Op woensdag 18 januari presenteerde Actie Kerkbalans samen met onderzoeksbureau Citisens de uitkomsten van een onderzoek over de rol van de Kerk in tijden van crises. Tijdens deze presentatie in Den Haag was mgr. Van den Hende, bisschop van Rotterdam, een van de sprekers. Hij benadrukte: “Een crisis is nooit een anoniem begrip, zoals ‘de crisis van de corona’, ‘de crisis van de armoede’. Het gaat altijd om concrete mensen die in die omstandigheden te maken hebben met moeilijkheden.”

Wilfred Kemp (KRO-NCRV) leidt de persontmoeting, waarbij de onderzoeksresultaten kort worden gepresenteerd met daarna een reactie van bisschop Van den Hende vanuit de R.-K. Kerk en dominee Van Rijn, classispredikant van Zuid-Holland Noord, vanuit de PKN. Daarna is er gelegenheid voor journalisten om vragen te stellen. Dat gebeurt onder meer door journalisten van dagblad Trouw, het Nederlands Dagblad, het Algemeen Dagblad en Katholiek Nieuwsblad.

Ervaringen in coronatijd

In zijn inleiding spreekt bisschop Van den Hende over de ervaringen van de Kerk in coronatijd. Publieke vieringen van de eucharistie waren een tijd niet mogelijk, wel konden kerken open zijn voor gebed. Parochies werden opgeroepen om daarbij extra producten voor de Voedselbank in te zamelen. “Je zag aan de ene kant de brandende kaarsjes kleiner worden bij het sacrament dat was uitgesteld en aan de andere kant het aantal voedselproducten voor de Voedselbank groeien”, zegt de bisschop die dat “een mooie balans” noemt. “Met aan de ene kant eer brengen aan God en van daaruit de liefde voor de mens echt gestalte geven.”

“De actie Kerkbalans is een belangrijke ondersteuning van de Kerk. Dat blijkt elk jaar weer. Het is inmiddels, en daar ben ik blij om, een hele bekende actie geworden”, aldus de bisschop. “De Kerk heeft geld nodig met een reden. Dat is de drievoudige zending van de Kerk: vieren en God eren, van Hem getuigen en leren, en in diaconie en caritas laten zien dat de Heer ook in ons aan het werk is, in kracht van de Heilige Geest.”

Tot slot wenst de bisschop iedereen die aan Kerkbalans meedoet veel enthousiasme en inspiratie toe.

• Bekijk de liveregistratie van de persconferentie (YouTube)
• Bekijk de inleiding bisschop Van den Hende (YouTube)
• Download de inleiding van de bisschop (pdf)

Met ingang van 1 januari 2023 is Albert Buter benoemd tot lid van het kathedraal kapittel van het bisdom. Hij is pastoor van de Norbertusparochie en waarnemend pastoor van de Liudgerparochie, beide in Groningen. Hij volgt hiermee Paul Verheijen op die pastoor is van de Pax Christiparochie te Friesland. Wegens het verstrijken van de termijn van 10 jaar en zijn gezondheid is hij teruggetreden.

Het kathedraal kapittel is het belangrijkste adviesorgaan van de bisschop en bestaat momenteel uit de priesters:

Koos Tolboom, proost
Bert van der Wal, secretaris
Peter Wellen, penningmeester
Victor Maagd
Peter Stiekema
Arjen Bultsma
Albert Buter

Donderdag a.s. is de uitvaart van de overleden emeritus paus Benedictus XVI in Rome. Bisschop Ron van den Hout gaat woensdag a.s. voor in een Eucharistieviering in de kathedraal te Groningen om 12.30 uur. De viering is een requiemmis opgedragen voor emeritus paus Benedictus XVI.

In het bijgaande bericht hieronder meer informatie over de uitvaart van donderdag a.s.

