De eerste christenen werden mensen van ‘de Weg’ genoemd. Pelgrimeren naar heilige plaatsen en opnieuw beginnen in het leven na inkeer en vergeving van zonden kent oude joodse wortels. Is er een christelijke en joodse visie op ‘de Weg’ en het opnieuw ‘op weg gaan’ van gelovigen? Beschouwingen van emeritus-hoogleraar Wout van Bekkum van de Rijksuniversiteit Groningen en Victor Maagd, pastoor en plebaan van de katholieke Sint Jozefkathedraal in de stad. Gepresenteerd op de jaarlijkse Dag van het Jodendom, zondag 19 januari jl. in de Groningse Folkingestraat synagoge.   

Tempel in de tijd

Prof. Wout van Bekkum, oud-hoogleraar Midden-Oostenstudies aan de Groningse universiteit, belichtte hoe ‘op weg gaan’ in de joodse traditie verschoof van plaats naar tijd. Na de verwoesting van de tempel als pelgrimsdoel in Jeruzalem en de verstrooiing van het joodse volk over de aarde werd in joodse synagogen ‘op weg gaan’ primair verbonden met leven volgens de wetten van God. Een gelovige ‘weg’ in dit bestaan, verbonden met regels, rituelen en feestdagen in de tijd geïnspireerd door de heilige schrift. Niet meer de tempel als fysieke plaats van verering en offerandes voor de Heer. Van Bekkum: ‘’In het heilig maken in de tijd vinden mensen continuïteit en gemeenschapszin; het heilig maken van de plaats, ruimte of territorium, gaat altijd gepaard met strijd.’’ Synagoge of ‘sjoel’ betekent ’leerhuis’ en is verwant met ‘school’ in het Nederlands. Fysieke strijd wordt discussie en interpretatie van de heilige schrift.

Lutje Mokum

Victor Maagd, pastoor en plebaan van de Groningse St. Jozefkathedraal, gaf een persoonlijk getuigenis van zijn geboeidheid door joodse identiteit en traditie, zoals beleefd vanaf zijn jeugd in Winschoten tot in liturgie en catechese bij zijn priesterschap in de katholieke kerk. Winschoten gold na Amsterdam als een tweede ‘Mokum’ in Nederland door de omvangrijke joodse gemeenschap in de stad (11% van de bevolking). Nu zijn een gesloten grote joodse begraafplaats, een synagoge omgebouwd tot Gereformeerde kerk en enkele naoorlogse gedachtenismonumenten stille getuigen, nadat in de oorlogsjaren vrijwel alle joden door het Duitse nazi-regime zijn afgevoerd en vermoord. Het katholieke Jubeljaar in 2025, uitgeroepen door paus Franciscus, staat in de christelijke traditie van pelgrimage en religieus ‘op weg gaan’ in dit leven. De bedevaartganger getuigt van ontvangen genade. Pastoor Maagd: ‘Wanneer teruggekeerd van de reis en thuis gekomen is hij een reizende verkondiger van Christus.’  

De Dag van het Jodendom in de Groningse synagoge trok ruim honderd bezoekers. Voor de volledige tekst van beide lezingen, zie bijgaande linken:

Lezing Wout van Bekkum     

Lezing Victor Maagd

Dit jaar is het 1700 jaar geleden dat in het Griekse Nicea (tegenwoordig Turkije) het eerste wereldwijde, oecumenische concilie was van christelijke kerken. Veel kerkgenootschappen gebruiken de geloofsbelijdenis die toen door bisschoppen is geformuleerd. Deze belangrijke bijeenkomst, kerkelijk en historisch, wordt in 2025 herdacht. In dat kader was zondag 19 januari jl. de start van de Week van Gebed voor Eenheid van de Christenen.

De Raad van Kerken Nederland organiseert diverse activiteiten. Op 19 januari klonk de kanselboodschap met een oproep tot verdieping van christelijke eenheid. De Week van Gebed – door de Raad van Kerken, MissieNederland en SKIN – kent als thema ‘Ja, ik geloof’ wat rechtstreeks verwijst naar de geloofsbelijdenis van Nicea.

