunnen kijken op een fijne jeugd, op ouders die het beste met je voorhadden waardoor je met vertrouwen de toekomst in kon gaan. Ik dank ouders die zich alle moeite getroosten hun kinderen onvoorwaardelijk liefde te betonen, die openstaan voor communicatie met kinderen die andere wegen willen bewandelen, die hun gedachten eerlijk en respectvol delen. Ja, dat kost wat, dat kost tijd, energie en moeite, maar weet wel dat het alle moeite waard is. Ik dank al deze gezinnen, want zij zijn nog altijd de hoeksteen van een gezonde samenleving.’

Samen bidden, samen vieren

Mgr. Mutsaerts moedigt gezinnen aan om samen te bidden en te vieren: ‘Bid samen het rozenhoedje, vier samen de heilige Mis, maak van je huis een thuis. Daar rust zegen op. Betrek de goede God erbij, neem het appèl van zijn Zoon Jezus ter harte, en weet dat je dan van je huis een thuis maakt. Een huis bouw je met bakstenen, een thuis met liefde,’ aldus de brief.

Lees de complete brief van mgr. Mutsaerts hier.

Foto samen bidden, samen vieren: Ramon Mangold.

Het Pinksternoveen is een negendaags gebed van Maria en de apostelen na de Hemelvaart van Jezus. Het wordt op 17 mei gebeden in alle Nederlandse bisdommen door verschillende groepen, verbonden door Charis. In het bisdom Groningen-Leeuwarden in Groningen in de Emmauskerk. Adres: Ra 4. Inloop vanaf 19.30 uur. De gebedsviering begint 20.00 uur. Gebed, zingen en getuigenissen wisselen elkaar af in de viering. Er is ruimte voor het ontvangen van het sacrament van boete en verzoening. Meer informatie en aanmelding via: nanjaborst@gmail.com.  

BOLSWARD – Op 1 mei 2024 is het 40 jaar geleden, dat de Stichting Archief- en Documentatiecentrum voor R.K. Friesland (ADRKF) te Wytgaard werd opgericht. Dat feit wil het huidige bestuur niet ongemerkt voorbij laten gaan en daarom wordt er op vrijdag 24 mei aanstaande in Bolsward een Jubileumfeest georganiseerd.

Het feest begint ’s middags om 13.30 uur in de Franciscusbasiliek met een plechtige Hoogmis, waarbij bisschop Ron van den Hout de hoofdcelebrant is. Die mis is uiteraard voor een ieder vrij toegankelijk. Het verdere programma tot circa 17.00 uur is daarna voor (oud-)bestuursleden, (oud-)medewerkers en andere genodigden. Onder de sprekers is onder meer commissaris der Koning in Fryslân, drs. Arno Brok, die namens de provincie Fryslân het ADRKF een cadeau zal aanbieden. Een van de bestuursleden zal voor de genodigden een film en een PowerPointpresentatie over het ADRKF vertonen. Tevens zal aan iedere gast een exemplaar van het jubileumboek ‘Waard om bewaard te blijven’ worden uitgereikt.

gevestigd op Grote Dijlakker 12, 8701 KV Bolsward
website: www.archiefrkfriesland.nl
E-mail: info@archiefrkfriesland.nl

Op 6 en 9 juni a.s. zijn de verkiezingen voor het Europees Parlement. De Commissie van Bisschoppenconferenties van de Europese Unie (COMECE) heeft 13 maart jl. een oproep gedaan aan alle burgers, met name katholieken, om bij de verkiezingen voor het Europese parlement verantwoord te stemmen op politieke partijen  “ter bevordering van de christelijke waarden en het Europese project”.

De Europese bisschoppen verklaren daarbij:

“We weten dat de Europese Unie niet perfect is en dat veel van haar beleids- en wetsvoorstellen niet in overeenstemming zijn met de christelijke waarden en met de verwachtingen van veel van haar mensen, maar we geloven dat we geroepen zijn om bij te dragen en de EU te verbeteren met de instrumenten die de democratie ons biedt. Toch is het onze verantwoordelijkheid om de best mogelijke keuze te maken bij de komende verkiezingen, ook gezien de uitdagende en onzekere tijden waarin Europa en de wereld leven.’’

Met de verklaring herhalen de Europese bisschoppen hun steun aan het Europese project voor “een Europa verenigd in verscheidenheid, sterk, democratisch, vrij, vreedzaam, welvarend en rechtvaardig waarvoor wij ons verantwoordelijk voelen.”

Speciale toolkit voor jongeren

Deze boodschap is ook gericht aan jongeren, van wie velen voor het eerst gaan stemmen. “We moedigen jongeren aan om hun stem uit te brengen bij de komende Europese verkiezingen en zo een Europa op te bouwen dat hun toekomst verzekert en recht doet aan hun oprechte aspiraties”, luidt de verklaring.

De bisschoppen moedigen ook jonge Europese katholieken aan die zich geroepen voelen om politiek te bedrijven, om “zich goed voor te bereiden, zowel intellectueel als moreel, om bij te dragen aan het algemeen welzijn in een geest van dienstbaarheid aan de gemeenschap”.

Voor jongeren is er een speciale toolkit ontwikkeld om zich te kunnen voorbereiden op de verkiezingen. De toolkit is geïnspireerd door de Katholieke Sociale Leer, met het doel om jongeren te motiveren na te denken over hun politieke betrokkenheid, met de nadruk op waarden als solidariteit, rechtvaardigheid en menselijke waardigheid. klik op bijgaande link voor de Toolkit Toolkit jongeren voor verkiezingen Europees Parlement

De verklaring is ondertekend door alle bisschoppen die namens hun bisschoppenconferentie zijn afgevaardigd voor de Vergadering van COMECE, waaronder mgr. T.C.M. Hoogenboom, hulpbisschop van het aartsbisdom Utrecht, namens de Nederlandse katholieke kerk.

2024 EU Verkiezingen verklaring COMECE NL vertaling
Kijk voor meer informatie en de verklaring van COMECE in meerdere talen op de site van COMECE.

Afbeelding: illustratie uit de toolkit.