Kardinaal Eijk zal namens de Nederlandse Kerkprovincie de uitvaart van emeritus paus Benedictus XVI bijwonen, die op donderdag 5 januari plaatsvindt. KRO-NCRV zendt de televisieregistratie van de uitvaart donderdagochtend rechtstreeks uit op NPO 2. De uitzending begint om 9.15 uur. De uitvaartplechtigheid vindt plaats op het Sint-Pietersplein. Hoofdcelebrant is paus Franciscus.

Het lichaam van Benedictus XVI zal daarna worden bijgezet in de crypte van het Vaticaan op dezelfde plaats waar paus Johannes Paulus II vóór zijn zaligverklaring begraven lag. Het graf van Johannes Paulus II lag in de crypte vanaf de datum van zijn begrafenis op 8 april 2005 tot 29 april 2011, toen zijn kist enkele dagen voor zijn zaligverklaring naar een zijkapel van de Sint-Pietersbasiliek werd overgebracht. Op dezelfde plaats lag eerder ook paus Johannes XXIII begraven. Ook zijn lichaam werd na zijn zaligverklaring naar een zijaltaar in de basiliek overgebracht.

Sinds maandag 2 januari ligt het stoffelijk overschot van Joseph Ratzinger, paus Benedictus XVI, opgebaard in de Sint-Pietersbasiliek. Duizenden mensen nemen daar afscheid van de emeritus paus, die op oudejaarsochtend op 95-jarige leeftijd in Vaticaanstad overleed.

Geloofsgesprek

In het Geloofsgesprek op NPO2 van 1 januari sprak Leo Fijen met kardinaal Eijk over de daags tevoren overleden paus Benedictus XVI: ze spraken over zijn leven, zijn werk, zijn betekenis voor de Kerk en voor de samenleving. Kardinaal Eijk haalt in dit Geloofsgesprek herinneringen op aan de overleden emeritus paus, die hij

persoonlijk goed heeft gekend. Kijk het Geloofsgesprek terug.

(Bronnen aartsbisdom en KRO-NCRV)

Voor activiteiten maakt het bisdom graag gebruik van parochiezaaltjes en kerken, her en der verspreid over het bisdom. Er zijn ruimten die heel geschikt zijn voor een vicariaatsavond, een bezinningsdag voor de priesters, diakens en pastoraal werkers, of een activiteit voor de jongeren. Het verrast mij iedere keer weer dat zoveel vrijwilligers bereid zijn hun tijd te besteden aan het koffie zetten, broodjes smeren, toiletten schoon maken, de lichten in de kerk aandoen, enzovoorts. Graag wil ik u allen  bedanken!

Dit zijn de vrijwilligers die ik zie als ik in de parochies kom, die ik daar ontmoet en met wie ik een praatje maak. Maar mijn dank gaat ook uit naar de vrijwilligers die ik niet zie. Zij die zorgen voor een schone kerk, voor de bloemen en het vermenigvuldigen en vouwen van boekjes, die onderhoudswerk doen voor kerk en parochiehuis.

Nog weer andere vrijwilligers zijn zij die zich meer met inhoudelijke dingen bezig houden zoals diaconie, catechese en liturgie. Deze zie ik vaak wel in de vieringen. Ook aan u mijn dank voor uw inzet. En dan kunnen we ook nog denken aan de bestuurders en locatieraadleden, ook zij zetten zich als vrijwilliger in.

Zie het vrijwilligerswerk als een uitwerking van uw doopsel. Zet uw talenten in en draag bij aan onze gemeenschappen. Misschien bent u ooit gevraagd en hebt u zich een taak eigen gemaakt waarvan u eerst dacht het niet te kunnen. Goed dat u erop in bent gegaan. Geroepen worden voor een taak waarvoor iemand nodig is. et

Aan de voorkant en de achterkant zijn gelovigen actief in de Kerk. Het is een opbouwen van de plaatselijke geloofsgemeenschap. Dat moeten we samen doen, en is niet afhankelijk van de pastores. Die zullen verbinden, sturen en begeleiden. Ik hoop dat op veel plaatsen goed wordt samengewerkt ten dienste van het Rijk Gods.