Bij de Oecumenelezing op 13 mei staat dr. Susan Durber stil bij schoonheid en belang van de geloofsbelijdenis, ook voor wie zich er niet meteen door voelt aangesproken. Durber is president van de Europese Wereldraad van Kerken en voorganger in de Britse United Reformed Church.

Hoogtepunt is de viering in de Sint Janskerk te Gouda, zaterdag 14 juni, aan de vooravond van zondag Trinitatis of Drievuldigheidszondag. Op deze eerste zondag na Pinksteren viert de kerk de Drie-eenheid van God de Vader, de Zoon en de Heilige Geest.

Keizer Constantijn en datumkwestie

De Romeinse keizer Constantijn erkende in 313 het christendom als godsdienst. Het was al de grootste religie in het Romeinse rijk en Constantijn wilde meer eenheid bewerkstelligen. Dat vroeg eensgezindheid van de christelijke gemeenschappen over kernpunten van de christelijke leer. Constantijn riep het Concilie van Nicea bijeen met vertegenwoordigers van christelijke gemeenschappen uit alle windhoeken van de bewoonde wereld. In het Grieks aangeduid als de ‘oikoumenè, vandaar bekendheid van Nicea als eerste ‘oecumenische concilie’.

De vroege kerk kende een diepgaand theologisch meningsverschil over verhouding tussen Jezus en God de Vader. Ook bestond elk jaar onenigheid over de Paasdatum. Over beide kwesties kwam overeenstemming. Een geloofsbelijdenis omschreef de Drie-eenheid van God de Vader, de Zoon en de Heilige Geest. Op een volgend concilie in 38 in Constantinopel werd dit uitgebreid tot de geloofsbelijdenistekst die ook vandaag nog in veel christelijke kerken over de wereld wordt gedeeld. Eenstemmigheid over de paasdatum lukte echter niet door verschillen in kalenders en berekeningswijzen. Deze kwestie verdeelt nog altijd christenen in Oost en West.

Beraden, belijden en vieren

Coen Wessel, algemeen secretaris van de Raad van Kerken, over Nicea: “Het Concilie van Nicea wijst ons de weg naar verdieping van onze eenheid als christenen. Een weg van samen beraden als verdeeldheid dreigt, samen belijden wat wij geloven, en het samen vieren van geloof. De Nederlandse Raad van Kerken hoopt dat herdenking en viering van Nicea vrucht draagt voor de plaatselijke oecumene, en dat het gezamenlijk getuigen en vieren een nieuwe impuls geeft aan kerken op weg naar eenheid.”

Meer informatie over Concilie van Nicea en herdenkingsactiviteiten, zie de website van de Raad van Kerken: https://www.raadvankerken.nl/nicea-2025/

Actie Kerkbalans schonk op woensdag 8 januari bij de start van de jaarlijkse campagne in Kampen aandacht aan muziek als geschenk van de kerk. Sprekers dr. Hanna Rijken en Arnoud Heerings, beiden deskundig op het gebied van kerkmuziek, maakten duidelijk dat het belang van muziek voor de kerk én de samenleving niet moet worden onderschat. Hanna Rijken: ‘Mensen geven aan dat tijdens het zingen de hemel even opengaat.’

Dr. Rijken is docent Theologie en de kunsten (in het bijzonder kerkmuziek) aan de Protestants Theologische Universiteit in Utrecht.  ‘Muziek is het mooiste wat God ons heeft gegeven’ vindt ze. ‘Tijdens de lofzang ontmoeten hemel en aarde elkaar. Als je zingt doe je dat als individu maar als je samen zingt doe je dat als vierende gemeenschap. Een belangrijk aspect van dat zingen is dat je naar elkaar luistert en op elkaar afstemt. Dat is echt een geschenk en een mooie metafoor. Muziek inspireert, troost en verbindt mensen met elkaar. Dat geldt niet alleen voor kerkleden, ook de samenleving hunkert naar de schoonheid en heiligheid die kerkmuziek biedt.”