+ Ron van den Hout
bisschop van Groningen – Leeuwarden

Foto: Marlies Bosch

De aanmelding voor de reizen naar de Wereldjongerendagen 2023 in Lissabon is geopend! Dit loopt via de website van bedevaartorganisatie Huis voor de Pelgrim. Aanmelden is mogelijk tot en met 31 mei 2023. Jongeren hebben de keuze uit verschillende opties, zoals reizen met het eigen bisdom of een ‘backpackers-reis’ waarbij gereisd wordt op eigen gelegenheid.

De Wereldjongerendagen 2023 vinden plaats in Lissabon: een grote, historische stad, hoofdstad van Portugal en het culturele, politieke en economische hart van het land. Lissabon is met 2,9 miljoen inwoners de grootste stad van het land. Kijk hier voor meer informatie over Lissabon.

Verschillende reisopties

Vanuit Nederland zijn er verschillende reisinitiatieven naar de Wereldjongerendagen 2023. Alle bisdommen organiseren een reis, met een eigen voorprogramma (waarbij sommige bisdommen samenwerken). Daarnaast organiseren verschillende bewegingen en congregaties een eigen reis naar de WJD.

Via bijgaande link kun je je aanmelden voor de reis naar de WJD met het bisdom Groningen-Leeuwarden Ga mee naar de Wereldjongerendagen 2023 in Lissabon! – Bisdom Groningen-Leeuwarden (bisdomgl.nl)

Aanmelding voor de reizen is open en loopt via de website van bedevaartorganisatie Huis voor de Pelgrim (aanmelding mogelijk t/m 31 mei 2023). Kijk hier voor alle reisopties en hoe daarvoor aan te melden.

27-29 januari 2023: WJD@Home op Ameland – Nederlandse thuisversie van ’s werelds grootste jongerenevenement 

Om alvast de smaak te pakken krijgen voor de WJD in Lissabon volgend jaar, organiseert Jong Katholiek van 27 tot en met 29 januari 2023 het Nederlandse WJD@Home. Een ‘mini-Wereldjongerendagen’ op Ameland voor jongeren van 15-30 jaar. WJD@Home is een beproefd concept en een event met gevestigde naam in het landelijke katholieke jongerenwerk. WJD@Home op Ameland biedt jongeren een mooie setting om elkaar te ontmoeten en samen het katholieke geloof te vieren. Ze blikken daarbij vooruit naar het grootste jongerenevenement ter wereld: dé Wereldjongerendagen van de Rooms-katholieke kerk, volgend jaar in Lissabon op 1-6 augustus 2023.

De laatste WJD@Home op Ameland was van 29 april t/m 1 mei in 2022. Ruim honderd jongeren kwamen samen op het waddeneiland. Er is onder meer gebeden voor alle jongeren die naar de Wereldjongerendagen 2023 in Lissabon gaan, “om gesterkt te worden door de ontmoeting met jongeren van over de hele wereld en de ontmoeting met paus Franciscus.” In 2022 waren van de Nederlandse bisschoppen aanwezig Mgr. Van den Hende van bisdom Rotterdam, Mgr. Van den Hout van bisdom Groningen-Leeuwarden en Mgr. Mutsaerts van bisdom ’s Hertogenbosch.

Jongeren die deelnemen aan WJD@Home maken nieuwe vrienden en treffen oude bekenden: de perfecte opstap naar de Wereldjongerendagen 2023 in Portugal. Er is op Ameland catechese door de bisschoppen, er zijn eucharistievieringen, een avond van barmhartigheid en er staan inhoudelijke en creatieve workshops op het programma.  WJD@Home 2023 op Ameland wordt georganiseerd onder de vlag van Jong Katholiek. De organisatie hoopt dat opnieuw veel jongeren zich aanmelden voor het weekend. Opnieuw met veel enthousiasme bij deelnemers, de organisatie en de aanwezige bisschoppen.