Hanna Rijken spreekt over de verbinding tussen mensen onderling, maar ook over de verbinding tussen hemel en aarde: ‘Mensen geven aan dat tijdens het zingen de hemel even opengaat, ze worden aangeraakt en gaan anders naar buiten dan dat ze naar binnen kwamen. Kerkmuziek, in al zijn varianten, kan ook niet-kerkleden in het hart raken. Op die manier is het de brug van binnen de kerk naar buiten en dat is iets wat mensen nu heel hard nodig hebben.’

Het Gregoriaans is klaar voor de moderne tijd 

Waar Hanna Rijken het belang van kerkmuziek, ongeacht de vorm onderstreept, zoomt Arnoud Heerings, onder meer docent aan het Utrechts conservatorium,  in op het Gregoriaans, de muziekvorm die zijn naam kreeg van paus Gregorius de Grote (560-604). Het was eigenlijk na zijn tijd, vanaf ongeveer het jaar 800 dat het Gregoriaans zijn grootste bloeitijd beleefde, tot 1200.  ‘Maar het Gregoriaans is niet alleen iets van vroeger tijden, het is klaar voor de moderne tijd’, aldus Heerings die liet horen hoe deze klassieke en mystieke muziekvorm in een zaal met een goede akoestiek raakt en inspireert.

Ook Heerings benoemt de verbinding tussen hemel en aarde: ‘In de liturgie zingen we samen met de engelenkoren tot eer en lof van God. Zelf werd ik als kind al gegrepen door het mysterie van het Gregoriaans, de woorden waren soms onbegrijpelijk, maar ik wilde er alles over weten. Gregoriaans wordt wel gezien als passend in een bepaald soort klassiek, orthodoxe vieringen maar het is zeker ook geschikt voor deze tijd, voor jonge mensen, voor de hedendaagse liturgie’, aldus Heerings die graag zou zien dat het Gregoriaans weer een grotere plek krijgt in de kerkmuziek.

Investeren in kwaliteit

Waar de sprekers het roerend over eens zijn is dat kwalitatief goede muziek een investering waard is. Dat vraagt om beleid, met name ook op het niveau van parochies en gemeentes. Daar zou meer besef moeten zijn voor het feit dat mensen graag komen als de muziek van hoge kwaliteit is. Dat betekent dat er geld moet zijn voor de muzikanten, voor de instrumenten, voor koren en voor kerkelijke muziekopleidingen.

‘Het is mijn droom dat de kerken dit oecumenisch oppakken met bijvoorbeeld een gezamenlijk fonds voor kerkmuziek’, zegt Hanna Rijken. ‘Het zou goed zijn als parochies en gemeentes niet alleen geld vragen voor bijvoorbeeld een lekkend kerkdak, hoewel dat uiteraard belangrijk is, maar daarnaast ook voor de muziek van de kerk, die van belang is voor de kerk en voor de maatschappij’, vult Arnoud Heerings aan.

De jaarlijkse campagne van Actie Kerkbalans loopt van 11 tot en met 25 januari 2025. Het is dé actie waarmee kerkleden in heel Nederland worden gevraagd om een financiële bijdrage voor hun plaatselijke parochie of gemeente.

• Kijk ook deze kerkbalansvideo over muziek als geschenk van de kerk.
• Kijk voor meer informatie over Actie Kerkbalans op kerkbalans.nl.

Foto’s Hanna Rijken en Arnoud Heerings via Actie Kerkbalans.

Met het oog op de promotie van het Jubeljaar 2025 zijn er verschillende materialen beschikbaar, zoals vlaggen, banieren en speldjes. Op verzoek van de landelijke werkgroep Heilig Jaar van de Nederlandse Bisschoppenconferentie biedt het vlaggenbedrijf DVC (Dokkumer Vlaggen Centrale) bijvoorbeeld indoorbanieren, rechthoekige vlaggen en hoogstaande vlaggen van het Jubeljaar te koop aan.

Op de vlaggen en banieren staat het logo van het Heilig Jaar, het thema ‘Pelgrims van hoop’, de tekst Jubeljaar 2025 en een verwijzing naar de website van de bisschoppenconferentie. De vlaggen en banieren zijn vanaf € 17,95 (exclusief btw) in diverse formaten te koop. De vlaggen kunnen rechtstreeks bij DVC besteld worden via onderstaande link.

Vlaggen bestellen.

Reversspeldjes

Wie iedereen wil laten weten dat het Heilig Jaar 2025 is begonnen, kan dat doen met een reversspeldje met het logo van het Jubeljaar. De speldjes zijn te koop voor € 1,- per stuk bij de Sint-Gregoriusvereniging van het Bisdom Roermond. Minimale afname is vijf stuks. De prijs is exclusief verzendkosten. Bestellen kan door een e-mailtje te sturen naar info@sgv-roermond.nl

Tags: bestellen, Heilig Jaar, Jubeljaar 2025

In een nieuwe serie maandelijkse meditaties tijdens het Jubeljaar 2025, staat de eerste aflevering nu online. Mgr. Van den Hende, voorzitter van de Nederlandse Bisschoppenconferentie en bisschop van Rotterdam bijt in januari de spits af.

De bisschop vraagt in zijn meditatie aandacht voor thema’s die in deze maand op verschillende momenten voor het voetlicht komen, zoals vrede, het gebed voor eenheid, het Woord van God en het samen financieel bijdragen aan de eigen parochie via Actie Kerkbalans.

Hoop

Hij schrijft ook over hoop, het thema dat bepalend is voor het Heilig Jaar: ‘Wanneer we met nieuw elan als christen in het leven kunnen staan, dan zijn we niet alleen pelgrims van hoop maar ook tekens en instrumenten van hoop voor anderen. Hoop op een nieuwe wereld en hoop op eeuwig leven. Met de apostel Paulus schreef paus Franciscus in verband met het Heilig Jaar 2025 dat deze hoop niet teleur zal stellen (spes non confundit).’

Lees hier de complete tekst.

Het boek ‘Pelgrims van hoop, Bidden in het Heilig Jaar 2025’ van uitgeverij Adveniat, is op dinsdag 14 januari door Leo Fijen gepresenteerd in de Nederlandse Bisschoppenconferentie. Het boek kwam er ter gelegenheid van het Jubeljaar 2025 op initiatief van de heer Fijen en vanuit alle bisdommen werden bijdragen aangeleverd. De bisschoppen schreven voor iedere maand een meditatie in de context van het thema Pelgrims van Hoop. Namens het bisdom Groningen-Leeuwarden heeft diocesaan-administrator Peter Wellen een bijdrage geleverd aan de overdenkingen in de bundel ‘Pelgrims van Hoop’.

Uitgever Leo Fijen kwam het boek samen presenteren met pater Jan Stuyt sj. namens de Jezuïeten, die voor het boek een aantal portretten van Heiligen aanleverden. Met de meditaties van de bisschoppen, de verhalen over de heiligen, de bul en het gebed voor het Jubeljaar, een brief van de gezamenlijke bisschoppen, verdere gebeden en onder meer een overzicht van de belangrijkste activiteiten tijdens het Jubeljaar in de bisdommen, biedt het boek brede inspiratie voor het Heilig Jaar 2025.

Fijen deelde de eerste exemplaren van het boek, die dag opgehaald bij de drukker, met plezier uit aan de aanwezige bisschoppen. Het handzame boekje is vanaf 14 januari ook te bestellen op de website van Adveniat/Jongbloed voor 11,99 euro per stuk. Voor bisdommen en parochies die meerdere exemplaren bestellen is via Adveniat een staffelkorting mogelijk.