Reis naar en van WJD@home 2023
Aankomst: op 27 januari 18.00 en 20.00 uur vertrek van de boot van Holwerd naar Ameland.
Terugreis: op 29 januari, aankomst van de boot van Ameland om 18.15 uur te Holwerd.

Klik hier voor de folder van de WJD@home

Vanuit diverse plaatsen in het land wordt busvervoer georganiseerd naar de vertrekplaats Holwerd van de boot naar Ameland, zodat iedereen 27 januari op tijd bij de boot is. Concrete informatie wordt spoedig bekendgemaakt via de website: www.wjd.nl/wjdhome. En via social mediakanalen van de Wereldjongerendagen 2023.

Aanmelding en kosten
Aanmelding is mogelijk tot 16 januari 2023 en loopt via www.wjd.nl/wjdhome.
Leeftijd doelgroep: jongeren van 15 tot en met 30 jaar.
Kosten verblijf op Ameland: € 85,- per persoon
Kijk voor meer informatie over WJD Lissabon op: www.wjd.nl

Informatie en contact

Voor vragen over deelname aan WJD@Home en/of persvragen: neem contact op met Jochem Oor (landelijk projectleider Wereldjongeren 2023).  
E-mail:                 jochem@jongkatholiek.nl
Telefoon:              06 – 2341 0593

Op woensdag 16 november is na een ziekteperiode van enkele jaren op 53-jarige leeftijd overleden: Eliane Popa. Zij was werkzaam bij de universiteit en ontving op 22 november 2015 in de Sint-Jozefkathedraal te Groningen uit handen van de bisschop, mgr. De Korte, de maagdenwijding. Wij zijn haar dank verschuldigd voor haar persoonlijk geloofsgetuigenis, haar toegewijde leven in dienst van de Kerk en met name voor haar bijdrage aan de Sint-Augustinus studentenparochie in Groningen. We wensen de familie sterkte met dit verlies. Dat zij mag leven in Gods vrede. De uitvaart vindt plaats op vrijdag 25 november in de Sint-Jozefkathedraal te Groningen om 12.00 uur, waarna de begrafenis op het r.k. kerkhof, Hereweg 89 te Groningen.

Kan iemand zichzelf vergeven?

Vanuit de stilte van mijn jaarlijkse retraite schrijf ik deze column over de vergeving van God, een onderwerp waar we van de ene kant gemakkelijk over denken, en van de andere kant moeilijk over doen. We denken er gemakkelijk over omdat we ervanuit gaan dat God onze zonden wel vergeeft. We doen er moeilijk over omdat we helemaal niet zo gemakkelijk tegen Hem zeggen wat we verkeerd hebben gedaan.

God zal onze zonden alleen vergeven – en kan onze zonden alleen vergeven – als wij werkelijk inzien wat we verkeerd gedaan hebben, daar werkelijk spijt van hebben en Hem om vergeving vragen. Zonder een besef van zonde botst Gods barmhartigheid op een obstakel dat wij zelf niet willen wegnemen. Dit kunnen wij gemakkelijk begrijpen als we het vergelijken met menselijke situaties. Ik kan een ander pas vergeven als die ander tegenover mij spijt betuigt en ik in mijn gekwetste gevoelens gekend ben. De harmonie wordt pas hersteld wanneer de kwestie wordt uitgepraat. Als het niet wordt uitgesproken en aanvaard blijft de afstand tussen de zondaar en de benadeelde bestaan.

Het gaat er ook om dat God ons serieus neemt; Hij bagatelliseert niet wat we doen en laten. Serieus genomen worden in het kwaad dat we hebben aangericht kan pijnlijk zijn, maar is uiteindelijk helend. Een beroep doen op Gods barmhartigheid betekent ook dat ikzelf mijn leven serieus neem, dat ik bereid ben verantwoording af te leggen en dat ik niet vermetel en bij voorbaat op Gods barmhartigheid vertrouw. 