Meditaties ook op de website Jubeljaar2025

Mgr. J. van den Hende, voorzitter van de bisschoppenconferentie en bisschop van Rotterdam nam het allereerste exemplaar officieel in ontvangst. De bisschoppen zijn dankbaar dat het thema hoop, zoals ook ingeleid in de bul waarmee paus Franciscus het Jubeljaar 2025 heeft aangekondigd, het belangrijke thema vormt in deze speciale uitgave.

Mw. Anna Kruse, hoofd pers en communicatie van de bisschoppenconferentie, kondigde bij de presentatie aan dat de maandelijkse meditaties in het boek, ook een plek krijgen op de speciale website voor het Heilig Jaar: Jubeljaar2025.nl. Per maand is daar een meditatie van een van de bisschoppen (of diocesaan administrator) te lezen. Deze meditaties verbinden het thema hoop met belangrijke momenten uit het kerkelijk jaar. Houd voor de eerste publicatie, zeer binnenkort, jubeljaar2025.nl in de gaten.

• Kijk voor bestelinformatie op de website van Adveniat/Jongbloed.
• Kijk hier voor meer informatie over het Jubeljaar 2025.

Foto’s: rkkerk.nl

Tags: Heilig Jaar, Jubeljaar 2025, Pelgrims van hoop

Zondag 19 januari a.s. is de Dag van het Jodendom in de synagoge van Groningen. Een jaarlijkse confrontatie van een joodse en christelijke kijk op actuele thema’s. Dit jaar over ‘de Weg’ als betekenisvolle religieuze term voor het leven. Gastsprekers zijn prof. Wout van Bekkum van de Rijksuniversiteit Groningen en Victor Maagd, de nieuwe pastoor en plebaan van de Groningse Sint Jozefkathedraal.  

Gelovig ‘op weg zijn’ in dit aardse leven. Joden en christenen geven daar verschillend invulling aan. Maar hun wegen komen ook samen, soms op verrassende wijze!Wout van Bekkum (Winschoten, 1954) is emeritus hoogleraar Midden-Oosten Studies aan de RUG. Victor Maagd (Bogor, Indonesië, 1978) is verbonden aan de Sint Jozefkathedraal van het noordelijk bisdom.

Prof. Wout van Bekkum belicht de joodse achtergrond: ‘Beter je leven en ga op weg! Het Joodse verhaal van tijd en strijd’. De plaats van Joden in geschiedenis en actualiteit is nooit vanzelfsprekend. Hun leven wordt getekend door ‘op weg gaan’ en ‘op weg zijn’. Hoe dat in verleden en heden is te zien, wordt over het voetlicht gebracht.

Pastoor Victor Maagd belicht een christelijke visie. Volgelingen van Jezus heetten aanvankelijk ‘mensen van de Weg’, en werden pas later christenen genoemd. Opnieuw ‘op weg gaan’ is een belangrijk aspect van christelijke spiritualiteit. Onder andere door bedevaart en pelgrimage, die ook een joodse oorsprong hebben in het bijbelse Israël. Victor Maagd gaat in op de betekenis van pelgrimeren en staat  stil bij het Jubeljaar 2025 van de katholieke kerk met het thema ‘Pelgrims van hoop’.    

Programma

Plaats en datum: zondag 19 januari 2025, Synagoge in Groningen/Folkingestraat 60.
Inloop: vanaf 14.30 uur. Aanvang: 15.00 uur. Afsluiting: 17.00 uur
De toegang is gratis, iedereen is welkom! Een vrijwillige bedrage wordt op prijs gesteld.

In verband met de praktische organisatie vragen wij u zich z.s.m. aan te melden bij:
Secretariaat bisdom Groningen-Leeuwarden
t.a.v. mw. Lisette Winter
Ubbo Emmiussingel 79,  9711 BG Groningen
Contact: E-mail l.winter@bisdomgl.nl of tel. nr. 050-4065888.

_{De jaarlijkse Dag van het Jodendom is een initiatief van de Nederlandse Bisschoppenconferentie. De organisatie in het bisdom Groningen-Leeuwarden is in samenwerking met de Progressief Joodse Gemeente Noord- Nederland en de Nederlands- Israëlitische Gemeente Groningen.}

Contact redactie:  Lammert de Hoop, bisdom Groningen-Leeuwarden, tel. 06 – 109 14 645.
Of: 050 – 4065888.

In een videoreeks op katholiekleven.nl en vier.nu bespreken de (hulp)bisschoppen het thema hoop, gekoppeld aan het kerkelijk jaar en de hoogfeesten. In deze bijzondere video wensen zij samen iedereen een Zalig Kerstmis!

‘Kerstmis geeft hoop’, zeggen de bisschoppen, ‘omdat God in ons midden komt.’ Ze geven antwoorden op de vragen: Wat betekent het om Kerstmis te vieren in het Jubeljaar 2025? Hoe zet Kerstmis ons (opnieuw) op weg als pelgrims van hoop?

‍

‍

Aan de video werken mee:

• Mgr. Liesen, bisdom Breda
• Mgr. Hendriks, bisdom Haarlem-Amsterdam
• Mgr. De Korte, bisdom ’s-Hertogenbosch
• Mgr. Van den Hende, bisdom Rotterdam
• Mgr. De Jong, legerordinariaat
• Mgr. Van den Hout, bisdom Roermond
• Kardinaal Eijk, aartsbisdom Utrecht
• Mgr. Wellen, diocesaan administrator bisdomGroningen-Leeuwarden

• Mgr. Liesen: Kerstmis geeft ons hoop. Als ik naar mijn eigen leven kijk, als ik kijk naar wat zich ontwikkelt in onze wereld, zie ikveel onvrede, veel geweld. Maar Kerstmis is dat God in ons midden komt.

Mgr. Hendriks: Het is de geboorte van Jezus Christus die ons de vrede belooft, de eeuwige vrede. Zonder die geboorte zitten we als hetware in een kamer opgesloten zonder uitzicht. Door de geboorte zitten we in eenkamer met een prachtig panorama, een prachtig uitzicht.

Mgr. De Korte: Het kerstfeest geeft ons hoop, omdat wijgeloven dat God in Jezus bij ons is gekomen en we daardoor ook mogen weten datGod ons onvoorwaardelijk bemint.

Mgr. Van den Hende: Jezus is geboren. Dat vieren wij. Met zijn komst is de liefde van God in de wereld gekomen en die liefde mogen we delen. Die liefde is ook steeds opnieuw de reden tot hoop en optimisme. WantHij houdt van ons en wil ons verlossen.

Mgr. De Jong: Kerstmis geeft ons echt hoop, omdat Jezus zelf het initiatief genomen heeft om naar ons toe te komen. Want we kunnen niet uit onszelf naar Hem toe, maar Hij komt ons redden.

Mgr. Van den Hout: God kan altijd een nieuw begin maken.Dat wil zeggen dat wij in ons leven dat ook kunnen doen.

Kardinaal Eijk: Als we Hem volgen, dan kunnen we via Hem voor altijd bij God zijn. Daarom kunnen we door dit leven reizen als pelgrimsvol hoop op die toekomst, vol hoop op zijn komst voor altijd.

Diocesaan administrator mgr. Wellen: Kerstmis geeft ons hoop, omdat God er heel bewust voor heeft gekozen om mens te worden doorzijn Zoon geboren te laten worden in die stal van Bethlehem. En doordat weJezus als voorbeeld hebben op onze weg ten leven geeft ons dat kracht is hijook een bron van energie en van hoop voor alle mensen van goede wil.

Zalig Kerstmis!

‍Alle video’s in deze serie sluiten aan bij het Jubeljaar 2025, dat als thema heeft ‘Pelgrims van Hoop’.