Soms krijgen we van iemand de suggestie dat we onszelf moeten vergeven. Dat is waar, maar niet helemaal. We moeten inderdaad onszelf aanvaarden zoals we zijn, ons karakter, onze geschiedenis, onze daden en gedachten. Juist dan kan het besef doordringen dat de vergeving van God moet komen en dat er een woord van de Andere Kant moet komen. Een priester kan in het sacrament van boete en verzoening zo’n woord van vergeving namens God uitspreken.

+ Ron van den Hout
bisschop van Groningen – Leeuwarden

Foto: Marlies Bosch

Door de minister is bij de Tweede Kamer een wetswijziging ingediend. Het moet gemakkelijker worden om in de burgerlijke basisadministratie ‘man’ door ‘vrouw’ (of omgekeerd) te vervangen. Het is niet langer nodig om een psycholoog of arts te raadplegen die een verklaring afgeeft. Het is ook niet nodig om fysiek in transitie te gaan (je geslacht operatief te laten veranderen). Het enige criterium is een duurzame overtuiging tot het andere geslacht te behoren dan je lichaam laat zien.

Er is over dit onderwerp weinig publiek debat en dat begrijp ik. Het gaat altijd over concrete personen. Misschien kent u wel iemand. En we willen elkaar niet kwetsen. Toch is deze wetswijziging niet zomaar iets. Ik vraag me af of de gevolgen op langere termijn en de gevolgen voor de meerderheid van de bevolking wel worden overzien.

Het enige objectieve criterium om te bepalen of je man of vrouw bent is het lichamelijk geslacht. Afgezien van mensen die kenmerken hebben van beide geslachten (een zeldzaamheid en tot nog toe als onwenselijk beschouwd) is het geslacht bij de geboorte lichamelijk te zien. Dit objectieve criterium wordt opgeofferd aan het zelfbeschikkingsrecht van het individu.

De gevoelens die iemand heeft en het karakter van iemand is niet zwart-wit. Om het maar gemakkelijk te zeggen: er zijn mannen met een vrouwelijke uitstraling en vrouwen met een mannelijke uitstraling. Dat is altijd zo geweest. Als het over ‘gender’ gaat is het niet zwart-wit. Maar met de wetswijziging nu wordt ook het objectieve lichamelijke criterium losgelaten. Dat betekent eigenlijk dat we niet meer in man-vrouw kunnen denken. Dat wordt non-binair genoemd.

Ik raak in de war. Ik vind de woorden op de eerste bladzijde van de Bijbel ineens heel providentieel: ‘God schiep de mens als zijn beeld; als het beeld van God schiep Hij hem. Mannelijk en vrouwelijk schiep God hen” (Genesis 1,27). God zouden we non-binair kunnen noemen, maar de mens toch niet?

+ Ron van den Hout
bisschop van Groningen – Leeuwarden

Foto: Marlies Bosch

Op 13 november bereikte ons het bericht dat N.H.M. van de Loo op 27 oktober 2022 is overleden in de leeftijd van 79 jaar.

Dominique van de Loo werd op 1 november 1990 aangesteld als pastoraal werkster voor de parochies H. Jozef te Barger Compascuum, H. Willehadus te Emmer-Compascuum, de H. Henricus te Klazienaveen en H. Antonius van Padua in Zwartemeer. Haar eerste aandacht ging uit naar Barger Compascuum.

Naast haar werkzaamheden in de parochies was zij lid van de werkgroep Liturgie van het bisdom Groningen-Leeuwarden en lid van de agendacommissie van de Dekenale Pastoresconferentie.

Op 1 mei 2008 bereikte zij haar pensioengerechtigde leeftijd waardoor zij eervol ontslag kreeg als pastoraal werkster in ons bisdom. Zij heeft veel voor de parochies en voor ons bisdom mogen betekenen.

Dominique haar lichaam is te rusten gelegd op de begraafplaats te Moergestel.

Wij wensen haar familie veel kracht en sterkte.

Dat Dominique mag rusten in Gods barmhartige vrede!