Kijk hier voor meer informatie over het Jubeljaar2025.nl

Peter Wellen van het bisdom Groningen-Leeuwarden over het feest van Kerstmis in een videoreeks van Katholiekleven.nl:  “God is mens geworden”, zegt hij. “Om ons mensen te laten zien en voelen wie Hij is. Een liefdevolle, barmhartige Vader die nabij is aan mensen in alle omstandigheden van hun leven. Dat wordt zichtbaar gemaakt in het kleine kwetsbare Kind in de kribbe.”

“Christus wil in ons allemaal geboren worden. En als ons dat gaat lukken”, vervolgt hij, “kunnen we het verschil maken in de wereld van vandaag. Daar ben ik van overtuigd.”

Peter Wellen is diocesaan administrator van het noordelijk bisdom tot de komst van een nieuwe bisschop. Bekijk de video.

Paus Franciscus heeft 2025 uitgeroepen tot Heilig Jaar met als motto: ‘Pelgrims van hoop’. In een videoreeks van Katholiekleven.nl gaan de Nederlandse bisschoppen en hulpbisschoppen hierover in gesprek aan de hand van het kerkelijk jaar. Wat vieren we op de christelijke hoogfeesten? Hoe kan dat ons tot hoopvolle mensen maken?  Elke bisschop steekt daarbij een  ‘Pelgrims van hoop kaars’ aan met een gebedsintentie.

Verkorte toelichting Kerstvideo van Peter Wellen:

‘’We staan bij de kerststal van de Sint Jozef kathedraal in Groningen. Onze bisschopszetel is vacant, het is belangrijk als bisdom met elkaar verbonden te zijn. Een plek waar we hoop en kracht uit putten om zonder bisschop onze schouders te blijven zetten onder het geloofsleven.

Kerstmis is een bekend feest, maar wat vieren we eigenlijk?  God zond zijn Zoon naar de aarde, als mens geboren bij Jozef en Maria in het tafereel van de kerststal in Bethlehem. God werd mens: tot ons gekomen om de afstand tussen Hem en mensen korter te maken. Om te laten zien en voelen wie Hij is. Een liefdevolle, barmhartige Vader nabij aan mensen in alle omstandigheden. Zichtbaar in het kwetsbare Kind van de kribbe dat iets uitstraalt. Niet iets groots, machtigs en pontificaals. Nee, klein en kwetsbaar in een kribbe. ‘Omdat er in de herberg geen plaats voor Hem was’, zegt de Bijbel.

De liturgie van Kerstmis kent een prachtig openingsgebed en slotgebed over mooie dingen die de kern raken van dit hoogfeest. Het geboorteverhaal van Jezus, maar vooral de opdracht van de kerstboodschap: Houd goede moed en hoop, ga met vertrouwen de toekomst tegemoet.

Dit gebed luidt: ‘Heer, onze God, niemand heeft U ooit gezien. In uw Zoon Jezus zijt Gij ons nabij gekomen. U bent licht in onze duisternis, ons heil en onze vrede. Open ons hart om van deze vreugde mee te delen aan ieder mens van goede wil. Door Jezus Christus, de Zoon die met U leeft en heerst in eenheid van de Heilige Geest, God door de eeuwen der eeuwen. Amen’’

Mensen zoeken houvast. Dat spreekt dit uit. God komt dichterbij. Jezus laat ons zien dat je gewoon bij Hem, de Vader, mag zijn. Niet alleen voor degenen met mooie woorden die het zo goed weten. In onze kwetsbaarheid en broosheid mogen we Hem ontmoeten. Jezus  kwam in een stal. De eerste gasten waren herders. In onze tijd gezien, wat oneerbiedig: eigenlijk het uitschot van de maatschappij. Buiten de muren van de stad om schapen te hoeden. Zij waren de eerste getuigen. Later komen er  vreemdelingen bij, de drie wijzen of drie koningen, hoe je ze ook noemt. Anno nu is dat ook een kwetsbare groep in de samenleving. Juist in kwetsbaarheid is God mensen nabij. Dat maakt het hoopvol. Jezus, geboren in een stal, heeft nog geen zorgen en groeit gaandeweg op. Hij weet hoe zijn leven zal gaan, maar Hij gaat niets uit de weg. Tot en met het laatste toe. Zijn opdracht is ons te verlossen van wat ons kan beknellen: onze zonden, onze tekortkomingen. Daarvoor geeft Hij zijn leven op het kruis.

(…) Kribbe en kruis zijn met elkaar verbonden, het één kan niet zonder het ander. Met het Kruis, Goede Vrijdag en uiteindelijk Pasen heeft Jezus ons uitzicht gegeven. Kijk niet naar de grote dingen, want het grote gebeurt juist in het kleine. Zo zien we in ons dagelijks leven veel goede dingen, de kleine knipogen van de samenleving. Dat is waar het om draait, dan vindt je hoop vanuit het geloof. Ook in het geboorteverhaal van Kerstmis. Jezus wil in jou en in mij, in het leven van ieder mens geboren worden. Mensen van goede wil. Als dat lukt dragen we allemaal bronnen van hoop in ons. We zijn als pelgrims van hoop met elkaar onderweg, die het verschil kunnen maken in de wereld van vandaag. Dat is waar ik van overtuigd ben. (….)

Deze kaars steek ik aan voor alle mensen die zoekende zijn. Dat ze iets mogen vinden van de warmte en geborgenheid, van troost en bemoediging, maar bovenal van hoop. Houvast om met vertrouwen de toekomst in te gaan. Daar bid ik voor met deze kaars. ‘’

De nieuwe uitgave van het Jaarboek Katholiek Nederland –  de Pius Almanak – staat in het teken van ‘Pelgrims van Hoop’: het thema van het Jubeljaar 2025, uitgeroepen door paus Franciscus. Diverse artikelen, waaronder van  mgr. Herman Woorts, bisschoppelijk referent voor bedevaarten,  zoomen hier op in.

De Pius Almanak is hét jaarboek met alle katholieke adressen in Nederland: van parochies tot katholieke pers, van kloosters tot katholieke zorginstellingen, met de namen van pastores en directies. De almanak wordt jaarlijks gecheckt op wijzigingen en onjuistheden. De almanak kent ook inhoudelijke artikelen voor kerkelijk betrokkenen.

‘Pelgrims van hoop. Hoe word je dat?’ Perschef Matheu Bemelmans van het bisdom Roermond neemt de lezer mee in wat de paus schrijft in zijn bul met de titel ‘De hoop stelt niet teleur’.  Het gaat ook om pelgrimeren: in beweging komen met een religieus doel. Mgr. Herman Woorts schrijft in de almanak over het belang van bedevaarten. Bedevaarten geven mogelijkheden om God op het spoor te komen en medemensen als geestverwanten te ontmoeten. Mgr. Woorts is hulpbisschop van het aartsbisdom Utrecht en is vanuit de Nederlandse Bisschoppenconferentie referent voor de bedevaarten.

Schepping van de Eeuwige

Matty van Leijenhorst is communicatiemedewerker van de Laudato Sí Alliantie Nederland. Zij stelt in de Pius Almanak dat een jubeljaar niet voor niets het begrip ‘jubel’ met zich draagt. Zij noemt dit een ultiem jaar om te beseffen, te vieren én te uiten dat de aarde en alles wat erin is van de Eeuwige is: ‘Het geloof dat God de Schepper is die alles maakte, bewaart en verlost’.

De Pius Almanak kost los € 82,- maar een abonnement nemen is ook mogelijk. De prijs is dan lager. Bovendien krijgt de abonnee toegang tot de digitale versie van de Almanak. Voor bestelinformatie, zie de website van uitgeverij Jongbloed

Tags: Jubeljaar 2025, lijst, Pelgrims van hoop, Pius Almanak